جنگ با طالبان و مذاکره با پاکستان

اشرف غنی، در صحبت تلفنی با جنرال قمرجاوید باجوا؛ رئیس ستاد ارتش زمینی پاکستان گفت که عاملان حملات تروریستی افغانستان در پاکستان به سر می‌برند.
آقای باجوا که به منظور ابراز تسلیت در مورد حملات اخیر به رئیس جمهوری تلفن زده بود، حمله‌های انتحاری و انفجار روز سه‌شنبه گذشته کابل و قندهار را محکوم کرد و به رئیس جمهور و مردم افغانستان تسلیت گفت.
آقای غنی از او تشکر کرده و گفته ‌است:"عاملین این حملات تروریستی که مسؤولیت آن‎را پذیرفته‌اند، در پاکستان به سر می‎برند، در آنجا آزادانه فعالیت و استخدام می‎کنند و تا هنوز بر علیه آنها اقدامی صورت نگرفته است."
رئیس‎جمهور گفته که کابل اراده ای قوی به ‎خاطر انتقام‌گیری از عاملان این حمله‌های تروریستی دارد.

آقای باجوا نیز با اشاره به عملکرد‎های گذشته پاکستان، بر عدم تکرار آن تعهد قوی داده‌ است.
آقای غنی نیز گفته "هدف ما آینده است و برای آن باید مذاکرات جدی و همه جانبه صورت گیرد؛ زیرا تکرار سال ۲۰۱۶ برای دولت و مردم افغانستان قابل قبول نیست."

با وجود آنکه موضوع تازه ای در گفتگوی تلفنی اخیر میان رییس جمهور اشرف غنی و جنرال قمر جاوید باجوا؛ رییس ستاد نیروی زمینی ارتش پاکستان در زمینه جنگ، مبارزه با تروریزم، صلح و رابطه با پاکستان به چشم نمی خورد، در عین حال به نظر می رسد که رییس جمهور غنی نسبت به حامد کرزی؛ رییس جمهوری پیشین، مواضع واقع بینانه تری نسبت به این مسایل دارد.

او آشکارا می گوید که معضل و مانع اصلی در مسیر برقراری صلح و مبارزه با تروریزم در افغانستان چیست.
او از اینکه افغانستان و پاکستان در روابط دو جانبه خود و مبارزه با تروریزم و تهدیدهای جانبی و مستقیم سنگین آن برای امنیت و ثبات منطقه، مشکلات جدی و اساسی دارند، بدون هیچ گونه ملاحظه کاری و پرده پوشی صحبت می کند.

آقای غنی پیش از این هم گفته و پس از حمله های خونین و مرگبار اخیر نیز یکبار دیگر بر این نکته تاکید کرده است که افغانستان و پاکستان در طول سال های گذشته در یک جنگ اعلام ناشده قرار داشته اند‌ و اکنون زمان آن فرارسیده است که دو کشور وارد گفتگوهایی صریح و جدی برای صلحی اعلام شده شوند.

در کنار این، آقای غنی دستور قلع و قمع بی رحمانه تروریست ها را هم در پی سه شنبه خونین هفته گذشته، صادر کرده است؛ چیزی در کنار موضوعات مطرح شده در گفتگوی او با فرمانده پاکستانی، می تواند بیانگر رویکرد دو وجه تازه دولت افغانستان باشد؛ رویکردی که یکطرف آن بر اساس جنگ با تروریزم و طالبان بنا شده و طرف دیگر آن، بر پایه مذاکرات مستقیم، صریح و بی پرده با پاکستان.
این امر، ضرورت اصلی شرایط امروز افغانستان است.

این موضوع همان چیزی است که احتمالا خواهد توانست گرهی از کار فروبسته صلح در افغانستان باز کند و لازمه رسیدن به این هدف نیز در قدم اول، کنار گذاشتن ادبیات استعاری، تلویحی و زبان ایما و اشاره و وداع دایمی با تابوهای سنگ شده در زمینه صلح و جنگ با تروریزم و طالبان و رویارو شدن با چالش های بزرگ و سنگین موجود در روابط منطقه ای افغانستان است.

وقتی پاکستان برای رسیدن به اهداف خود در افغانستان، رسما و مستقیما از گروه های تروریستی مانند طالبان و سایر گروه ها، حمایت می کند و آنها را به افغانستان گسیل می دارد و وقتی رهبران تروریست های طالبان و القاعده و شبکه حقانی همه در افغانستان مستقر اند و در آنجا می میرند، دیگر هیچ جایی برای پرده پوشی و پنهان کاری باقی نمی ماند و بدیهی است که عوامل اصلی حمله های سه شنبه خونین گذشته نیز در پاکستان به سر می برند و از آزادی و مصونیت وسیعی برخوردار اند.

مقام های افغانستان به جای مذاکره با طالبان باید مشکلات امنیتی کشور را رو در رو با پاکستان در میان بگذارند و از آن کشور بخواهند که هدف آن از راه اندازی جنگ کنونی در افغانستان چیست.

خط دیورند به عنوان یک عامل مهم و کلیدی و به مثابه ماشین مولد بحران و ناامنی و بی ثباتی در افغانستان، می بایست به صورت اصولی و مطابق عهدنامه های بین المللی و قواعد مربوط به حقوق بین الملل، حل و فصل شود.

افغانستان بیش از این نمی تواند تاوان و هزینه مرگبار و ویرانگر یک جنگ اعلام ناشده را بپردازد و حاکمان و دولتمردان کشور باید این شجاعت را داشته باشند که برای حل بنیادی مسایل کشور، پاکستان را برای گفتگوهای صریح و استراتژیک به پای میز مذاکره بخوانند.

شاید این اقدام، در قدم اول، نیاز به شکستن تابوهایی داشته باشد که پرداختن به آنها سال ها در افغانستان در نتیجه برخوردهای نابخردانه و احساسی شاهان و حاکمان خیره سر و ملی گرایی افراطی و فاقد عقلانیت، ممنوع بوده است؛ اما شرایط حاد جاری در کشور، نیازمند برخوردی عاقلانه و شجاعانه با این مسایل پس از یک تاریخ سکوت و محافظه کاری است.

با این حساب، صلح با پاکستان پیش نیاز صلح با طالبان است و اگر دولت افغانستان بتواند به این مأمول دست پیدا کند، کلید صلح با طالبان و سایر گروه های تروریستی نیز به خودی خود به دست آمده است.

سخت است اما ناممکن نیست.
عبدالمتین فرهمند- خبرگزاری جمهور