محتوای نامه ترامپ به عمران خان نشان می دهد که واشنگتن می خواهد با تلطیف و ترمیم فضای رابطه میان دو کشور، به کمک پاکستان، بحران افغانستان را به نفع اهداف استراتژيک و سودمحور واشنگتن، مدیریت کند.

رئیس‌ جمهوری امریکا خواستار نقش‌آفرینی پاکستان در پیشبرد روند صلح در افغانستان شد.
 
ترامپ در نامه‌ای به عمران خان؛ نخست‌وزیر پاکستان، از او خواست تا در پیشبرد گفتگوهای صلح افغانستان کمک کند.
 
وزیر اطلاعات پاکستان گفت: «رئیس ‌جمهور ترامپ نامه‌ای نوشته و خواستار همکاری پاکستان برای پیشبرد مذاکرات صلخ با طالبان شده است.»
 
او افزود که ترامپ در این نامه نوشته که پاکستان نقشی بسیار مهم در رسیدن به یک راه‌ حل در زمینه افغانستان دارد.
 
گفتگوهای صلح افغانستان با دخالت امریکا در چند ماه اخیر شدت گرفته است. زلمی خلیلزاد؛ نماینده امریکا در امور صلح افغانستان، امروز سومین دور سفرهایش را آغاز کرد. گفته می‌شود او به زودی به مسکو هم خواهد رفت.
 
ترامپ در حالی به عمران خان نامه نوشته است که روابط امریکا و پاکستان پس از روی کارآمدن ترامپ به شدت تیره شده است و امریکا بخشی بزرگ کمک های مالی اش به اسلام آباد را قطع کرده است.
 
در نامه دونالد ترامپ به عمران خان اما  آنگونه که طرف پاکستانی، بازتاب داده، خبری از رویکرد تهاجمی و تنبیهی او نسبت به اسلام آباد نیست. ظاهرا ترامپ هم به این نتیجه رسیده که بدون همراهی و حمایت پاکستان، پروژه صلح خلیلزاد محکوم به شکست خواهد بود و امریکا با تنبیه و تهدید به ویژه از نوع قطع کمک های مالی و ادامه حملات لفظی نمی تواند پاکستان را با خود در به فرجام رساندن این پروژه همراه کند.
 
پس از روی کارآمدن عمران خان؛ سیاستمدار عوامگرایی که برخی سیاست های پوپولیستی او که نقش مهمی در به قدرت رسیدن او و موفقیت حزب اش در انتخابات پارلمانی پاکستان داشت، بی شباهت به ترامپ نیست، وضعیت امنیتی افغانستان به طور ملموسی، وخیم تر شده است. این امر، ناشی از دو مسأله مهم و مؤثر است؛ یکی رویکرد تقابلی ترامپ با اسلام آباد و از آنسو، مواجهه بی محابای عمران خان با غرب به ویژه امریکا، و دوم نیز حمایت ضمنی نخست وزیر پاکستان و حزب حاکم آن کشور از طالبان و تروریست های مزدور اسلام آباد در افغانستان.
 
اگرچه تصور می شود که در این میان، عامل سومی نیز وجود دارد که موجب تشدید جنگ و گسترش دامنه آن در افغانستان از سوی طالبان شده است و آن توافقات پنهانی واشنگتن با طالبان در زمینه واگذاری کنترل چندین ولایت به این گروه در ازای پذیرش طرح صلح واشنگتن می باشد؛ با اینهمه، نمی توان نقش مهم و محوری اسلام آباد در تقویت ماشین جنگی طالبان در بحران افغانستان را نادیده گرفت.
 
بنابراین، ترامپ اگر در صدد است که پروژه صلح اش با طالبان، به موفقیت برسد، دو راه بیشتر ندارد: یا اینکه پاکستان را به گونه ای تنبیه کند و تحت فشار قرار دهد که آن کشور، هیچ راهی جز همراهی با واشنگتن در پروژه صلح افغانستان نداشته باشد و یا از مسیر نرمش و کرنش، اسلام آباد را به عنوان یکی از «متحدان» کلیدی خود در منطقه، به رسمیت بشناسد و نگرانی ها و دغدغه های آن در قبال صلح و جنگ افغانستان را منظور کند.
 
در هردو صورت، راه صلح در افغانستان از پاکستان خواهد گذشت و ترامپ و خلیلزاد هم مجبور اند این واقعیت را بپذیرند.
 
محتوای نامه ترامپ به عمران خان اما نشان می دهد که واشنگتن، راه دوم را برگزیده و می خواهد با تلطیف و ترمیم فضای رابطه میان دو کشور، به کمک پاکستان، بحران افغانستان را به نفع اهداف استراتژيک و سودمحور واشنگتن، مدیریت کند.
 
با اینهمه، یک واقعیت را نباید نادیده گرفت و آن اینکه پاکستان نسبت به آینده افغانستان، دغدغه هایی دارد که در حال حاضر، تصور می کند از مسیر تقویت تروریزم و گسترش دامنه آتش جنگ می تواند به آنها دست یابد. یکی از این دغدغه ها، جلوگیری از شکل گیری یک دولت مقتدر در کابل است؛ دولتی که همچنان از به رسمیت شناختن دیورند به عنوان خط مرزی رسمی میان دو کشور، خودداری می کند و همزمان، نیم نگاهی نیز به قبایل پشتون و گروه های جدایی طلب بلوچ در آنسوی دیورند به عنوان بخشی از نیروی نفوذ خود دارد تا با حمایت از آنها قدرت اسلام آباد را تضعیف کند.
 
دومین دغدغه مهم پاکستان، روابط استراتژيک کابل – دهلی است؛ چیزی که هرگز برای اسلام آباد قابل تحمل نیست و این کشور با ایجاد ناامنی های مدیریت شده در افغانستان، سعی می کند مانع از توسعه و توفیق این اتحاد استراتژيک به زیان پاکستان شود.
 
حضور نیروهای نظامی غربی و همچنین قدرت گیری اقوام و جریان های غیرپشتون مخالف پاکستان در افغانستان هم از دیگر مواردی است که اسلام آباد مخالف آن است و با حمایت از تروریزم و ناامنی در افغانستان می خواهد در برابر این موارد، مانع ایجاد کند.
 
بنابراین، ترامپ برای اقناع عمران خان در حمایت تمام و کمال از پروژه صلح خود با طالبان، راه سختی در پیش دارد.
 
محمدرضا امینی - جمهور