گام خطرناک روسیه برای شناسایی طالبان

سرگی لاوروف؛ وزیر خارجه روسیه در نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان در تونشی چین گفته است: "با وجود فقدان تجربه حکومتداری، محدودیت‌های مالی و اقتصادی و فشارهای سیاسی و دیپلماتیک از سوی ایالات متحده و متحدانش، اداره جدید افغانستان توانسته دولت را سرپا نگه دارد."
 
لاوروف افزوده: "ما متقاعد شده‌ایم که جامعه جهانی باید فعالانه با دولت جدید افغانستان همکاری کند، و برداشتن گام‌هایی (توسط حکومت طالبان) را تشویق کند که هدف آن به رسمیت شناختن رسمی توسط سازمان ملل و همه اعضای آن باشد."
 
او گفت: "می‌خواهم متذکر شوم که اولین دیپلمات افغان که ماه گذشته وارد مسکو شد و از سوی مقامات جدید (طالبان) اعزام شده، از وزارت خارجه روسیه پذیرش دریافت کرده است."
 
او در عین حال گفت که کشورش نگران نفوذ گروه‌های اسلام‌گرا از مسیر کشورهای آسیای مرکزی به روسیه است: "طرح‌های داعش و حامیان آن برای بی‌ثبات کردن کشورهای آسیای مرکزی و صدور بی‌ثباتی به روسیه نگران‌کننده است".
 
بر این اساس، روسیه به وضوح به سمت شناسایی رسمی دولت طالبان، گام برمی دارد و این اقدام را با اعطای اعتبارنامه به دیپلمات طالبان در مسکو و فراخوان جهانی برای تعامل با دولت کنونی کابل شروع کرده است.
 
این در حالی است که پیش از این، گزارش شده بود که سید طیب جواد؛ سفیر دولت سابق افغانستان در مسکو، سفارت را ترک کرده و به ترکیه رفته است. پس از آن گزارش شد که روسیه آماده پذیرش دیپلمات های طالبان است.
 
اقدام روسیه برای تعامل رسمی با دولت طالبان در حالی صورت می گیرد که هیچیک از پیش شرط های جامعه بین المللی از جمله خود دولت کرملین از سوی طالبان برای دریافت شناسایی رسمی، برآورده نشده و این امر، نگرانی ها درباره دوگانه رفتاری قدرت های بزرگ در این زمینه را افزایش می دهد و پیامدهای هراس انگیز ناشی از تعامل بی محابای کشورهای خارجی با طالبان را تقویت خواهد کرد؛ پیامدهایی که هزینه آن را مردم افغانستان می پردازند.
 
توجیه روسیه برای اعتماد به دولت طالبان و لزوم تعامل با آن نیز قابل درک نیست؛ زیرا مدیریت سیاسی طالبان در ۹ ماه گذشته، تغییری در وضعیت بحرانی کشور در همه ابعاد، ایجاد نکرده، مانع از وقوع فاجعه انسانی نشده، کمکی به عادی شدن شرایط و احیای امید مردم به آینده نکرده و جز آنکه به وضع محدودیت های سخت تر و دشوارتر کردن زندگی برای اقوام و اقلیت های تحت ستم، منجر شده، اتفاق بزرگ دیگری رخ نداده است.
 
نکته مهم دیگر که حتی خود سرگی لاوروف هم به آن اشاره کرده، خطر قدرت گیری گروه های افراط گرای تروریستی در افغانستان، رخنه و نفوذ آنها به کشورهای آسیای مرکزی و از آنجا به روسیه است.
 
به نظر می رسد که روس ها همچنان امیدوار اند که طالبان به طور جدی و صادقانه با داعش مبارزه کنند و ریشه این نیروی تکفیری و اهریمنی را برکنند. این در حالی است که در عمل، چنین انتظاری بسیار بیهوده و خوش بینانه به نظر می رسد؛ زیرا طالبان، هیچگاه داعش را دشمن بزرگ خود نمی دانند و مبارزه با آن را در صدر برنامه امنیتی خود قرار نمی دهند.
 
برای طالبان، شبه نظامیان موسوم به «مقاومت ملی» و جریان های قومی دیگر به مراتب خطرناک تر از داعش و دیگر گروه های تروریستی هستند و به همین دلیل، آنان محور اصلی راهبرد امنیتی خود را مهار خطرات بالفعل و بالقوه دشمنان قومی خویش قرار داده اند نه مقابله با تروریزم تکفیری و اسلام گرایان افراطی مورد نظر روسیه و همپیمانانش در آسیای میانه.
 
بنابراین، شناسایی رسمی دولت طالبان در کابل از سوی دولت کرملین، گامی خطرناک به حساب می آید که یکی از جدی ترین پیامدهای آن، کمک به قدرت گیری گروه های تروریستی منطقه ای است که پیش از این، متحد و مورد حمایت طالبان بوده اند.
 
این اقدام روسیه در حالی صورت می گیرد که تصور نمی شود رهبران روس از تعهد  و تلاش و اقدام صادقانه طالبان برای مبارزه با گروه های تروریستی فعال در آسیای میانه و حتی داعش، مطمئن شده باشند. بنابراین هرگونه اقدام برای شناسایی رسمی دولت طالبان در کابل، به طور خودکار کمک به گروه های تروریستی منطقه ای به حساب می آید که همچنان از حمایت پیدا و پنهان طالبان برخوردار اند و یا در گذشته، همکاری های نظامی گسترده و پیچیده ای میان آنها برقرار بوده است.
 
محمدرضا امینی - جمهور