وضعیت داخلی افغانستان نیز گواه آن است که داعش به سرعت در حال هسته گذاری در کشور ما است و هدف اصلی آن نیز تغییر جغرافیای فعالیت های تروریستی خود از مناطق بحران زده ای مانند سوریه و عراق که داعش در آنجا در سراشیبی شکست و سقوط قرار دارد، به مناطق امن تری مانند افغانستان است

رئیس سرویس امنیت فدرال روسیه گفته است که داعش از تلاش برای ایجاد "خلافت اسلامی" در خاورمیانه دست کشیده و حالا سعی دارد تا با ایجاد شبکه‌های تروریستی بین‌المللی، از طریق افغانستان به روسیه و دیگر کشورها حمله کند.

الکساندر بورتنیکوف در نشستی با سران نهاد‌های امنیتی روسیه گفت پس از شکست داعش در عراق و سوریه، داعش سعی دارد تا در افغانستان فعالیت‌‎های خود را افزایش داده و از آنجا به آسیای میانه، ایران، چین و هند حملات تروریستی را سازمان بدهد.
روسیه از دو سال پیش به این سو، از موجودیت داعش در افغانستان ابراز نگرانی می کند.

سفارت روسیه در کابل درباره ارتباط این کشور با طالبان گفته:"روسیه برای مبارزه با داعش به عنوان دشمن مشترک، با طالبان منافع مشترک دارد و مشغول تبادل اطلاعات با این گروه است".
پیشتر ویلیام سالوین؛ سخنگوی ناتو در افغانستان گفته بود که تا پایان سال ۱۳۹۶ داعش در افغانستان را شکست می‌دهند تا این کشور به یک پناهگاه امنی برای تروریستان تبدیل نشود.

به جز اظهارات این مقام روس، وضعیت داخلی افغانستان نیز گواه آن است که داعش به سرعت در حال هسته گذاری در کشور ما است و هدف اصلی آن نیز تغییر جغرافیای فعالیت های تروریستی خود از مناطق بحران زده ای مانند سوریه و عراق که داعش در آنجا در سراشیبی شکست و سقوط قرار دارد، به مناطق امن تری مانند افغانستان است.

بر بنیاد ارزیابی برخی فرماندهان نظامی ایران و روسیه که اصلی ترین محورهای مبارزه علیه تروریزم تکفیری به رهبری داعش در سوریه، محسوب می شوند، طی حدود دو ماه دیگر، بساط این گروه از سوریه برچیده خواهد شد.
این در شرایطی است که عراق نیز به سرعت در حال درهم پیچیدن طومار داعش از مناطق باقیمانده تحت کنترل آن است و به این ترتیب، افغانستان، مقصد بعدی داعش به حساب می آید.

موضوع مهمی که افغانستان را یک جاذبه وسوسه انگیز برای گروه های تروریستی می سازد، داشتن مرزهای مشترک طولانی و غیر قابل کنترل آن با پاکستان است.
مناطق قبایلی پاکستان، از دیرباز حاشیه ای امن و مطمئن برای فعالیت های تروریستی بوده است. پاکستان ادعا می کند که بر این منطقه، کنترل ندارد و این مناطق از نوعی اداره ای آزاد و خودمختار برخوردار اند؛ اما مخالفان پاکستان می گویند که سیاست دیرینه اسلام آباد، حمایت و استفاده از گروه های تروریستی برای تعمیم و تحمیل سلطه خود بر افغانستان است و در این زمینه، مناطق قبایلی آن کشور، محملی مناسب برای تحقق این هدف محسوب می شوند.

در حال حاضر از ولسوالی اچین ننگرهار در شرق افغانستان به عنوان پایگاه مرکزی داعش و پایتخت «ولایت خراسان» این گروه یاد می شود. البته داعش به علاوه اچین در چندین ولسوالی دیگر این ولایت و نیز بخش هایی پراکنده از ولایت های دیگری از شرق و جنوب تا مرکز و شمال کشور نیز حضور دارد.
زمینه های فرهنگی و اجتماعی این مناطق و مرز مشترک آن با پاکستان، دو عامل عمده برای موفقیت داعش در حضوری مستمر و پایدار در شرق افغانستان، وانمود می شود.

با این وجود، منتقدان مأموریت نظامی امریکا و ناتو در افغانستان، ادعا می کنند که این فاکت ها به تنهایی نمی تواند به هسته گذاری آسان و موفق یک گروه تروریستی و غیر بومی در افغانستانی کمک کند که به طور همه جانبه در کنترل ناتو و امریکا است.

به باور این گروه از منتقدان، اگر اراده کافی برای مبارزه با داعش وجود داشته باشد، امریکا حتی بدون اقدام تبلیغاتی فروریختن «مادر تمام بمب ها» بر یک منطقه مسکونی غیر نظامی در ننگرهار نیز می تواند  داعش را یک روزه سرکوب و مهار و منهدم کند.

همین مساله، ظاهرا بر نگرانی های روزافزون روسیه در خصوص آینده حضور داعش در افغانستان افزوده و مسکو را به ابراز مواضع مستمر در این زمینه واداشته است.
منشأ همکاری روسیه و طالبان نیز ناامیدی و عدم اطمینان مسکو نسبت به کابل و واشنگتن در مبارزه ای صادقانه و واقعی با داعش در افغانستان، دانسته می شود.

در این میان، یک برداشت دیگر نیز وجود دارد که بر بنیاد آن، روسیه تنها نگران حضور داعش در افغانستان نیست؛ بلکه با استفاده تبلیغاتی از این بهانه، امیدوار است اهداف راهبردی و بلندمدت خود در منطقه را نیز دنبال کند.
به بیان روشن تر، مسکو آگاهانه خطر داعش در افغانستان برای امنیت روسیه را بزرگنمایی می کند تا به این ترتیب، بهانه کافی برای افزایش حضور و نفوذ خود در آسیای میانه و حتی افغانستان داشته باشد.

باورمندان به این برداشت، همکاری مسکو با طالبان را یکی از شواهد موجود در این زمینه می دانند و می گویند که برای مسکو، حضور نظامی قدرتمند در مرزهای افغانستان با جمهوری های آسیای میانه برای جلوگیری از خطرات بالقوه داعش برای مناطق نفوذ روسیه در ورای مرزهای افغانستان، کافی است؛ اما همکاری استراتژيک و نظامی روس ها با طالبان، بیانگر آن است که روسیه به جز مبارزه با داعش، اهداف راهبردی دیگری را نیز دنبال می کند.

محمدرضا امینی- خبرگزاری جمهور