رنجرها، آی اس آی را به کدام سو می برند؟

نواز شریف؛ نخست‌ وزیر پاکستان، رئیس جدید اداره استخباراتی (آی‌ اس ‌آی) را منصوب کرده است.
جنرال رضوان اختر، در هفته اول ماه اکتبر و با بازنشسته شدن جنرال ظهیر السلام، فرماندهی این سازمان پرقدرت جاسوسی در پاکستان را به دست خواهد گرفت.
فرمانده آی‌ اس ‌آی بر اساس قوانین پاکستان از سوی نخست ‌وزیر و پس از مشورت با فرمانده ارتش انتخاب می ‌شود. فرمانده ارتش در پاکستان از قدرت گسترده ای برخوردار است.
گفته می شود جنرال اختر از فرماندهان نزدیک به جنرال راحیل شریف؛ فرمانده ارتش پاکستان است.
جنرال اختر پیش از این، فرماندهی نیروهای شبه نظامی موسوم به "رنجرز" در ایالت سند که کراچی مرکز آن است را بر عهده داشته است.
کراچی بارها صحنه خشونت‌ های مذهبی و قومی بوده و رنجرها در موارد متعددی مسئولیت کنترل امنیت را به دست گرفته‌ اند.
آقای اختر همچنین دارای تجربیات زیادی در فعالیت ‌های مبارزه با تروریزم به ‌ویژه در مناطق قبیله ‌ای پاکستان است.
ارتش پاکستان در حدود ۴ ماه گذشته در این منطقه و به‌ویژه وزیرستان شمالی در حال انجام عملیات علیه ستیزه‌جویان مسلح است.
انتصاب این فرد تازه به عنوان رییس سازمان جاسوسی آی اس آی که مسئول اصلی تقویت و گسیل تروریزم در افغانستان خوانده می شود یک تحول امنیتی مهم در سطح منطقه محسوب می شود و از نظر کارشناسان مسایل امنیتی، این امر می تواند تاثیر محسوسی بر وضعیت امنیتی در افغانستان نیز بگذارد.
شماری از ناظران با اشاره به اینکه جنرال اختر پیش از این، فرماندهی یک جریان شبه نظامی ضد تروریستی در مرکز ایالت سند پاکستان را بر عهده داشته و همچنین تجربیات فراوانی در زمینه مبارزه با تروریست های فعال در مناطق قبایلی پاکستان دارد، شاید رویکرد اداره جاسوسی وابسته به ارتش پاکستان را دچار یک تغییر قابل ملاحظه کند و با تشدید و تقویت عملیات های ضد تروریستی در پاکستان، تروریزم طالبانی در افغانستان نیز تضعیف شود و فصل تازه ای در حوزه امنیت در دو سوی مرز به وجود آید.
با این حال، شماری دیگر از کارشناسان به سوابق این تغییر و تحولات در سمت های مهم سیاسی و امنیتی پاکستان اشاره می کنند و می گویند که رویکرد و تجربیات ضد تروریستی آقای اختر لزوما نمی تواند به معنای تغییر راهبردهای کلی سازمان جاسوسی آی اس آی در ابعاد منطقه ای به ویژه مساله امنیت و مبارزه با تروریزم در افغانستان باشد.
به باور این گروه از ناظران، نباید از یاد برد که پاکستان مدت هاست خود درگیر بدترین نوع فعالیت های تروریستی است و گروه های تروریستی فعال در آن کشور، امنیت و ثبات در پاکستان را به نحوی جدی و کم سابقه به چالش کشیده اند؛ بنابراین، انتصاب جنرال اختر به ریاست آی اس آی شاید بیشتر به هدف مهار این موج دامن گستر ضد امنیتی داخلی در آن کشور صورت گرفته باشد و این، به معنای آن نیست که سیاست های کلی آی اس آی در سطح منطقه هم تغییر خواهد کرد.
دولت نواز شریف و همچنین ارتش پاکستان به فرماندهی راحیل شریف، طی ماه های اخیر، تنش های کم سابقه ای را با تروریست ها تجربه کرده اند و این امر، سیاستمداران مسلط بر اسلام آباد را واداشته است؛ تا قبل از آنکه مجبور باشند در خیابان های اسلام آباد، در موضع واکنشی به جنگ با تروریست ها بروند، آنها را در سنگرها و پناهگاه های نفوذناپذیر شان در مناطق قبایلی سرکوب کنند و این، نیازمند رهبری آی اس آی توسط فردی است که پیشتر فرمانده رنجرها بوده و تجربه های فراوانی در جنگ با تروریزم دارد.
در این میان، راهبرد آی اس ای در قبال افغانستان، از رویکرد کلی اسلام آباد در این زمینه تبعیت می کند.
برای پاکستان اهمیتی ندارد که تروریزم با افغانستان چه می کند، آنچه مهم است تامین سلطه و تضمین منافع توسعه طلبانه اسلام‌آباد است که از هر طریقی باید تامین شود و این امر، سال هاست آی اس آی، ارتش پاکستان، طالبان، القاعده، شبکه حقانی، حزب اسلامی، لشکر طیبه، لشکر جنگوی و دیگر گروه های تروریستی تحت پوشش سازمان جاسوسی پاکستان را در یک صف متحد برای رسیدن به یک هدف مشترک در افغانستان قرار داده است.
محمدرضا امینی- خبرگزاری جمهور