۰

چشم اگر با دوست داری، گوش با دشمن مکن

سه شنبه ۲۸ اسد ۱۳۹۳ ساعت ۱۳:۵۴
منافع سیاسی، سیاستمداران را وسوسه می کند؛ تا به خصوصی ترین جلسات، نشست ها و گفتگوهای تلفنی مقامات «کشور دوست» سرک بکشند؛ تا بدانند چه چیزی به سود یا ضرر آنها از سوی به اصطلاح دوستان شان، عنوان می شود.
چشم اگر با دوست داری، گوش با دشمن مکن

همین چندی پیش بود که نماینده سازمان (سیا) به جرم جاسوسی از مقامات ارشد آلمان از آن کشور اخراج شد. اینک اما رسانه‌ های آلمانی، از شنود وزیران خارجه پیشین و فعلی امریکا و ارگان‌ های دولتی ترکیه توسط سازمان اطلاعات آلمان خبر می دهند.
ترکیه به همین دلیل سفیر آلمان در آنکارا را احضار کرد. رسانه های آلمانی می‌‌گویند که سازمان اطلاعات آلمان، بی ان دی، از سال ۲۰۰۹ علیه ترکیه جاسوسی می‌کرده است.
گفته می شود اطلاعات مربوط به شنودهای سازمان اطلاعات آلمان را "توماس ر" که نام واقعی اش هنوز افشا نشده و چندی پیش به جرم همکاری با سیا بازداشت شد، به امریکایی‌ها داده است.
اکنون توپ امریکا در زمین آلمان است؛ اما امریکایی ها واکنشی در این باره نشان نداده اند؛ شاید به این دلیل که آلمان گفته این شنودها اتفاقی بوده نه از سر تعمد. با این حال، ترکیه همانطور که انتظار می رفت واکنشی خشماگین و تندی نشان داده است.
تانر ییل‌دیز؛ وزیر انرژی ترکیه با در این مورد گفته است:"ما عمل شنود را نمی‌ توانیم ببخشیم."
وزارت خارجه ترکیه تاکید کرده که منتظر جواب قانع کننده و رسمی آلمان است و افزوده که سازمان امنیت آلمان با جاسوسی، روابط نزدیک دو کشور را به بازی گرفته است.
برلین گفته این موارد شنود "اتفاقی"، محدود و غیر سیستماتیک بوده‌ و سازمان اطلاعات آلمان علیه همپیمانان خود جاسوسی نمی کند.
انتشار خبرهای مربوط به جاسوسی متقابل «دوستان استراتژیک» از مقامات ارشد همدیگر، در دنیای دیجیتال امر غریبی نیست؛ دنیایی که اکنون پای آن به سیاست باز شده، کارکرد آن نیز چندبرابر شده است. سیاست دنیایی است که براساس یکی از قدیمی ترین اصول آن، در آن دوستی و دشمنی پایدار وجود ندارد؛ بلکه همه چیز بر محور منافع می چرخد و بربنیاد آن تعریف می شود.
شاید این هارون رشید؛ خلیفه عباسی بود که به فرزندش وصیت کرد: المک عقیم! یعنی سیاست نازاست یا آنچه امروزه به آن می گویند سیاست پدر و مادر ندارد!
دوستی هایی که امروزه به زبان رسانه و در ادبیات دیپلماتیک «استراتژیک» خوانده می شوند نیز از این اصل مستثنا نیستند؛ نمونه روشن آن، همین دوستی های آلمان و امریکا یا آلمان و ترکیه است.
منافع سیاسی، سیاستمداران را وسوسه می کند؛ تا به خصوصی ترین جلسات، نشست ها و گفتگوهای تلفنی مقامات «کشور دوست» سرک بکشند؛ تا بدانند چه چیزی به سود یا ضرر آنها از سوی به اصطلاح دوستان شان، عنوان می شود.
دنیای دیجیتال، دنیای رمزگشایی شده ای است؛ دنیایی که در آن، تکنولوژی تصمیم می گیرد، تکنولوژي عمل می کند و تکنولوژي نتیجه می گیرد.
«اخلاق» اصلی بود که در دوستی های سنتی و کلاسیک، حرف اول را می زد. دوطرف دوستی حتی الامکان تلاش می کردند، دوستی های شان را براساس این اصل، استوار نگهدارند و از آزار و گزند و آزردگی «دوست» احتراز نمایند؛ هرچند در ادبیات دیپلماتیک آن زمان، شاید کسی از تعبیر «دوستی استراتژیک» سخن نمی گفت؛ اما آنچه در عمل، انجام می شد، دوستی استراتژیک و چه بسا فراتر از آن بود؛ اما در دنیای دیجیتال کنونی که طی آن، پای تکنولوژي به دالان های سیاست باز شده است، کسی نسبت به این اصل، مسئول نیست و دوستی ها نیز هرگز از این اصل قدیمی و اصیل، پیروی نمی کنند؛ به همین دلیل، دوستان به اصطلاح استراتژیک به راحتی وارد حریم خصوصی همدیگر می شوند و اتفاقی یا غیر اتفاقی، ناخواسته یا آگاهانه به مکالمات همدیگر گوش می دهند.
با این حساب، مفهوم دوستی استراتژیک در ادبیات سیاسی مدرن، یک آسیب اساسی دیده و عمیقا ترک برداشته است. شاید از این پس بتوان آن را بیشتر دستمایه طنز کرد؛ تا عنوانی جدی برای تعریف مراودات دیپلماتیک کشورهایی مانند آلمان و ترکیه یا امریکا و آلمان و بالعکس و امریکا و سایر کشورهای جهان.
این رسوایی ها و افشاگری ها یکبار دیگر نشان داد که در سیاست نه دوستی و دشمنی پایداری وجود دارد و نه حتی فراتر از آن، تعبیر «دوستی استراتژیک» معنایی خواهد داشت. هرچه هست این منافع راهبردی دوطرف یک قرارداد یا رابطه است که میزان علایق ناپایدار آنها به همدیگر را تراز و تنظیم می کند و فراتر از آن، هیچ تعهد، اخلاق و پیمانی مبتنی بر دوستی وجود ندارد.

محمدرضا امینی- خبرگزاری جمهور
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *

پربازدیدترین