'لوی کندهار'؛ یک تاریخ قهر و آشتی با قدرتهای خارجی

شماری از نمایندگان مجلس و صدها تن از جوانان ولایات جنوبی افغانستان با تجمع در کابل، از استراتژی نظامی امریکا در افغانستان حمایت کردند.
آنها عمدتا از چهار ولایت جنوبی قندهار، هلمند، ارزگان و زابل که پایگاه سنتی طالبان محسوب می‌شود، روز پنجشنبه تغییرات مثبت در دوره پساطالبان را ناشی از حضور امریکا در افغانستان دانستند.
این سیاستمداران و جوانان، طالبان را "پیام‌آور مرگ و عامل اصلی عقب‌ماندگی" این ولایت‌ها دانستند و حمایت از استراتژی جدید امریکا به نحوی دست رد زدن به سینه طالبان محسوب می‌شود.

طوفان وزیری؛ عضو رهبری شورای جوانان "لوی کندهار" گفت:"حضور نیروهای امریکایی باعث شده است که قندهار و هلمند به دست طالبان سقوط نکنند. نهادهای جامعه مدنی در این ولایات رشد کرده‌اند. تنها در لشکرگاه، مرکز ولایت هلمند هفت دانشگاه دولتی و خصوصی داریم. زمانی در هلمند یک فرد دارای مدرک لیسانس و ماستر نداشتیم، حالا صدها لیسانس و ماستر داریم."

رویارویی نمایندگان «لوی کندهار» با طالبانی که در زمان قدرت شان، قندهار را عملا تبدیل به پایتخت مرکزی شان کرده بودند، بر سر استراتژي جدید دولت ترامپ در قبال افغانستان، ما را به تاریخی رجعت می دهد که از دو چهره متضاد قندهار پرده برمی دارد؛ قندهاری که در یک سوی آن، رهبران و مردان سیاستی قرار دارند که پیشگام حضور و سلطه و دخالت قدرت های خارجی در افغانستان قرار گرفته و عملا مجری طرح ها و ایده ها و نقشه های آنان برای سیاست و قدرت افغانستان بوده اند و از جانب دیگر، همان قندهار، خاستگاه جنگجویانی بوده که در برابر قدرت های استعماری خارجی ایستاده و به نام جهاد و اسلام و استقلال، تاریخی از جنگ علیه خارجی ها را برای این کشور رقم زده اند.

نمونه بارز آن در زمان ما، حامد کرزی؛ رییس جمهوری پیشین افغانستان است. کسی که شاید از معدود چهره هایی باشد که به کمک قدرت های خارجی، به قدرت رسید و نزدیک یک و نیم دهه بر افغانستان، حکم راند؛ اما در نهایت، در یک تغییر ۱۸۰ درجه ای، جزو نخستین رهبران سیاسی بود که در برابر ولی نعمت های دیروزش ایستاد، آنها را «اشغالگر» خطاب کرد و پس از آن، در مقابل هر راهبرد و رویکرد نیروها و قدرت های خارجی در افغانستان، ژست یک رهبر ملی و میهن پرست گرفت و به نام دفاع از مردم افغانستان، بر علیه خارجی ها، ساز مخالف زد.
این شاید از شگفتی های سیاست افغانستان باشد که فردی که به کمک و حمایت امریکا به قدرت رسید و سال ها از تخت و بخت بادآورده حکومت تحت حمایت امریکا در کابل، بهره مند شد، در نهایت، در کنار کسانی مانند ملا عمر و گلبدین حکمتیار و... در برابر امریکا قرار گرفت.

موضع اخیر نمایندگان «لوی کندهار» نیز نمونه ای دیگر از همین تناقض تاریخی است؛ اینکه قندهار از این ظرفیت بی مانند برخوردار است که هم می تواند پیشاهنگ سلطه و هژمونی خارجی قرار بگیرد و هم با آن به جنگ برخیزد و به این ترتیب، سراسر تاریخ سیاست این سرزمین را به جنگ میان دو جبهه حامی و مخالف سلطه قدرت های استعماری خارجی، تبدیل کند.

از این منظر، هواداری نمایندگان «لوی کندهار» رویدادی غریب و تازه به حساب نمی آید؛ بلکه استمرار یک جریان ممتد تاریخی است که از گذشته تا امروز بر سرنوشت جمعی مردم افغانستان، سایه انداخته است.
شاید جالب باشد که روزگاری، کرزی و ملا عمر، هردو از قندهار، یکی به حمایت از امریکا و دیگری در خصومت با آن، ۱۴ سال سرنوشت جمعی این مردم را به بازی گرفتند و در نهایت نیز هردو در یک جبهه قرار گرفتند!

اینگونه قندهار برای سالیان سال، مرکز و مدار و محور و ستون سیاست افغانستان باقی خواهد ماند و تا قندهار است، نه استعمار خارجی برای تعمیم و تحمیل سلطه هژمونیک خود بر افغانستان، مشکلی خواهد داشت و نه جنگ به ظاهر ضد استعماری «جهادی»های استقلال طلب، توقف و تعطیل برخواهد داشت.
 
عبدالمتین فرهمند- خبرگزاری جمهور