از امنیت گورستانی طالبان تا ناامنی بیابانی ناتو

استاد عطامحمد نور؛ والی بلخ از افزایش ناامنی‌ در افغانستان به شدت انتقاد کرده و گفته است که وضعیت کشور در شرایط بدتر از زمان طالبان قرار دارد.
والی بلخ روز یکشنبه در مزار شریف، بار دیگر رهبران حکومت وحدت ملی را به بی‌کفایتی در تامین امنیت شهروندان متهم کرد و گفت:"اگر اندکی بازسازی و معاش اردو را حساب نکنیم، از نظر آرامش روحی و مصونیت مردم در شرایط بدتر از زمان حاکمیت طالبان قرار داریم".
او تلفات نظامیان در میدان‌های نبرد با هراس‌افکنان را بی پیشینه و مایه شرمساری برای رهبران حکومت وحدت ملی عنوان کرد.

والی بلخ با انتقاد از نبود مدیریت درست در نهادهای امنیتی از امریکا خواست که برای تطبیق راهبردش در افغانستان با احزاب سیاسی افغانستان مشورت کند.
این در حالی است که در این اواخر موج حملات گروهی، تهاجمی و انتحاری طالبان و داعش در بخش‌های وسیعی از کشور، تلفات سنگینی را بر مردم و نیروهای امنیتی تحمیل کرده است.

مواضع تازه والی بلخ، به یک واقعیت تلخ و تکان دهنده اشاره می کند؛ واقعیتی که بازتاب های عینی آن را همه روزه در جای جای افغانستان شاهد هستیم.

در این شکی نیست که طالبان، داعش و سایر نسخه های تروریستی که امروزه افغانستان را عرصه جولان های بی لگام خود قرار داده اند، پیش از هر چیزی، پروژه های پیچیده ای هستند که از سوی اتاق های فکر قدرت های استعماری و رژيم های جهانخوار و سلطه جو برای افغانستان، طراحی و مهندسی شده اند؛ اما در این میان، وجه دیگر بحران ناامنی در افغانستان را نیز نباید نادیده گرفت  و آن، وجود یا ایجاد متعمدانه بسترهای عملی تحقق و اجرای پروژه های امنیتی قدرت های بیگانه در درون جامعه افغانستان است.

عوامل زمینه ساز این فضا و فرصت نیز مشخص هستند؛ همان هایی که در کابل نشسته اند و عالی ترین مقام های دولتی و کرسی های حکومتی را قبضه کرده اند، سمت های حساس و راهبردی امنیتی را اشغال نموده اند و از همه نوع امکانات سیاسی و اقتصادی، برخوردار اند؛ اما در عمل، به جای آنکه جلو جولان های خونین و مرگبار تروریست های بین المللی را در ننگرهار و قندهار و قندوز و غزنی و... بگیرند، شبانه روز در کار طراحی و تدوین نقشه های پیچیده به منظور قومی کردن قدرت، به حاشیه راندن جریان های سیاسی منتقد، بدنام کردن چهره های سیاسی و امنیتی فعال و مؤثر و برکشیدن و علم کردن عناصر رفوزه شده، منفور و منزوی قومی در رأس اداره و حاکمیت و قدرت دولتی و فرادولتی در افغانستان هستند.

ناامنی های بی مهار و لجام گسیخته که اکنون در سراسر کشور جریان دارد، بی تردید، بسیاری از مردم را از حکومت فاسد و مدیران ناکارآمد سیاسی و امنیتی مسلط بر سرنوشت کشور می راند و آنها ناگزیر اند به دامن طالبان و حتی داعش پناه ببرند.

بدون زمینه های اجتماعی و فرهنگی و ایدئولوژيک لازم در لایه های مختلف جامعه افغانستان، طالبان و داعش به اندازه ای قدرت ندارند تا اینگونه در سراسر کشور، مانور بدهند، بدون آنکه هیچکس جلودار آنها باشد و در برابر شان بایستد.

در زمان طالبان، چرا تا زمانی که خود آنها اقدام به ایجاد ناامنی نمی کردند، کسی جرأت نداشت، امنیت کشور را برهم بزند؟ پاسخ این پرسش، ساده است: رهبران و فرماندهان طالبان، مصمم بودند که هر عنصری را که در برابر نظم و قانون خاص آنها می ایستاد، با تمام قدرت، سرکوب کنند؛ اما در حال حاضر، یک تروریست انتحاری از پاکستان، حرکت می کند تا مسجدی را در قلب کابل، یا پایگاه ارتش را در میوند قندهار، آماج قرار دهد و بدون آنکه با کوچک ترین مانعی برخورد کند، به هدفش می رسد.

این یعنی حکومت کابل و حامیان نظامی و امنیتی آن در ناتو، اراده ای برای مهار ناامنی های لجام گسیخته جاری ندارند.

بدیهی است که هیچکس، تمنا نمی کند که امنیت گورستانی و وحشت آور زمان طالبان بازگردد؛ اما ناامنی بی مهار و بیابانی که ناتو و دولت تحت حمایت آن، ایجاد کرده اند نیز قابل تحمل نیست.

این معضلی نیست که با رونمایی از استراتژي های مبتنی بر سیاست آزمون و خطای امریکایی ها، قابل حل باشد. ناتو و امریکا اگر اساسا اراده ای برای تأمین امنیت و ایجاد ثبات و استقرار صلح دارد، باید به یکجانبه گرایی رهبران بی کفایت دولت وحدت ملی در کابل پایان دهد و همه اقشار و طیف های سیاست و جامعه افغانستان را برای تعیین تقدیر و سرنوشت شان، در اداره امور کشور، شریک و سهیم سازد.

محمدرضا امینی- خبرگزاری جمهور