۰

روسیه؛ تهدید یا متحد کلیدی؟

يکشنبه ۲۹ حوت ۱۳۹۵ ساعت ۰۰:۴۲
اظهارات مشاور امنیت ملی آقای غنی در مورد روابط افغانستان و روسیه به ویژه در زمینه مبارزه با تروریزم، تفاوتی آشکار و بنیادی با مواضع پیشین افغانستان در این خصوص دارد.
روسیه؛ تهدید یا متحد کلیدی؟


حنیف اتمر؛ مشاور امنیت ملی رییس جمهور در دیدار با همتای روسی خود در مسکو، روسیه را یک متحد مهم و کلیدی در امر مبارزه با تروریزم و کمک به افزایش توانمندی ارتش افغانستان خوانده است.
در دیدار روز جمعه، روی مبارزه با تروریزم، روند صلح، قاچاق مواد مخدر و توسعه روابط اقتصادی و بازرگانی میان دو کشور بحث شد.
نیکلای پتروشوف؛ مشاور امنیت ملی رییس جمهور روسیه، تأکید کرد که تماس مسکو با طالبان به منظور تشویق این گروه برای پیوستن به روند صلح تحت رهبری دولت افغانستان است.
پیشتر وزارت خارجه روسیه در باره نگرانی‌های اخیر مبنی بر حمایت این کشور از طالبان گفته بود که هدف از تماس دولت روسیه با طالبان "مشروعیت" بخشیدن به این گروه نیست؛ بلکه فقط به منظور تأمین امنیت اتباع روسیه و روند صلح افغانستان است.
ولادیمیر پوتین؛ رئیس جمهوری روسیه نیز روز پنجشنبه بر اراده مسکو برای توسعه روابط و همکاری‌ها با کابل تأکید کرد.
آقای پوتین گفته که روسیه کمک‌های خود را به افغانستان به عنوان شریک و همسایه ادامه می‌دهد.

اظهارات مشاور امنیت ملی آقای غنی در مورد روابط افغانستان و روسیه به ویژه در زمینه مبارزه با تروریزم، تفاوتی آشکار و بنیادی با مواضع پیشین افغانستان در این خصوص دارد.

کابل که پیش از این، واکنش تندی نسبت به تماس یکجانبه و خارج از چارچوب روابط بین الدول از سوی روسیه با طالبان، نشان داده بود، اینک با روسیه در این زمینه، موضع مشترک اتخاذ می کند و از همکاری و اتحاد کلیدی و مهم بین دو کشور سخن می گوید.

البته پیش از این، در جریان سفر اخیر صلاح الدین ربانی؛ سرپرست وزارت امور خارجه به مسکو نیز شاهد تعدیل مواضع رسمی کابل در قبال تماس روسیه با طالبان و نقش و موضع این کشور نسبت به مبارزه با تروریزم در افغانستان بودیم؛ اما به دنبال آن، شایعات و گمانه زنی هایی منتشر شد که بر بنیاد آن، اشرف غنی؛ رییس جمهور به شدت سرپرست وزارت خارجه را به دلیل موضع گیری هایش در مورد روابط افغانستان و روسیه به ویژه در ابعاد امنیتی، سرزنش کرده و حتی به نقل از منابع ناشناس نزدیک به دستگاه قدرت، ادعا شد که رییس جمهور، آقای ربانی را تحت فشار قرار داده تا استعفا دهد.

با اینهمه، اکنون حنیف اتمر هم موضع مشابه صلاح الدین ربانی اتخاذ کرده و چه بسا فراتر از آن، از روسیه به عنوان متحد کلیدی و مهم کابل در امر مبارزه با تروریزم یاد کرده است.

آیا این به معنای آن است که کابل مواضع خود در قبال مسکو را از اساس، تغییر داده و یا این روسیه است که در نتیجه واکنش تند و شدید و صریح کابل، ناگزیر به عقب نشینی شده و رویکردش در تماس با طالبان را تعدیل کرده است؟

پاسخ این پرسش، هرچه باشد، واقعیت این است که کابل نمی تواند تحت تأثیر سلطه و نفوذ همه جانبه غرب، نقش روسیه در معادلات سیاسی و امنیتی افغانستان را نادیده بگیرد. این مهم به ویژه زمانی قابل درک خواهد بود که به یاد بیاوریم که روسیه همچنان به افغانستان به عنوان یکی از مناطق نفوذ سنتی خود نگاه می کند و به لحاظ تاریخی نیز برای حفظ آن، در تقابل با بلوک غرب، هزینه های سنگینی پرداخته است.

از جانب دیگر، امریکا نیز نمی تواند نقش روسیه در معادلت افغانستان را نادیده بگیرد؛ زیرا روسیه به سرعت در حال بازسازی و انسجام نیروها، احیای فرصت ها و بازیافت ظرفیت های خود در راستای بازگشت مقتدرانه به عرصه بازی های منطقه ای و بین المللی است و این چیزی است که پیش از این در مورد اوکراین، سوریه و انتخابات اخیر امریکا به اثبات رسیده است.

با این حال، بی ثباتی، ناپایداری و عدم تعادل در مواضع افغانستان در قبال روسیه، نشان می دهد که هنوز سیاست خارجی افغانستان، به پختگی و قوام لازم نرسیده و از یک مشی بنیادی و استراتژيک پیروی نمی کند؛ بلکه بیشتر تابع و تحت تأثیر تحولات مثبت و منفی روز، دگرگون می شود و تغییر رنگ می دهد؛ سیاستی که یک روز، کشوری را تهدیدی علیه امنیت و حاکمیت ملی خود، معرفی می کند و روزی دیگر، همان کشور به متحد کلیدی و مهم در امر مبارزه با تروریزم تبدیل می شود.

این یکی از آفت های بارز و زیانبار سیاست خارجی افغانستان است که می تواند بار و هزینه سنگینی را بر کشور تحمیل کند.

شاید یکی از دلایل این عارضه، تعدد مراجع تصمیم گیری در حوزه سیاست خارجی و وجود اختلاف یا دست کم ناهماهنگی میان این مراجع باشد.
محمدرضا امینی- خبرگزاری جمهور
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *

پربازدیدترین