داروهای روانگردان؛ قاتلان تبرئه شده در افغانستان

امروزه ده‌ها نوع دارو در دواخانه‌های کشور وجود دارد که استفاده خودسرانه از آن بدون توصیه و تجویز داکتر باعث اعتیاد و ایجاد افسردگی و مشکلات روانی در افراد می‌شود. اصطلاحا به این داروهای روانگردان یا توهم زا می‌گویند. داروهای روانپزشکی، مغز و اعصاب از این جمله داروهای روانگردان است.

این داروها حالا تقریبا در هر دواخانه‌ای در کشور وجود دارد و غالبا به افرادی که دردهای شدیدی داشته باشند تجویز می‌شود. اگرچه این داروها به صورت عموم نه اینکه خاصیت درمانی ندارند بلکه مصرف این داروها با تجویز پزشک تنها یک راه حل موقتی و مسکنی ضروری برای بیمار محسوب می‌شود .

اما این داروها در سال‌های اخیر در افغانستان بیشتر رنگ یک کالای تجارتی را به خود گرفته و نوجوانان و جوانان بسیاری را دست به گریبان و به کام خود کشانیده است.

برخی از این داروها عبارتند از؛ ترامادول، زیگب، مورفین، بایمادول، بنزو دیازپین‌ها، دیازپام، لارگاردین، اگزازپام، دیفنوکسیلات، آمی تریپتیلین، نورتریپتیلین، زاناکس، ریتالین و غیره.

از کودکان و دانش آموزان مکاتب گرفته تا کهن سالان، که این داروها را داروی هر دردی می‌دانند، مشتری این داروها هستند. برخی دانش آموزان هم به آن به عنوان تقویت کننده حافظه می‌بینند و بی خبر از خطر‌های آن سر به خود از این داروها مصرف می‌کنند.

داکتر محمد امین در مصاحبه با خبرگزاری جمهور در این رابطه گفت: "داروهای روانگردان بازار بسیار پر سود و داغی در جهان دارد به همین اساس مافیای این داروها درافغانستان نیز در این اواخر ترویج این داروها را در میان جوانان آغاز کرده اند."

به گفته وی؛ جوانان هم اکنون به این داروهای توهم‌زا به صورت چشم گیری رو آورده اند و بسیاری از آنان به این داروها به مثابه نقل و شیرینی نگاه می‌کنند. برای بعضی‌ها حتی از نان شب مهم‌تر شده است.

اما مشکل اصلی اینجاست که این داروها در بسیاری از دواخانه‌های کشور بدون توصیه و تجویز پزشک، به سادگی عرضه می‌شود و این معضل یکی از عوامل اصلی رو آوردن جوانان به داروهای توهم‌زاست.

داکتر شکیب عباسی در این باره گفت:" حدود دو ماه قبل که من تازه این دواخانه را تحویل گرفتم هر روز ده‌ها جوان و نوجوان می‌آمدند و از این داروهای توهم زا می‌خواستند."

نبود نظارت کافی از سوی وزارت صحت بر فروش این داروها، دسترسی آسان، عدم تعهد برخی داکتران به اصول پزشکی و بی‌اطلاعی بسیاری از مردم از زیان‌های داروهای توهم‌زا از جمله عواملی است که بیشتر افراد به خصوص جوانان در کشور به این داروها مبتلا می‌شوند.

خواستیم در این باره دیدگاه وزارت صحت عامه را نیز با خود داشته باشیم که با تماس‌های مکرر موفق به آن نشدیم.

حمید پارسا- خبرگزاری جمهور