توافق سیاسی میان نامزدان ریاست جمهوری امروز توسط اشرفغنی احمدزی و عبدالله عبدالله در حضور حامد کرزی، رییس جمهور کشور، معاونان ریاست جمهوری و رهبران جهادی امضاء گردید.
در متن توافق سیاسی میان نامزدان ریاست جمهوری آمده که رییس جمهور، رییس کابینه بوده و رییس اجرائیه، رییس شورای وزیران میباشد. همچنین در این متن، از تقسیم مساویانه قدرت میان هردو تیم و از تغییر قانون اساسی و ایجاد نهاد صدارت در دوسال آینده و اعلام نتیجه انتخابات زیر نام «پیامد انتخابات» صحبت شده است.
توافقنامه سیاسی نامزدان ریاست جمهوری، موافقان و مخالفان خود را در حلقات فرهنگی و روشنفکری کشور دارد.
مخالفانمخالفان توافقنامه سیاسی غالباً کسانی هستند که به تمامیتخواهی و دیدگاههای حذفگرایانه باور داشته و به کمتر از حذف سیاسی جناح مقابل راضی نیستند. این گروه در هردو تیم انتخاباتی وجود داشته و از آنها زیر نام تندروان یاد میشود. گفته میشود که عاملان اصلی بنبستهای انتخاباتی و بهدزاراکشیدن پروسه امضای توافقنامه سیاسی نیز همین گروه بودند.
موافقاناما موافقان توافقنامه سیاسی اغلباً کسانی هستند که به میانهروی، اعتدال و خردگرایی مشهور بوده و به تئوریهای حذفی باور نداشته و یک حکومت فراگیر ملی را راه حل بحران در افغانستان میدانند. آنها بدین عقیده هستند که وضعیت شکننده کشور با دیدگاههای به سوی شکنندگی بیشتر رفته و با حذف یکی از تیمهای انتخاباتی از حکومت آینده عملاً افغانستان درگیر بحران و جنگهای داخلی خواهد شد. امضای توافقنامه سیاسی توسط نامزدان ریاست جمهوری را در حقیقت میتوان پیروزی اعتدال و میانهروی بر افراطیت و حذفگرایی نیز نامید. با امضای توافقنامه سیاسی نه تنها که تیمهای انتخاباتی برنده شدند، بل پیروزیهایی نصیب مردم افغانستان نیز گردید. بر خلاف کسانی که جنجالیترین انتخابات کشور را بیدستآورد میدانند، من بدین عقیده هستم که این انتخابات پردستاوردترین مبارزه در تاریخ افغانستان میباشد. مهمترین دستاوردهای جنجالیترین انتخابات افغانستان به باورمن موارد زیر است:
تغییر نظامدموکراسی افغانستان را بسیاری از کارشناسان دموکراسی تاچپوشانی میگویند. دموکراسی تاجپوشانی، دموکراسی نه، بل شبهاقتدارگرایی میباشد که بهخاطر سوءاستفاده از مشروعیت گسترده نظام مردمسالاری در سطح جهان، در هر پنج سال یکبار انتخابات آکنده از تقلب برگزار میکند و کسی را برای یک دوره پنجساله به عنوان رییس جمهور اما با اختیارات یک شاه در نظامهای شاهی مطلقه برمیگزیند.
رییس جمهور دموکراسیهای تاجپوشانی، آن دولتمرد منتخب دموکراسیهای آتن و حتی رهبران لیبرال دموکراسیهای معروفِ امروزی نیست که یک حکومت مسوول و پاسخگو ایجاد کند، بل زعیم و فرمانروایی میباشد که مجوز رسمی خودسری و مسوولیتناپذیری را از یک انتخابات فرمایشی به دستاورده و هرچه را که اراده کرد، بدون ترس و هراس از کدام نیروی بازدارنده، انجام خواهد داد.
به باور کارشناسان آنچه که باعث شده است تا دموکراسی افغانستان نیز در ردیف شبهاقتدارگراییها قرار بگیرد، اختیارات فوقالعادهای است که قانون اساسی کشور برای رییس جمهور تعریف نموده است. با ایجاد پست ریاست اجرایی و واگذاری بخشهای از صلاحیت رییس جمهوری به آن، عملاً از اختیارات فوقالعاده رییس جمهوری کاسته میشود و توزیع قدرت صورت میگیرد که این یک گام مهم به سوی تحکیم دموکراسی و زمینهسازی برای تغییر نظام در دوسال آینده است.
تغییر سیستم انتخاباتیدر بخش از موافقتنامه همچنان سخن از تغییر سیستم انتخاباتی گفته شده است. سیستم انتخاباتی فعلی، سیستمی است که مانع رشد احزاب در افغانستان میباشد. اگر این سیستم تعدیل شود و برای احزاب نقشی در انتخابات درنظر گرفته شود، گامی به پیش به سوی دموکراسی است. چون تجربه ثابت ساخته که هیچ دموکراسی بدون حزب نمیتواند دوام بیاورد و به جایی برسد.
رسوایی تقلبکشمکشها و بنبستهای گذشته دستاوردی دیگری که برای افغانستان داشت، رسواسازی تقلب بود. نفی نتیجه انتخابات و تشکیل حکومت بر اساس توافقنامه سیاسی نشانه آن است که تقلب دیگر نمیتواند در این سرزمین کاربرد داشته و جناحی را به پیروزی برساند. تقلب به بنبست برخورد و دیگر کسی در تاریخ افغانستان تلاش نخواهد کرد این رسوایی را به جان بخرد.
پیشنهادپیشنهاد من برای تمام دوستان این است به جای آنکه بیایند این پروسه را تخریب بکنند و برای مردم مان سیاهنمایی نمایند، کوشش کنند از همین حالا بحث برگزاری لویه جرگه را جدی گرفته و تلاش کنند که اهمیت تغییر نظام سیاسی و تغییر سیستم انتخاباتی را به مردم بفهمانند. آنها باید درک کنند که در هیچ جای دنیا تغییرات یکشبه وارد شده و ملتهایی که به سعادت رسیدهاند از راه اصلاحات تدریجی و گام به گام رسیدهاند.
عبدالشهید ثاقب-
خبرگزاری جمهور