محروم از مذاکره، مشغول معاهده

عمر داوودزی؛ رییس دارالانشای شورای عالی صلح گفت که در آینده نزدیک کار روی معاهده صلح آغاز می‌شود.
 
او گفت که درچند ماه آینده شاهد پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای در این خصوص خواهیم بود.
 
وی تاکید کرد که انتظار می‌رود به زودی حکومت افغانستان و طالبان به توافق دست یافته و توافقنامه صلح میان دوطرف امضا شود.
 
رییس دارالانشای شورای عالی صلح خاطرنشان کرد که از ورود طالبان به افغانستان ۱۸ سال می‌گذرد و کشورهایی که می‌گفتند ما طالبان را شکست می‌دهیم حالا به این باور رسیده‌اند که باید از راه صلح با طالبان، کنار بیایند.
 
داوودزی برای رسیدن به صلح سه اجماع را ضروری دانست. او گفت که در جامعه بین‌المللی این اجماع برای صلح به وجود آمده است، اما ما به دنبال اجماع منطقه‌ای برای صلح هستیم. ما در کشور نیز روی خواستن صلح اجماع داریم؛ اما روی مکانیزم رسیدن به صلح هنوز به اجماع نرسیده‌ایم.
 
کریم خلیلی هم خواستار صلح تحت مالکیت و رهبری افغان‌ها شد.
 
سؤال اینجاست که دولت بر چه اساسی معاهده صلح می نویسد؟ مفاد و مواد اصلی این معاهده را چه چیزهایی تشکیل خواهد داد؟ معاهده ای که هیچ مذاکره ای در باره یکایک اصول و ماده های آن میان طالبان و دولت افغانستان، صورت نگرفته، چگونه می تواند تدوین شود و چه تضمین و الزام اجرایی و اعتبار عملیاتی خواهد داشت؟ آیا این معاهده، بر اساس دستاوردهای مذاکرات جاری میان نمایندگان امریکا و پاکستان و امارات و عربستان با طالبان، تنظیم خواهد شد یا خواسته ها و اهداف اصلی دولت و مردم افغانستان را بازتاب می دهد؟
 
دولت هنوز نتوانسته طالبان را وادار به پذیرش مذاکرات و گفتگوهای مستقیم کند. این در حالی است که آن گروه چندین دور مذاکره فشرده و مستقیم با نماینده امریکا داشته است و در حال حاضر هم رژيم های اصلی حامی تروریزم و طالبان در منطقه یعنی پاکستان، امارات متحده عربی و عربستان سعودی به این روند پیوسته اند. اینهمه در حالی است که هیأت مذاکره کننده افغانستان به ریاست سلام رحیمی و با حضور حمدالله محب، در امارات به سر می برد و طالبان نمی خواهند با آن دیدار کنند.
 
در چنین شرایطی، سخن گفتن از تدوین معاهده صلح با طالبان و امضای آن توسط دوطرف، یا بی نهایت، ساده لوحانه است و یا عمیقا ریاکارانه و فریبنده می باشد.
 
دولت و شورای عالی صلح و بورد مشورتی صلح و همه نهادها و مراجع دیگری که درگیر این بازی هستند، در قدم اول، باید حیثیت و آبروی از دست رفته خود را اعاده کنند و نشان دهند که آنها در پروژه امریکایی صلح، شکلک های بی مصرف و فاقد اراده و اختیار و استقلال نیستند و می توانند به نمایندگی از مردم، اقوام و احزاب افغانستان، خواسته های اصلی و دغدغه های بنیادین آنها در خصوص صلح با طالبان را مطرح کرده و با قدرت، در راستای اعمال و تحقق این موارد، اقدام خواهند کرد.
 
چنین چیزی در وضعیت کنونی، وجود ندارد. هیأت صلح اشرف غنی، در امارات، پشت درهای بسته مذاکرات صلح است و دیگر عوامل آن مانند عمر داوودزی و کریم خلیلی و... در کابل، سرگرم پروپاگندای بی مصرف رسانه ای هستند.
 
این در حالی است که مذاکرات صلح با طالبان نیاز به یک برنامه استراتژيک، حساب‌شده و بسیار پیچیده و عمیقا کارشناسی‌شده دارد. طالبان یک گروه تروریستی ساده نیست که با خلع سلاح آن بتوان همه چیز را پایان یافته تلقی کرد. این گروه، نزدیک به یک ربع قرن تاریخ سیاسی این کشور را شکل داده و ریشه در اتاق های فکر سازمان های جاسوسی و دولت های بزرگ و ثروتمند حامی تروریزم در منطقه و فرامنطقه دارد. گروهی که هزاران نفر از مردم افغانستان را به کام مرگ فرستاده و هم اکنون بیش از ۵۰ درصد خاک این سرزمین را کنترل می کند، بدون شک، اهداف و خواسته هایی دارد که برای تعدیل آنها در تراضی و توافق با خواسته ها و نگرانی های مشروع مردم افغانستان، ممکن است نیاز به ماه ها مذاکرات فشرده و نفسگیر باشد.
 
با این حال، روند بازی به گونه ای جریان دارد که به نظر می رسد توافق و به بیان بهتر تبانی اصلی میان طالبان و رژيم های حامی آن گروه یعنی امریکا، عربستان سعودی، امارات متحده عربی و پاکستان، صورت خواهد گرفت و دولت افغانستان هم در نهایت، در نقش منشی و مجری این توافقات، معاهده صلح را ارائه و امضا خواهد کرد؛ چیزی که هرگز نمی تواند متضمن پاسداری از منافع مهم مردم افغانستان بوده و دغدغه های بنیادین آنها در حوزه حاکمیت، استقلال و امنیت ملی را برآورده سازد.
 
محمدرضا امینی - جمهور