اشرف‌غنی و دوستم؛ هم پیروزی، هم شکست
يکشنبه ۳۱ سرطان ۱۳۹۷ ساعت ۰۰:۱۹
اشرف غنی، درست از همان حربه ای که به پیروزی رسیده بود، شکست خورد و آن، حضور یکدست و میلیونی ملت ازبک با فراخوان رهبر شان بود.
هارون چخانسوری گفت روند درمان آقای دوستم در ترکیه به پایان رسیده و او به کابل خواهد آمد.
او افزود که آقای دوستم با تمام اختیارات قانونی‌اش به کارش به عنوان معاون اول رئیس جمهوری ادامه خواهد داد.
اما او گفت پرونده اتهاماتی که بر او وارد است، از سوی نهادهای عدلی و قضایی بررسی خواهد شد.
خبر برگشت آقای دوستم به افغانستان در حالی اعلام می‌شود که اعتراضات هواداران او در ولایت‌های مختلف وارد نوزدهمین روز شد. این اعتراضات پس از بازداشت نظام الدین قیصاری، نماینده ویژه آقای دوستم در فاریاب از سوی نیروهای امنیتی آغاز شد. آزادی آقای قیصاری و بازگشت آقای دوستم از مهمترین خواست‌های این معترضان بود.
اعتراضات در روزهای گذشته در یازده ولایت گسترش یافت و معترضان دروازه شماری از دفاتر کمیسیون مستقل انتخابات و شماری از مسیرهای تجارتی را در ولایات بستند.
دست کم تا اینجای کار، این دوستم است که بازی را برده است. او با فشار و پشتوانه مردم اش به قدرت بازمی گردد؛ دقیقا همان اهرمی که توانست اشرف غنی را وارد ارگ کند (یا دست کم ملت ازبک، چنین تصور می کنند).
هیچکس نمی تواند تردید داشته باشد که اشرف غنی چهار سال پیش، تنها به دلیل پشتوانه قوی مردمی و آرای یکدست ازبک ها بود که با آقای دوستم تبانی کرد؛ در غیر آن، از نظر اشرف غنی، دوستم همان «جنگ سالار» و «جنایتکار جنگی» بود که یا باید محاکمه می شد و یا با تحقیر تبعید می گردید.
با این حال، حتی قدرت مردمی آقای دوستم و پیروزی اشرف غنی در چانه زنی های سیاسی که بی تردید وزنه سنگین رأی ازبک ها و حضور چهره ای مانند دوستم در تیم سیاسی او، یکی از مهم ترین اهرم های در اختیار او در رقابت با عبدالله بود نیز نظر باطنی او درباره دوستم، سوابق سیاسی و نظامی او و مواضع اش درباره توزیع قومی قدرت، مبارزه با تروریزم، امنیت شمال و... را تغییر نداد.
در این میان البته عوامل تأثیرگذار دیگری مانند فشار سفارتخانه های خارجی، نگاه منفی غربی ها به مجاهدین و شخص جنرال دوستم، سابقه همسویی او با روسیه و بلوک شرقی قدرت جهان و... نیز در تصمیم بعدی اشرف غنی مبنی بر پرونده سازی علیه دوستم و تبعید او به ترکیه، بی تأثیر نبود.
بنابراین، اشرف غنی با رأی ازبک ها و همراهی دوستم، وارد ارگ قدرت شد و از این منظر، ازبک های معترض حق دارند ادعا کنند، کسی را که آنها وارد ارگ کرده اند می توانند از ارگ بیرون برانند.
برخلاف تصور اولیه اما پروژه جدید اشرف غنی برای فتح و مصادره آخرین خاکریزهای قدرت دوستم در شمال و سراسر افغانستان، برخلاف توطئه تبعید او به ترکیه، موفقیت آمیز نبود و اشرف غنی در این پروژه متحمل شکست سختی شد.
او در نهایت بدون آنکه بتواند شرایط مورد نظر خود و سفارتخانه های خارجی را بر جنرال دوستم، تحمیل کند، مجبور شد طبق قواعدی بازی کند که دوستم تعریف کرده است.
جنرال دوستم اکنون به عنوان معاون اول ریاست جمهوری، رهبر قدرتمند حزب جنبش ملی و مهندس اعتراضات پردامنه جاری در ۱۱ ولایت کشور، وارد کابل خواهد شد.
این رویداد، بسیار متفاوت از آن چیزی است که روزی هواپیمای حامل او، اجازه فرود آمدن در خاک افغانستان را پیدا نکرد و دوباره به ترکیه بازگشت.
ارگ واقعا اراده کرده بود دوستم را حذف کند و بازداشت نظام الدین قیصاری هم طرحی در همین راستا بود؛ اما اشرف غنی، درست از همان حربه ای که به پیروزی رسیده بود، شکست خورد و آن، حضور یکدست و میلیونی ملت ازبک با فراخوان رهبر شان بود.
آنها یکبار در سال ۹۳ به فراخوان دوستم به پای صندوق های رأی رفتند تا اشرف غنی را به ارگ بفرستند و یکبار دیگر ۴ سال بعد، نزدیک به نیمی از افغانستان را به تعطیلی کشاندند، گذرگاه های سودآور مرزی را بستند، دفاتر دولتی را مسدود و حکومت های محلی را فلج کردند، شاهراه ها را بند آوردند، انتخابات را به خطر انداختند و عملا کشور را به دو قطب شمال – جنوب تبدیل کردند تا پروژه حذف دوستم را به شکست بکشانند و او را به قدرت بازگردانند.
حالا این اشرف غنی است که باید برای مهار دوستم و شکستن نیروی یکدست ازبک ها چاره دیگری اندیشه کند.
محمدرضا امینی - جمهور
کد مطلب: 106544
