کشورهای دخیل در جنگ فراه، این ولایت را به مرکزی برای تصفیه حساب های راهبردی خود، تبدیل کرده اند و در این میان، این مردم و نیروهای امنیتی هستند که تاوان سنگین این نبرد بزرگ جدید را متحمل می شوند.

والی فراه گفته است که پشت جنگی که در ولایت فراه جریان دارد، "دست‌های خارجی" قرار دارد. او همچنین گفته که طالبان با تجهیزات روسی می‌جنگند.
محمد عارف شاه جهان به بی‌بی‌سی گفته است که دوربین‌های دید در شب که از نیروهای طالبان به دست نیروهای امنیتی افتاده، نشان می‌دهد که همه آنان ساخت روسیه است.

آقای شاه جهان درباره ویژگی این دوربین‌ها گفت که آنها قادر به تعیین مسافت، هدف گیری دقیق در تاریکی شب و نیز دارای لیزر است که دید در شب را امکان پذیر می‌سازند.

منابع شورای ولایتی فراه اخیرا از تلفات حدود صد سرباز امنیتی در یک هفته خبر داده و مدعی شدند که امکان دارد این ولایت به دست طالبان سقوط کند.
والی فراه مدعی شد که در "پشت جنگ ولایت فراه سازمان اطلاعات ارتش پاکستان قرار دارد"، چنانچه وزارت خارجه این کشور گفته که با اعلام استراتژی جدید امریکا جنگ در افغانستان تشدید می‌شود.

با این توضیح، فراه عملا شاهد یک نبرد استخباراتی پیچیده در ابعاد منطقه ای است.
کشورهای دخیل در جنگ فراه، این ولایت را به مرکزی برای تصفیه حساب های راهبردی خود، تبدیل کرده اند و در این میان، این مردم و نیروهای امنیتی هستند که تاوان سنگین این نبرد بزرگ جدید را متحمل می شوند.

دخالت دست های قدرتمندی مانند روسیه و پاکستان در جنگ فراه از یکسو و تلاش برای استفاده از این فضای تنش آلود و ناپایدار به منظور هسته گذاری تروریست های داعش از جانب حامیان معلوم الحال آن گروه، از جانب دیگر، نه تنها مانع از فروکش کردن آتش جنگ و جلوگیری از گسترش دامنه بحران شده؛ بلکه روز به روز بر ابعاد خونین این وضعیت بحرانی و مهیب افزوده است؛ به گونه ای که تصور می شود که هم حامیان طالبان یعنی روسیه و پاکستان و... و هم حامیان داعش مانند برخی قدرت های غربی و اعراب و حلقاتی در پاکستان و افغانستان، منفعت خود را در ادامه جنگ و بحران در فراه می بینند.

در این میان، دولت نیز که به طور طبیعی، هریک از ارکان آن، تحت تأثیر و نفوذ هریک از این دو ضلع بحران قرار دارند، نه می خواهد و نه می تواند بحران فراه را بر پایه اولویت های مبتنی بر امنیت و حاکمیت ملی افغانستان، مدیریت و حل و فصل کند.

همه این عوامل، فراه را روی گسل سقوط قرار داده اند و هر آن، امکان دارد که تجربه های شرم آور قندوز، این بار در فراه به وقوع بپیوندد.

والی فراه آشکارا اذعان کرده است که عناصر طالبان، دامنه نبرد را به داخل شهر، گسترش داده اند. این بدان معناست که حکومت محلی فراه اکنون به آخرین پایگاه مقاومت در برابر یک نبرد منطقه ای بزرگ تبدیل شده و اگر تروریست ها به کمک حامیان قدرتمند خارجی شان، همه نیروهای خود را برای سقوط فراه، تجمیع کنند، تکرار تجربه های سقوط قندوز در دو سال پیاپی، این بار در فراه دور از انتظار نخواهد بود.

این نبرد اما نیازمند یک مدیریت دو بعدی جامع، جدی و همه جانبه است؛ مدیریتی که مبتنی بر راه حل های نظامی و سیاسی باشد.

در عرصه نظامی و سخت افزاری، نیروهای امنیتی مستقر در فراه باید به صورت آنی، توسط دولت مرکزی، تقویت و تجهیز شوند و نیروهای تازه نفس رزمی و قوای هوایی کوبنده و مقتدر، به منطقه گسیل شوند.
این چیزی است که اکنون و پیش از آنکه فراه عملا به کام تروریست ها سقوط کند، باید انجام شود.
در حوزه سیاسی اما جنگ فراه باید از مسیر یک دیپلماسی قوی، فعال، پویا و مبتکرانه، مهار شود.

استقلال نخستین لازمه این دیپلماسی است. کابل باید بتواند فارغ از سلطه امریکا یا نفوذ روسیه، خود رأسا در متن و محور این استراتژي قرار داشته باشد و با همه طرف های خارجی جنگ منطقه ای فراه، وارد رایزنی صریح، مستقیم و جدی گردد تا در نتیجه آن، از رویای تبدیل فراه به پایگاه قدرت طالبان یا داعش، دست بردارند و به حق حاکمیت ملی افغانستان، احترام بگذارند و منافع، اهداف و نگرانی های خود را از مسیرهای مشروع و قابل قبول برای همه طرف ها، مورد پیگیری قرار دهند.

بنابراین، در هر دو زمینه، کلید حل بحران فراه در اختیار دولت مرکزی قرار دارد؛ چیزی که استفاده از آن، نیازمند یک اراده سیاسی مستقل، ملی، فراقومی و فراجناحی است.

عبدالمتین فرهمند- خبرگزاری جمهور