۰

نگاهی به انتقادهای یک متنفذ جهادی

چهارشنبه ۲۲ سنبله ۱۳۹۶ ساعت ۲۰:۳۸
اسماعیل خان از معدود فرماندهان مجاهدین است که همواره در قبال حضور هزاران نفری نیروهای نظامی غربی در افغانستان، مواضع تند و انقلابی اتخاذ کرده است.
نگاهی به انتقادهای یک متنفذ جهادی
محمداسماعیل خان؛ از فرماندهان پیشین مجاهدین، استراتژی جدید امریکا در افغانستان را به باد انتقاد گرفت و به صراحت گفت تا زمانی که آخرین سرباز خارجی از کشور مان خارج شود، راه شهدا و سرداران جهاد ادامه خواهد داشت.
او که در مراسمی به مناسبت هفته شهید در هرات، سخن می‌گفت، در مورد استقلال افغانستان و تصریح کرد: «ما نمی‌توانیم حرف از استقلال بزنیم در حالی که رهبران حکومت وحدت ملی منتظر استراتژی جدید امریکا برای افغانستان هستند.»

این فرمانده جهادی همچنین خطاب به رهبران حکومت وحدت ملی گفت که از استراتژی امریکا نسبت به افغانستان خوشحال نباشند و بیشتر به قوت مردم افغانستان اتکا کنند.
محمداسماعیل خان، حضور نیروهای خارجی و به خصوص امریکایی ها در افغانستان را مایه ناامنی، رشد تولید مواد مخدر، اعتیاد و فقر دانست.
به گفته او، اگر برنامه‌ امریکایی‌ها برای افغانستان مفید می‌بود، تاکنون باید نتیجه می‌داد؛ ولی به جز افزایش چالش‌ها و مشکلات، دیگر تبعاتی به بار نیامده است.

اسماعیل خان از معدود فرماندهان مجاهدین است که همواره در قبال حضور هزاران نفری نیروهای نظامی غربی در افغانستان، مواضع تند و انقلابی اتخاذ کرده است.
این شاید تا حدود زیادی ناشی از اعتقادات باطنی و ذهنیت های واقعی این فرمانده پیشین جهادی نسبت به مفاهیمی مانند «اشغال»، «جهاد» و... باشد؛ اما صرف نظر از این موضوع، فاصله ای که میان باورها و مواضع اسماعیل خان و طیفی از همسنگران سابق او با دیگر مجموعه های جهادی وجود دارد، ناخودآگاه ما را به سمت یک دوگانگی چالش آفرین در موقعیت سیاسی کنونی مجاهدین سابق، رهنمون می شود.

شاید در شرایط کنونی، تهور و اقتدار زیادی لازم باشد که یک رهبر جهادی که سالها در دولت تحت حمایت امریکایی ها در کابل، کار کرده و در ظل و ذیل نظامِ زندگی می کند که عملا به کمک امریکا و سایر قدرتهای خارجی همپیمان واشنگتن روی کار آمده، همزمان از لزوم و وجوب «جهاد» تا خروج آخرین سرباز خارجی از افغانستان، سخن بگوید.

اگر اسم و رسم اسماعیل خان به عنوان یک چهره شناخته شده و شاخص مجاهدین را به عنوان گوینده این سخنان برداریم، به سختی میتوان این مواضع را از موضعگیری های منسوب به رهبران طالبان و سایر جریانهای «تروریستی» تفکیک کرد.

البته لازم است توضیح دهیم که مفهومی که اسماعیل خان و طیفی گسترده از همفکران او از مقوله ای به نام «جهاد» مطرح می کنند، از اساس با خوانشی که تروریست های تکفیری و مزدوران بیگانه از این آموزه زنده و پویا و انقلابی اسلام، ارائه می دهند، تفاوت دارد؛ بنابراین، هدف از ذکر مطلب بالا این بود که مواضع تند و انقلابی آقای اسماعیل خان، به ویژه اگر از عینک یک هوادار حضور نیروهای بیگانه در افغانستان به آن نگاه کنیم، دست کم در ظاهر امر و با توجه به لحن و ادبیات و تعابیر به کار رفته در آن، تفاوت چندانی با موضعگیری های رهبران جریانهای تروریستی مخالف دولت ندارد.

شاید به همین دلیل است که این گونه موضعگیری های بظاهر رادیکال و انقلابی، حتی در میان طیف همسنگران سابق آقای اسماعیل خان هم طرفداران زیادی ندارد.
به بیان دیگر، به ندرت میتوان رهبری جهادی را سراغ گرفت که با این صراحت و جدیت، طرفدار استمرار «جهاد» علیه امریکایی ها تا خروج آخرین سرباز آنها از افغانستان باشد.

پس این دوگانگی عمیق، چالشی بزرگ در برابر مجاهدین است و همین امر، یکی از دلایل جدی ضعف و از هم گسیختگی و انفعال و انفصال مجاهدین از آرمانها و ارزشهای اصیل انقلابی و جهادی این مجموعه به حساب می آید که آثار و تبعات آن را میتوان به وضوح در وضعیت پریشان و آشفته آنها در تقابل با نیروهای نوظهور حاکم بر سرنوشت سیاسی مردم دید.

شمار انبوهی از رهبران مجاهدین، عملا در انتخاب میان حفظ و توجیه وضع موجود و رویکرد به گزینه های انقلابی و رادیکالی مانند استمرار جهاد، اولی را برمی گزینند و به این ترتیب، حضور نیروهای امریکایی در افغانستان را ولو غیر مفید، نامؤثر، بیهوده و حتی مضر، موجه می دانند.

این نشانگر فاصله عمیقی است که میان مجاهدین و آرمان های انقلابی و ارزش های جهادی آنها در طول این سال ها رخ داده و عوامل مهمی از سیطره بلامنازع نیروهای خارجی تا حرص و آز و طمع قدرت و ثروت و گوشه عافیت، در این چرخش مهم و بنیادی، اثرگذار بوده است.

اطمینانی وجود ندارد که رویکرد به گزینه هایی رادیکالی مانند استمرار جهاد، واقعا در شرایط کنونی، عملا و سودمند و ثمربخش است یا نه؛ اما فترت و انفعال و کنش پذیری سیاسی رهبران سیاسی مجاهدین، یک عقبگرد زیانبار محسوب می شود که به ظهور و سیطره روزافزون گروهها، گرایشها و جریانهای رقیب ضدجهادی در عرصه سیاست و سرنوشت سیاسی افغانستان، منجر شده است.

محمدرضا امینی- خبرگزاری جمهور
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *

پربازدیدترین