۰

محاکمه جنایتکاران و متهمی بنام حکمتیار

جمعه ۱۶ سرطان ۱۳۹۶ ساعت ۱۴:۱۳
محاکمه جنایتکاران و متهمی بنام حکمتیار


گلبدین حکمتیار؛ رهبر حزب اسلامی گفته که محاکم بین المللی در محاکمه جنایت‌کاران جنگی در افغانستان دستاوردی نداشته اند و باید پس از ایجاد یک حکومت قوی در کشور، یک محکمه باصلاحیت داخلی پرونده جنایت‌کاران جنگی را بررسی کند.
به تازگی دادگاه بین المللی رسیدگی به جرایم جنگی اعلام کرد که این نهاد به دلیل عدم تحویل پرونده‌های عاملان جنایات از سوی حکومت افغانستان به این نهاد، روند بررسی جرایم جنگی در این کشور را متوقف کرده است.
اما رهبر حزب اسلامی تاکید کرد عاملان جنایت جنگی تنها از سوی یک محکمه باصلاحیت داخلی می توانند محاکمه شوند.
حکمتیار گفت:"خوب است جنایت‌کاران جنگی از طریق یک محکمه معتبر داخلی که در رأس آن یک قاضی عادل و دارای صلاحیت کامل قرار داشته باشد محاکمه شوند".
وی با تاکید بر این مطلب که چنین محکمه ای زمانی می تواند ایجاد شود که یک حکومت مقدر ملی در افغانستان شکل بگیرد تصریح کرد:"از هر جریانی که منتج به محاکمه جنایت‌کاران جنگی شود حمایت می کنیم".

شاید این بسیار جالب توجه باشد که چرا حکمتیار، تا این اندازه به صراحت و تا حدودی شجاعت حیرت انگیز در مورد محاکمه جنایتکاران جنگی، سخن می گوید؛ در حالی که خود او و بسیاری دیگر از فرماندهان حزب اسلامی، متهمان اصلی این پرونده قضایی محسوب می شوند. دست کم در مورد آنها اتهام های اثبات شده ای وجود دارد که شمار آنها به اندازه ای فراوان و قابل توجه است که تشکیل یک دادگاه ویژه و راه اندازی روندی مستقل از دادرسی کیفری را کاملا توجیه کند.

شاید یکی از اصلی ترین انگیزه های رهبر حزب اسلامی از بی پرده سخن کردن در این باره، تلاش هوشمندانه او برای حساسیت زدایی از این امر باشد. این امر، به امثال آقای حکمتیار کمک خواهد کرد تا بدون هیچ هراس و فشاری به منتقدان خود در این زمینه پاسخ دهند و این بخشی از ابزارهایی است که به آنها امکان می دهد تا خود را در این پرونده پیچیده و بحث برانگیز، بی گناه جلوه دهند.

این در حالی است که خود او هم می داند که اگر روزی قرار بر آغاز یک روند قضایی مستقل و جدی برای رسیدگی به موضوع جنایت های جنگی در جریان جنگ های داخلی باشد، یکی از نخستین کسانی که باید محاکمه شوند، شخص حکمتیار است؛ زیرا هیچکس در تاریخ ۴۰ سال اخیر افغانستان به اندازه او، علیه همه رژيم های سیاسی حاکم، نجنگیده و برضد مردم جنایت نکرده و در دوران جنگ های داخلی نیز که زمان اوج ارتکاب این نوع جنایت ها به حساب می آید، حزب اسلامی حکمتیار، به تنهایی بیش از ۷۰ درصد کل کمک های خارجی را به بهانه جهاد علیه اشغال شوروی به دست می آورد؛ بنابراین، به همان میزان از امکان، قدرت و زمینه ارتکاب جنایت و تخطی از حقوق جنگ برخوردار بود.

با این حال، این نکته مهم را هم نمی توان انکار کرد که حکمتیار در این پرونده، تنها نیست. به تعبیر جنرال دوستم، اگر اصل بر عدالت و برخورد عادلانه با این پرونده باشد، هیچ کبوتر سفیدی وجود نخواهد داشت. همه به نحوی درگیر این پرونده هستند و این اصل، دامن بسیاری از رهبران نسل های اول و دوم مجاهدین را فرامی گیرد.

بنابراین، تنها راه اندازی یک روند قضایی عادلانه از سوی یک محکمه باصلاحیت برخوردار از حمایت یک دولت قوی و مقتدر می تواند به فضای غبارآلود و انباشته از ابهام کنونی، پایان دهد؛ همان چیزی که از قضا در سخنان تازه گلبدی حکمتیار هم بر آن تأکید شده است.

اما این چیزی نیست که در وضعیت سیاسی و امنیت جاری افغانستان، قابل دستیابی باشد؛ نکته ای که گلبدین حکمتیار به عنوان یکی از اصلی ترین بازیگران سیاست نیز نسبت به آن، آگاهی و وقوف دارد. اساسا شاید همین درک و آگاهی او از این وضعیت، یکی دیگر از انگیزه های وی در پرداختن صریح و بی هراس به موضوع رسیدگی کیفری به جنایت های جنگی باشد؛ خواسته ای که حتی اگر صادقانه هم باشد، چیزی جز یک خوش بینی رویاپردازانه و فاقد هرگونه امکان و زمینه عملی نیست.

در اصل، محاکمه جنایتکاران، در میانه دو واقعیت، به خیالی محال بدل شده است؛ واقعیت دیروز و واقعیت امروز. واقعیت دیروز می گوید بسیاری از کسانی که امروزه در هیأت دادخواهان ستمگری های جنایت بار دیروز ظهور کرده اند، خود از زمره متهمان ردیف اول این پرونده اند که در کمال شگفتی، جای شاکی و متهم را اشتباه گرفته اند.

واقعیت امروز اما می گوید که فضای کنونی به اندازه ای تیره و غبارآلود است که حتی کسانی مانند حکمتیار هم می توانند در کمال قدرت و شجاعت، از محاکمه جنایتکاران جنگی، اعلام حمایت کند، در حالی که با تضمین «مصونیت کامل قضایی» از کوه به شهر آمده است. در چنین فضایی چه کسی و چگونه می تواند جنایتکاران را محاکمه کند؟

عبدالمتین فرهمند- خبرگزاری جمهور
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *

پربازدیدترین