سرنوشت تاریک کودکان خیابانی، آینده سازان فردای افغانستان

جنگ و نا امنی شرایط را طوری رقم زده است که مردم کشور در وضعیت اقتصادی و اجتماعی نگران کننده ای به سر می برند؛ اما در این میان آسیب پذیرترین قشر اجتماع افغانستان کودکان هستند.
نهادهای جامعه مدنی، حقوق بشر و مردم بارها از این بابت اظهار نگرانی کرده و خواهان توجه لازم در این مورد شده اند؛ اما تاکنون این مشکل همچنان پا برجا بوده و شمار زیادی از کودکان در کشور، به کارهای شاقه مصروف اند.
وزارت کار و امور اجتماعی به تازگی اعلام کرده است که سه میلیون کودک، شاغل کارهای شاقه اند، و از این بابت اظهار تاسف کرده است. این در حالی است که شهروندان کشور نسبت به آینده این کودکان بد بین اند و آنان را در معرض خطرهای جدی که در آینده ممکن است با آن روبه رو شوند می بینند.
یحیی عمر خیل یکی از شهروندان کابل در این مورد با شکوه از حکومت می گوید: نظر به شرایط حاکم در جهان کودکان کارگر در افغانستان از هر نظر عقب مانده اند. در سایر کشورها اطفال تا سن ۱۸ سالگی از هر لحاظ تامین هستند؛ اما در افغانستان زمانی که طفل متولد می شود و هنوز چند روزی از زندگی اش نمی گذرد؛ باید به فکر تامین مایحتایج فامیل و خانواده اش باشد؛ این کودکان، سرمایه های آینده کشور اند و باید بزرگان در این مورد توجه جدی نمایند.
مهیا ساختن زمینه آموزش و پرورش یکی از حقوق اساسی شهروندان کشور است و این امر در ماده چهل سوم قانون اساسی تصریح شده است؛ اما با این وجود اطفال شاغل از این حق خود نمی توانند استفاده کنند.
عبدالاحمد علی زاده یکی دیگر از شهروندان، از حکومت می خواهد زمنیه تعلیم این کودکان فراهم شود. وی در مورد آینده این اطفال می گوید: این اطفال هم از نظر جسمی آسیب می بیند و هم از نظر روحی؛ آینده این اطفال کاملا تاریک است و اکثرشان ممکن است به اعتیاد رو بیاورند.
اغلب کودکان کارگر دلیل اصلی این عمل را جبر اقتصادی عنوان می کنند.
محمدظاهر ۱۴ ساله که به شستن موتر مشغول است می گوید که فامیل اش مشکل اقتصادی دارد و تنها نان آور خانواده اش می باشد.
او که سیمایش، هنوز خامی ایام کودکی در آن هویداست می گوید: " دوست دارم مکتب بروم؛ اما خانوده ام گرسنه می ماند". هر چند این گفته او با صلابتی بیان می شود که از سن او بعید به نظر می رسد اما با کمی دقت حزنی که در لحنش نهفته را می توان درک کرد.
این طرف تر اشرف ۱۶ ساله، با کراچی باربری پول در می آورد. چهره خسته و آفتاب سوخته اش حکایت از این دارد که با زمستان ها و تابستان های خیابان های مزدحم کابل نا آشنا نیست.
او می گوید: بزرگ فامیل است و پدرش را از دست داده است. زمانی آرزو داشته تا داکتر شود؛ اما حالا شرایط سخت اقتصادی خانواده اش او را مجبور به حمالی کرده است.
وزارت کار و امور اجتماعی در آخرین آماری که ارایه کرده؛ ۸۰ درصد از کارگران را تنها نان آوران خانواده خوانده بود.
وزیر کار در مجلسی که به بهانه حمایت از حقوق کودکان تدویر یافته بود؛ آمار کنونی کودکانی که مجبور به انجام کار به هدف تامین اقتصاد خانواده شان هستند را ۳ میلیون تن اعلام کرد. آماری که نگرانی فزاینده ای را در میان نهادهای دفاع از حقوق کودکان به وجود آورده است.
دولت افغانستان همواره به کوتاهی و عدم داشتن یک برنامه موثر و دراز مدت در این زمینه متهم می شود؛ حال آنکه نهادهای مربوطه همواره به ارایه آمارهای خیره کننده که نشان از فعالیت و جدیت آنها در این زمینه است می پردازند.
اما بنا به گزارش هایی که از سوی سازمان های ملی و بین المللی منتشر می شود؛ شرایط برای کودکان نسبت به سالهای گذشته به مراتب بدتر شده است و این موضوع مبین عدم تاثیر اقدامات انجام شده برای رفع این مشکل بوده است.
اگر از آمارها و گزارش های متعدد بگذریم؛ آنچه در متن این جامعه دیده می شود آینده تاریک دست کم ۳ میلیون کودک شاغل است. کودکانی که درصد بالایی از آنها به کارهای شاق و کاذب و گاها خلاف قانون مشغول اند و زمینه سوءاستفاده از آنها نیز به سادگی فراهم است. کودکانی که بخش اعظم آنها قادر به درس خواندن نیستند.
نسل جدیدی که قرار است آینده افغانستان را رقم بزند؛ با چالش های فزاینده ای روبه روست و دورنمای سرنوشت کشور نیز به شدت در هاله ای از نگرانی قرار دارد.
آصف دادگر ــ خبرگزاری جمهور