دنیا برای ساخت واکسین کووید -19 در تکاپوی شدیدی است و برخی از کشورها بدون توجه به مشاوره و اقدامات سازمانهای جهانی برای خرید واکسینهای احتمالی در حال رقابت با یکدیگرند.
رویترز در مطلبی به نام «"ناسیونالیسم واکسین"،آیا هر کشوری کار خود را میکند؟» به بررسی اقدام برخی از کشورها در خرید واکسین و تاثیر آن در بروز بیماری همهگیر کرونا در جهان پرداخته است.
یکی از نگرانیهای سازمانهای جهانی صحت ، برنامهریزی و ایجاد مقدمات برای خرید انبوه و توزیع عادلانه واکسین کووید-19 در سراسر جهان است.
با این حال مسئولان صحت جهان با ناراحتی و وحشت به تماشای کشورهای ثروتمندی میپردازند که به تنهایی و بدون توجه به روند جهانی حرکت کرده و برای تامین ملیونها دوز از داروهای امیدوارکننده با شرکتهای دارویی به تنهایی معامله میکنند.
بریتانیا، امریکا و اتحادیه اروپا با شرکتهای "فایزر" (PFE.N)، "بیوانتک" (BioNtech)، "استرازنکا" (AstraZeneca) و "مدرنا" (Moderna) به توافق رسیدهاند. کارشناسان میگویند این روند، تخریب کننده و محرک است.
"ست برکلی" مدیر اجرایی اتحادیه "GAVI" که طرحی با نام "کوواکس" (COVAX) را برای دسترسی سریع و عادلانه به واکسین "کووید-19" طراحی کرده در این باره گفت: معاملات دو جانبه راهی برای بهبود اوضاع محسوب نمیشوند.
"جاوی" (Gavi) یک سازمان بینالمللی است که در سال 2000 برای بهبود دسترسی به واکسینهای جدید و کمیاب به ویژه برای اطفال کشورهای فقیر ایجاد شده است.
شرکت "فایزر" در این باره اعلام کرده که در هفته روان چند مذاکره را با اتحادیه اروپا و کشورهای عضو آن برای تامین واکسین بالقوه و در حال توسعه این شرکت انجام داده است.
در آخرین حرکت تخریب کننده از نظر سازمانهای جهانی صحت ، بریتانیا از توافق خود برای تهیه واکسینهای احتمالی و در حال تولید کووید-19 در شرکتهای "گلاسگو اسمیت کلاین" ( GlaxoSmithKlin) و "سانوفی" (Sanofi) خبر داد.
نگرانی سازمانهای جهانی از تکروی کشورهای ثروتمند
بیش از 75 کشور ثروتمند جهان مانند بریتانیا، در ابتدا علاقه خود را نسبت به تامین مالی طرح "کوواکس" اعلام کردند. این طرح توسط سازمان جهانی صحت و "ائتلاف نوآوری برای آمادگی اپیدمی" برای کمک به 90 کشور فقیرتر که توسط کمکهای مالی حمایت میشوند، تهیه شده است.
اما شرکت "جاوی"(Gavi) به عنوان سازمانی که برای بهبود دسترسی به واکسینهای جدید و کمیاب در کشورهای فقیرتر فعالیت میکند؛ اعلام کرد: چین و روسیه برای پیوستن به طرح و کمک به کشورهای فقیرتر ابراز علاقه نکردهاند.
با این وجود یک منبع آگاه سازمان ملل در این باره گفت که کمیسیون اروپا به عنوان بازوی اجرایی بلوک اروپایی، گفتوگوهای خود را با داروسازان شروع کرده و به کشورهای عضو خود گفته تا واکسینهای کووید-19 را از طریق طرح کوواکس نخرند.
"توماس بولیکی" مدیر برنامه صحت جهانی در شورای روابط خارجی در این باره گفت: من نگرانم. آنچه توسط چند کشور انگشتشمار در حال اتفاق است روند تولید واکسین را با توافقات رقابتی و چند جانبه مسدود میکند.
وی افزود: تولید واکسین در روز محدود است و با افزایش ظرفیتها، باز هم نسبت تولید به تقاضا کم است.
اگر تاثیر مثبت برخی از واکسینهای در حال توسعه کنونی، در مرحله آزمایش با سرعت تائید شود جهان براساس تخمین کارشناسان تا پایان سال آینده قادر به تولید 2 ملیارد دوز واکسین موثر برای کووید-19 خواهد بود. براساس طرح کوواکس این واکسینها به 20 فیصد جمعیت کشورهای امضا کننده آن خواهد رسید.
برکلی از موسسه خیریه "جاوی" در این باره گفت: کشورهایی که به صورت شخصی خواستار تهیه دارو و واکسین هستند و به جای اشتراک دارو و ایمن کردن گروههای پرخطر، قصد ایمن سازی کشوری دارند باعث گسترش بیشتر آن در دیگر نقاط جهان خواهند شد.
وی افزود: اگر بخواهید سراسر امریکا و اتحادیه اروپا را با دو دوز واکسین ایمن سازید شما به 1.7 ملیارد دوز از واکسین نیاز دارید. با این روند دیگر دارو و واکسین زیادی برای دیگر کشورهای جهان باقی نمیماند.
برکلی مدیر اجرایی اتحادیه "GAVI" و طراح برنامه "کوواکس"در این باره افزود: اگر 30 یا 40 کشور جهان واکیسنه شوند و بیش از 150 کشور دیگر این ایمنی را نداشته باشند، "این بیماری همهگیر در کشورهای دیگر شدت گرفته و وحشی میشود".
این ویروس مانند رعد و برق حرکت میکند. بنابراین شما وارد مرحلهای میشوید که بازگشت به مرحله قبل آن و ورود به شرایط نرمال امکانپذیر نخواهد شد. دیگر امکان تجارت، توریسم، سفر و تجارت ممکن نخواهد بود مگر اینکه تمام جهان با سرعتی متعادل این پاندمی (بیماری جهانی) را رام کند.
او، اسمت و دیگر کارشناسان صحت در جهان میگویند که پایان این بیماری تنها به صورت متوازن و در سطح جهانی ممکن است.