ترامپ و جنگ افغانستان از نمای نزدیک

دونالد ترامپ؛ رئیس جمهوری امریکا اعلام کرده که جنرال مک‌مستر؛ مشاور امنیت ملی امریکا را برای بررسی وضعیت امنیتی به افغانستان می‌فرستد.
آقای ترامپ گفت:"جنرال مک‌مستر به افغانستان فرستاده می‌شود تا چگونگی راه‌های پیشرفت در کنار همکاران افغان و ناتو را دریابد".
مک‌مستر، سابقه حضور در افغانستان و عراق دارد. وی در زمان حضور خود در این کشورها، با یک برنامه دولتی "ضد فساد" همکاری می‌کرد.
او برای ارزیابی نقش امریکا در افغانستان و اینکه آیا نیروهای بیشتری نیاز خواهند بود، راهی این سفر خواهد شد.

پیشتر جان نیکلسون؛ فرمانده نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان گفته بود که برای موفقیت ماموریتش در افغانستان به چندهزار نیروی تازه نیاز دارد.
جان مک‌کین؛ سناتور جمهوری‌خواه پیشتر از ترامپ خواسته بود که به وضعیت امنیتی افغانستان توجه فوری کند تا وضعیت آن کشور به سوی هرج‌ومرج نرود.

آمار ارتش امریکا نشان می‌دهد که دولت تنها بر ۵۷ درصد خاک افغانستان کنترل دارد، در حالی که سال گذشته این میزان، ۷۲ درصد بود.

اعزام این مقام بلندپایه امریکایی از سوی ترامپ به افغانستان به این هدف که تصویری از جنگ افغانستان از نمای نزدیک، ارائه کند، نشانگر این واقعیت است که دولت به رهبری او هنوز نتوانسته در مورد وضعیت کنونی و سرنوشت آینده طولانی ترین جنگ تاریخ امریکا به نتیجه مشخصی برسد و این جنگ همچنان به مثابه یکی از بزرگ ترین درد سرهای دولت ترامپ، باقی مانده است.

اینکه مشاور امنیت ملی ترامپ در این سفر، دقیقا چه تصویری از فضای امنیتی افغانستان را برای کاخ سفید، منعکس خواهد کرد، مشخص نیست؛ اما این نکته روشن است که ترامپ نه قادر به بستن کامل پرونده مأموریت نظامی امریکا در افغانستان است و نه می تواند با هزینه های سنگین جانبی آن، بدون آنکه کمترین کمکی به تحقق اهداف بلندمدت مورد نظر امریکا برای سیطره بر سرنوشت ملت های منطقه کرده باشد، کنار بیاید و توجیهی برای ادامه آن پیدا کند.

به این ترتیب، به نظر می رسد که مشاور امنیت ملی او، مأموریت دشواری را بر عهده دارد. او علاوه بر ارائه گزارشی دقیق و مطابق با واقع از وضعیت امنیتی کنونی و نشان دادن مسیر دورنمای فراروی جنگ افغانستان، رهنمودهای لازم را برای خروج از آنچه پیشتر یکی دیگر از فرماندهان امریکایی از آن به عنوان «بن بست» یاد کرده بود نیز به ترامپ بدهد.

با اینهمه حتی اگر مشاوران ترامپ و فرماندهان نظامی امریکا به این نتیجه برسند که اعزام هزاران نیروی تازه، گرهی از بن بست کنونی امنیت و جنگ در افغانستان باز می کند،‌ به نظر نمی رسد که تحمل بار سنگین هزینه های خوف انگیز جنگ افغانستان، برای ترامپ، قابل توجیه و تحمل باشد؛ زیرا اعزام نیروهای تازه، نه پایان راه که آغاز یک دور دوباره است؛ دوری که پیش از این هم تجربه شده؛ ولی به شکست انجامیده است.

خبر اعزام مشاور امنیت ملی امریکا به افغانستان در شرایطی منتشر می شود که امریکا دیروز خبر از پرتاب بزرگ ترین بمب غیر اتمی خود که به مادر تمام بمب ها شهرت دارد در ولسوالی اچین ننگرهار بر مواضع داعش داد؛ خبری که اگرچه ترامپ از آن به عنوان عملیاتی موفق، ستایش کرده و ارتش و دستگاه های تبلیغاتی امریکا سعی کردند از آن به صورت گسترده، بهره برداری سیاسی کنند؛ اما در افکار عمومی افغانستان، عمدتا با واکنش های منفی رو به رو شده و به عنوان یک حرکت ضد انسانی و ناقض اصول و حقوق حاکم بر جنگ محکوم شده است.

شاید ارتش امریکا و دولت ترامپ با استفاده از این عملیات در صدد مقابله و غلبه بر تبلیغات منفی علیه مأموریت نظامی امریکا و هم پیمانانش در افغانستان بودند که این روزها روسیه، رهبری این جریان را بر عهده گرفته؛ اما ارزیابی ها نشان می دهد که این هدف به صورت وارونه محقق شده و امریکا به خاطر این عمل، شدیدا مورد سرزنش قرار گرفته است؛ زیرا سلاحی که به کار گرفته شده با جنگی که در جریان است و هدفی که مشخص شده، هرگز تناسب ندارد.

در این صورت، واضح است که هدف اصلی از این اقدام، بهره وری تبلیغاتی از آن به منظور قدرتمند نشان دادن امریکا در جنگ افغانستان و پرده پوشی شکست مأموریت نظامی به رهبری این کشور بر علیه تروریزم است؛ نه لزوما درهم کوبیدن داعش که هرگز به اندازه ای قدرت ندارد که برای انهدام آن، نیاز به استفاده از تسلیحات ممنوعه به قیمت نقض آشکار اصول مسلم حاکمیت ملی و استقلال یک کشور مستقل، به دلیل نادیده گرفتن رأی و نظر دولت مرکزی افغانستان و همچنین بی توجهی عمدی نسبت به زیان ها و ابعاد آثار ویرانگر جانبی آن بر زندگی غیر نظامیان ساکن مناطق جنگی در ننگرهار باشد.
عبدالمتین فرهمند- خبرگزاری جمهور