تمرکز قدرت و سرنوشت پیچیده ارگ

در پی انتقاد شماری از مقام‌های بلندپایه دولت از متمرکز کردن قدرت در کاخ ریاست جمهوری، اشرف غنی اعلام کرده که ارگ، جای استبداد نبوده؛ بلکه مکان مردم‌سالاری و خانه مشترک مردم است.
آقای در دیدار با شماری از استادان دانشگاه و دانشجویان گفت:"این کشور واحد و خانه مشترک همه افغان‌هاست و عزت مردم در اتحاد و مساوات هر افغان است".
این سخنان آقای غنی بعد از سخنان اخیر نماینده ویژه سازمان ملل در افغانستان و برخی از مقام‌های ارشد حکومت ابراز می‌شود.
چند روز پیش، محمد محقق؛ معاون دوم رئیس اجرایی با انتقاد از رئیس جمهور گفته بود:"انحصارگرایى قدرت، تهاجم تبلیغاتى یکجانبه و عاقبت‌نیاندیشانه علیه شخصیت‌هاى ملى و جهادى، اعمال تبعیض‌هاى گوناگون، متمرکز سازى قدرت، سیاست و اقتصاد در دست یک حلقه خاص و روى آوردن به هیولای وانفساى جمع ثروت و حرص مال‌اندوزى و سرانجام پشت پا زدن به توافقات چارچوب حکومت وحدت ملى، کمر ملت را شکسته و شیرازه وحدت ملى را در آستانه فروپاشى قرار داده است."

صرف نظر از صراحتی که در پیام آقای محقق وجود دارد و علیرغم تأکیدهایی که از جانب اشرف غنی صورت می گیرد مبنی بر اینکه او منتخب بیوه و یتیم است و به زور تفنگ به قدرت نرسیده و ارگ جای استبداد نیست و دولت وحدت ملی به مردم تعلق دارد و...، واقعیت های تاریخی نشان می دهد که ارگ ریاست جمهوری همیشه جای استبداد، دیکتاتوری، زورگویی، یکجانبه نگری، دوگانه رفتاری، تبعیض، ستم، قوم گرایی مفرط و فاشیزم سیاسی بوده است.

این چیزی نیست که تنها در این دوره، شاهد ظهور آن باشیم. تاریخ سیاسی افغانستان، مملو از تجربه های مشابه است. شمار و آمار این تجربه ها به اندازه ای وافر و گسترده بوده که آشتی چندروزه ارگ با مردم سالاری و دموکراسی و قدرت مردم، همانند یک وصله ناجور به نظر نمی رسد و شاید همین امر هم سبب شد که تجربه دموکراسی وارداتی امریکایی، خیلی زود جای خود را به استبداد قومی داد و شکست خورد.

اشرف غنی اما همچنان تلاش می کند تا با بازی با کلمات، منتقدانش را سر جای خود بنشاند و اعتراضات دامن گستر داخلی را بی اهمیت جلوه دهد. او در این بازی به صورت هدفمند سعی می کند تا منتقدانش را افراد فرصت طلبی وانمود کند که به دلیل از دست دادن قدرت غیر مشروع، سلاح و نفوذ سیاسی شان، از نظم و قانونمندی و مبارزه با انحصارگرایی و زورگویی آقای غنی، سرخورده و عصبی هستند؛ ناآگاه از آنکه ادامه این بازی، وضعیت را به زیان خود او، وخیم تر خواهد کرد و روز به روز بر شمار منتقدان و مخالفان رویکرد انحصارگرایانه وی، در درون سازمان ها و نهادهای وابسته به حکومت، افزوده خواهد شد.

محمد محقق و عطا محمد نور دو چهره مهمی هستند که به تازگی به اردوی مخالفان و منتقدان آقای غنی پیوسته اند.

آقای نور در مراسم عید سعید فطر در مزار شریف، مستقیما اعلام کرد که کژي ها و ناراستی های حکومت را راست خواهد کرد. او همچنین در پیام خود به مناسبت عید، رهبران حکومت را از بیان سخنان تشریفاتی و بی مصرف، برحذر داشت و خواستار وسعت بخشیدن به حکومت، مشارکت دادن رهبران، احزاب و تشکل های سیاسی در تصمیم گیری های کلان ملی، ایجاد اصلاحات عمیق و همه جانبه در سکتورهای دولتی و امنیتی و احترام به حق شهروندان برای بیان اعتراضات و خواسته های مدنی و دموکراتیک خود شد.

همچنین بر بنیاد یک خبر دیگر، محمد محقق و عطامحمد نور اخیرا به ترکیه سفر کرده اند؛ سفری که گفته می شود هدف از آن، دیدار دو رهبر با جنرال دوستم؛ معاون اول رییس جمهور است که در نوعی تبعید خودخواسته، در ترکیه به سر می برد.

این تحولات نشان می دهند که وضعیت به نفع اقتداگرایی ارگ ریاست جمهوری نیست و احزاب و رهبران سیاسی، شیوه مدیریت اقتدارگرایانه و خودخواهانه اشرف غنی را برنخواهند تابید.

بنابراین، او ناگزیر است یا از مواضع انحصارطلبانه و قوم پرستانه خود در حوزه اداره کشور، فاصله بگیرد و به بازی با کلمات پایان دهد، یا با استمرار و ادامه این رویکرد، هزینه های سنگین آن را نیز متحمل شود؛ هزینه هایی که با توجه به تجربیات تاریخی، بی تردید با تغییر اساسی سرنوشت مبهم و پیچیده ارگ قدرت، مرتبط و درهم تنیده خواهد بود.
محمدرضا امینی- خبرگزاری جمهور