روسیه در خاور میانه؛ این بار عربستان

میخائیل بوگدانف؛ معاون وزیر خارجه و نماینده ویژه ولادیمیر پوتین در امور خاورمیانه، در مورد "هرگونه دخالت ایالات متحده" در امر وراثت سلطنت در عربستان سعودی هشدار داده و گفته است که محمد بن سلمان، از حق رسیدن به سلطنت کاملا برخوردار است.
 
آقای بوگدانف گفته است:"ما با هرگونه مداخله‌ای مخالف هستیم؛ زیرا مردم و رهبری سعودی باید خود در مورد تصدی مقام سلطنت تصمیم بگیرند." وی تاکید کرده است که "پادشاه سعودی تصمیمی [در مورد جانشین خود] گرفته و من دلیلی نمی‌بینم که کسی در امریکا درچنین موضوعی مداخله کند و تصمیم بگیرد که چه کسی باید حالا یا در آینده بر عربستان سعودی حکومت کند، این موضوع به عربستان سعودی مربوط می‌شود."
 
روسیه گفته است که توضیح دولت سعودی در مورد قتل خاشقجی را قبول کرده است.
 
ماه گذشته و در جریان نشست گروه ۲۰ در ارجنتاین، در حالی که رهبران برخی کشورها مایل نبودند با بن سلمان در برابر دوربین‌ها گرم بگیرند، پوتین به گرمی با ولیعهد عربستان دیدار کرد.
 
موضع گیری معاون وزیر امور خارجه روسیه و فرستاده ويژه پوتین در امور خاور میانه در حمایت از ولیعهد رژیم سعودی، درست زمانی صورت می گیرد که بن سلمان دوره ای از فشارهای شدید نزدیک ترین متحدان و هم پیمانان سعودی را پشت سر می گذارد.
 
کارشناسان می گویند که قتل فجیع جمال خاشقجی و مانور سیاسی و تبلیغاتی دولت ترکیه روی این رویداد، که با عربستان سعودی، مشکلات سیاسی و ایدئولوژیک عمیقی دارد، آینده سیاسی بن سلمان را با خطری جدی رو به رو کرده است.
 
در پی آن رویداد جنایتکارانه که به بن سلمان نسبت داده می شود، در غرب نیز بسیاری از گروه های فشار و نیروهای منتقد دولت های حاکم در تلاش اند تا روابط سودمند و منفعت محور دولت های دموکراتیک  غربی با رژيم سرکوبگر سعودی را آماج قرار دهند و دولت ها را وادار سازند که ارزش های دموکراتیک و اصول حقوق بشری غرب را در بدل پول و نفت ارزان و بازار پررونق سلاح، به رژيم سعودی نفروشند.
 
یکی از مهم ترین اقدامات در این زمینه را کنگره امریکا انجام داده که بر پایه آن، دولت ترامپ باید محمد بن سلمان را مسؤول بحران انسانی در یمن و قتل تکان دهنده جمال خاشقجی بشناسد و معاملات میلیاردی فروش سلاح و حمایت های سیاسی و اطلاعاتی از جنگ به رهبری سعودی در یمن را متوقف کند. اگرچه قطعنامه های کنگره امریکا در این خصوص الزام آور نیست و ترامپ نیز مجدانه سعی کرده است تا با ایستادگی در برابر این تلاش ها، همچنان در کنار عربستان و بن سلمان باقی بماند تا آخرین بقایای شیر این «گاو شیرده» را بدوشد؛ اما برخورد سرد رهبران غربی دست کم در برابر دوربین های کنجکاو رسانه ای در نشست ماه گذشته گروه ۲۰ در ارجنتاین با محمد بن سلمان، نشان داد که او نمی تواند برای همیشه روی حمایت های بی دریغ و سخاوتمندانه غرب، حساب باز کند و باید برای بیمه کردن خود در قبال خطرات کنونی و تهدیدهای بالقوه و احتمالی، متحدان و حامیان جدیدی در منطقه و جهان پیدا کند.
 
ولادیمیر پوتین؛ رییس جمهوری فرصت طلب و موقعیت‌شناس روسیه اما به خوبی، موقعیت دشوار شاهزاده قدرت طلب سعودی را درک کرد و سریع تر از دیگران به او نزدیک شد. او در نشست گروه ۲۰، بی توجه به فوکس معنادار دوربین های رسانه ای، با لبخندی صمیمانه به سمت بن سلمان رفت و به گرمی دست او را فشرد. این در حالی بود که قدیمی ترین دوستان رژيم عربستان در غرب، بی اعتنا از کنار بن سلمان که به نحو ترحم انگیزی به مجسمه ای‌ میخکوب شده یک شاهزاده شرمسار و منزوی می مانست، می گذشتند و از مراوده رسمی با او عمدا حذر می کردند؛ هرچند کسانی مانند امانوئل مکرون؛ رییس جمهوری فرانسه – بر اساس درز محتوای مکالمه ای که به صورت تصادفی ضبط شده بود- به بن سلمان اطمینان می داد که فرانسه به او برای عبور از این شرایط، کمک خواهد کرد؛ با این حال، ظاهرا هیچکس به اندازه پوتین، بی پروا و آشکارا از بن سلمان حمایت نکرده است.
 
این نشان می دهد که روسیه پس از پیروزی قاطع در سوریه که در نهایت، منجر به عقب نشینی امریکا از آن کشور شد، در یکی دیگر از مأموریت های استراتژيک و هژمونیک خود در خاور میانه، این بار به سراغ عربستان سعودی خواهد رفت.
 
دو کشور، پیش از این، در خصوص مدیریت تولید و قیمت جهانی نفت، همکاری های نزدیک را تجربه کرده اند و این بار، پوتین می خواهد با اعلام حمایت از پادشاهی بن سلمان در آینده، امریکا را پشت سر بگذارد و با سرمایه گذاری روی خلأی که در روابط سیاسی غرب و عربستان بر سر پرونده قتل خاشقجی بروز کرده، به بزرگترین متحد رژيم ریاض بدل شده و جایگاه روسیه را در خاور میانه بیشتر از گذشته، تثبیت و تحکیم کند.
 
محمدرضا امینی - جمهور