تهران در گفتگوهای مستقیم مورد اشاره با نمایندگان طالبان، نشان داد که بازیگر جدید عرصه صلح افغانستان است و قدرت ها و بازیگران دیگر نمی توانند این موقعیت آن کشور را انکار کنند.

وزارت خارجه ایران از سفر هیأت طالبان به تهران و مذاکره با این گروه برای "یافتن راهکار و مساعدت برای پیشبرد روند صلح" افغانستان خبر داده است.
 
بهرام قاسمی؛ سخنگوی وزارت خارجه ایران گفته که هیأت طالبان روز یکشنبه ۹ جدی) در تهران با عباس عراقچی؛ معاون وزارت خارجه گفتگوی مفصلی داشته است.
 
او گفت مقام‌های کابل از قبل اطلاع داشتند که ایران تمایل به کمک در آوردن صلح به افغانستان دارد و در این زمینه با طالبان وارد گفتگو خواهد شد.
 
به گفته او این گفتگوها مهم بوده است. او تاکید کرد که انجام مذاکره با طالبان به معنای همسویی با مواضع این گروه نیست.
 
دیدار مقام ‌های تهران با نمایندگان طالبان در پی آن صورت می گیرد که هفته گذشته، علی شمخانی؛ دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، در سفری به کابل اعلام کرد که کشورش با طالبان در حال گفتگو است و این روند همچنان ادامه خواهد داشت.
 
سفر هیأت طالبان به تهران، از یک جهت نشان دهنده دیپلماسی منطقه ای فعال و پویای این گروه است. طالبان درست شبیه یک نظام سیاسی، سازمان‌یافته، سیستماتیک و بابرنامه عمل می‌ کند.
 
این در نقطه مقابل سیاست خارجی ضعیف و منفعل دولت افغانستان قرار دارد که فقط نظاره گر بازی های جاری در روند صلح است و منتظر می ماند تا زلمی خلیلزاد هرچند روز یکبار به کابل بیاید و «گزارش» مذاکرات و دیدارهای خود با طالبان و نمایندگان دیگر کشورها را به رهبران دولت وحدت ملی، ارائه کند! این در حالی است که کابل همزمان بر «صلح تحت رهبری و مالکیت افغانستان» تأکید می کند؛ اما در عمل، هیچ برنامه ای برای تحقق این ایده در اختیار ندارد و ابتکار عملی برای دست یافتن به این مأمول به خرج نمی دهد.
 
از جنبه دیگر، سفر هیأت طالبان به تهران و گفتگوهای مفصل آن با وزارت خارجه ایران، نمایانگر نقش آفرینی جمهوری اسلامی ایران در روندی است که دیگر بازیگران آن، مصرانه تلاش می ورزند تا ایران را بیرون از دایره تصمیم گیری در این زمینه، نگه دارند و به این ترتیب، از نقش اثرگذار و تعیین کننده ایران در چشم انداز صلح افغانستان، جلوگیری کنند.
 
ایران اما با کشاندن هیأت طالبان به تهران، نشان داد که کسی قادر به انکار نقش و قدرت آن کشور نیست و بدون مشارکت و اثرگذاری و نقش آفرینی جمهوری اسلامی، روند صلح افغانستان در بستر مطلوب و مناسبی به پیش نخواهد رفت.
 
نکته قابل تأمل این است که قدرت هایی که ایران را متهم به حمایت نظامی از طالبان می کنند، در روند صلح با آن گروه، حاضر نیستند تهران را مشارکت دهند. این در حالی است که اگر ادعای ضد ایرانی آنها صادقانه است، پس یکی از راه های تأمین صلح با طالبان، جلب حمایت ایران هم هست. این نشان می دهد که اتهام حمایت تسلیحاتی تهران از طالبان، واهی و بی پایه است و صرفا به این هدف صورت می گیرد تا با سیاه نمایی و منفی جلوه دادن اثرگذاری و نقش آفرینی ایران در مسایل مربوط به صلح و امنیت افغانستان، مانع از حضور مؤثر آن کشور به عنوان یک قدرت منطقه ای و از همسایگان مهم افغانستان، در تصمیم سازی های سرنوشت ساز برای صلح شوند.
 
با این وجود، تهران در گفتگوهای مستقیم مورد اشاره با نمایندگان طالبان، نشان داد که بازیگر جدید عرصه صلح افغانستان است و قدرت ها و بازیگران دیگر نمی توانند این موقعیت آن کشور را انکار کنند.
 
در این میان، انتظار می رود که مذاکرات اخیر طالبان در تهران، مورد استقبال و حمایت دولت افغانستان هم قرار بگیرد؛ زیرا ایران برخلاف دیگر بازیگران روند صلح افغانستان، از گفتگوهای مستقیم طالبان با دولت کابل، حمایت می کند چون نمی خواهد که سرنوشت سیاسی و چشم انداز صلح افغانستان به وسیله امریکا و کشورهای عربی و پاکستان، در غیاب دولت کابل و سایر بازیگران منطقه ای و کشورهای همسایه، رقم بخورد.
 
با توجه به این مهم، سفر هیأت طالبان به تهران که اندکی پس از سفر علی شمخانی؛ دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران به کابل، رخ داد، نشان می دهد که ایران توانایی کشاندن طالبان به پای میز مذاکره مستقیم با دولت افغانستان را دارد و اگر کابل، از مواضع و دغدغه های سیاسی مشروع تهران در این زمینه، حمایت کند و از محور دیگری که به وسیله امریکا و اعراب و پاکستان، هدایت می شود، فاصله بگیرد، گفتگوی مستقیم با طالبان، قابل دستیابی خواهد بود.
 
محمدرضا امینی - جمهور