آیا پیمان امنیتی یک دروغ بزرگ بود؟

محمدرضا امینی

2 قوس 1395 ساعت 15:05

فارغ از نظرگاه های موافق و مخالف اعضای مجلس نمایندگان در مورد ماهیت و سودمندی این پیمان، پرسش این است که آیا پیمان امنیتی آنگونه که تصویر می شد، نتیجه بخش بود؟



مجلس نمایندگان به کمیسیون امور بین المللی خود دستور داده تا در مورد چگونگی عملی شدن پیمان امنیتی کابل- واشنگتن بررسی هایی را انجام دهد.
برخی اعضای کمیسیون روابط بین المللی مجلس تأیید می کنند که به جز حمایت مالی از نیروهای امنیتی توسط امریکا، دیگر هیچ موردی از این پیمان عملی نشده است.
جعفر مهدوی؛ عضو کمیسیون روابط خارجی مجلس می گوید: "بگذار واضح به مردم افغانستان بگویم، آنچه که در امضای پیمان امنیتی کابل- واشنگتن برای مردم افغانستان مهم بود، تامین صلح و امنیت در کشور بود؛ ولی تا هنوز غیر از تعهد مالی امریکا در تأمین مصارف نیروهای امنیتی، دیگر هیچ مورد این پیمان عملی نشده است".
آقای مهدوی افزود که مسؤولان مربوط و نهادهای امنیتی نیز در مورد عملی شدن پیمان، حرفی برای گفتن ندارند.
او گفت: امریکا با این پیمان، افغانستان را فقط پایگاهی برای گسترش ناامنی ها درست کرده تا از این طریق، روسیه و دیگر کشورهای آسیایی میانه را تهدید کند.

این نخستین بار نیست که اعضای ارشد مجلس نمایندگان، کارکرد سودمندانه پیمان امنیتی با امریکا را برای افغانستان، زیر سؤال می برند و چه بسا آن را عامل بدبختی و تیره روزی و جنگ و خشونت و ناامنی در افغانستان می دانند.

پیش از این، شماری از اعضای مجلس، حتی خواستار لغو و فسخ این پیمان شده بودند. با این حال، در این میان، شماری دیگر از اعضای مجلس نمایندگان هم هستند که پیمان امنیتی را همچنان برای افغانستان، سودمند ارزیابی می کنند و می گویند که در صورت نبود چنین پیمانی، روشن نبود اکنون افغانستان در چه وضعیتی قرار داشت!

با این وجود و فارغ از نظرگاه های موافق و مخالف اعضای مجلس نمایندگان در مورد ماهیت و سودمندی این پیمان، پرسش این است که آیا پیمان امنیتی آنگونه که تصویر می شد، نتیجه بخش بود؟

به بیان رساتر، آیا همه آنچه طراحان و تدوین کنندگان و مداحان و مجیزگویان این پیمان، پیش از امضای آن، سر می دادند، به تمامی درست و مطابق با واقع و مبتنی بر حقیقت بود، یا نه این پیمان، دروغ بزرگی بود که از همان ابتدا قرار نبود چیزی از این رهگذر عاید مردم افغانستان شود؛ بلکه نهایت چیزی که باید به وسیله امضای آن، محقق می شد، همان چیزی بود که جعفر مهدوی، از آن به عنوان تبدیل افغانستان به پایگاهی برای گسترش ناامنی ها به وسیله امریکا یاد می کند تا از این طریق، روسیه و دیگر کشورهای آسیایی میانه را تهدید کند؟

در این مورد، دو گونه می توان داوری کرد: یکی آنچه در متن و مفاد پیمان امنیتی و روی کاغذ وجود دارد و دوم، نتایج و توابع عملی و کارکرد ملموس و قابل محاسبه آن در حال حاضر.

متن پیمان امنیتی برخلاف شعارهایی که مدافعان آن سر می دادند، هرگز به صورت عادلانه و مبتنی بر منافع مشترک افغانستان و امریکا، تدوین نشده است. به بیان دیگر، اگر مفاد مربوط به تعهد امریکا در قبال امنیت افغانستان، مقابله با تهدیدها و تجاوزات خارجی و کمک به نیروهای امنیتی را از آن برداریم، سایر موارد، سراسر به نفع امریکاست؛ به گونه ای که در این میان، آشکارا قوانین، حاکمیت و استقلال، تمامیت ارضی و ارزش های ملی افغانستان نادیده گرفته و فراموش و نقض می شود.

در عرصه عملی اما وضعیت حتی از این هم بدتر است؛ یعنی امریکا به عنوان طرف قرارداد افغانستان در این پیمان دوجانبه، حتی به اصول این پیمان در روی کاغذ نیز وفادار نمانده است؛ زیرا نه از تجهیز و تقویت نیروهای امنیتی افغانستان –فارغ از معاش و لباس و سلاح های سبک- خبری است و نه از ایستادگی امریکا در کنار افغانستان در برابر تهدیدها و تجاوزات مستقیم خارجی و مبارزه با تروریزم.

به نظر می رسد این همان چیزی است که اکنون موجبات خشم و نارضایتی نمایندگان مجلس را فراهم آورده و آنها را به موضع گیری های صریح و انتقادی و انقلابی علیه این پیمان، واداشته است.

بدیهی است که این موضعگیری ها هرگز موجب محاکمه و مؤاخذه امریکا نخواهد شد؛ اما می توان عوامل داخلی زمینه ساز تصویب و تأیید چشم و گوش بسته این پیمان یکجانبه را به دلیل نتایج ویرانگر و فاجعه بار آن و دروغ های بزرگی که برای امضای آن به مردم گفتند، مورد پیگرد قرار داد.

آنهایی که در نهایت حتی نتوانستند همان مفاد حد اقلی به نفع افغانستان در متن این پیمان را نیز عملیاتی کنند و به این ترتیب، دست کم بخشی از انتظارات را برآورده کرده و از یکجانبه گرایی صرف در فرایند اجرای این پیمان که آن را در حد یک دروغ بزرگ تقلیل می دهد، جلوگیری کنند.

اگر روزی قرار شود چنین پیگردی صورت گیرد، بی تردید خیل کثیری از نمایندگان مجلسی که اکنون همه روزه به انتقادهای صریح و گزنده از پیمان امنیتی اقدام می کنند نیز در کنار عوامل حکومت های سابق و لاحق، مسؤول شناخته خواهند شد.
محمدرضا امینی- خبرگزاری جمهور


کد مطلب: 87728

آدرس مطلب: https://www.jomhornews.com/fa/article/87728/

جمهور
  https://www.jomhornews.com