سخنی با سلطان فیسبوک در افغانستان

داکتر عبدالله در متنی که زیر عنوان «سخنی با مخاطبانم در فیسبوک» منتشر کرده، نوشته است: «شمار دوستان و مخاطبان ما در صفحه‌ رسمی‌ام در فیسبوک به ٤ ميليون تن رسیده است.»

در ادامه متن مورد اشاره که به احتمال زیاد خود آقای عبدالله ننوشته، آمده است: «خوشبختانه يكى از دست‌آوردهاى مهم سال‌های پسین، دسترسى و استفاده بى‌سابقه از اینترنت و شبكه‌هاى اجتماعى است كه زمينۀ بحث، تبادل نظر، انتقاد و پيشنهاد ميان مردم و سياستمداران را فراهم كرده است. هر شهروند در شبكه‌هاى اجتماعى، نقش یک خبرنگار و اطلاع‌رسان را بازی می‌کند و این مسأله در گسترش آزادی بیان و اطلاع‌رسانی به موقع از حوادث و رخدادها اهمیت برجسته دارد.»

از قول آقای عبدالله تصریح شده که «نظریات، دیدگاه‌ها و انتقادات شهروندان به‌ویژه جوانان برای ما ارزشمند و مهم است و شخصاً در فرصت‌ها و اوقات فراغت، از این آدرس، تبصره‌‌ها، انتقادات و نقطه‌نظرات آنان را بدون حذف و سانسور مرور کرده و تا حد ممکن در نظر می‌گیریم.»
 
به همین بهانه و به امید اینکه رییس محترم اجراییه، در کنار شمارش مخاطبانش در فیسبوک و احصای آمار لایک ها و بعضا خواندن کامنت‌ های نه چندان خوشایند مجموعه ۴ میلیونی «دوستان» اش در این شبکه اجتماعی، این یادداشت خبرگزاری جمهور را نیز بخواند، چند نکته را مورد  اشاره قرار می دهیم.
 
جناب آقای رییس! از اینکه افغانستان به عنوان کشوری که هنوز در فضای جنگ و بحران و آشوب و بلوا تنفس می کند و فاصله چندانی با گذشته سیاه و ستم‌سودش پیدا نکرده، رهبری دارد که بی‌واسطه با مخاطبان میلیونی‌اش در شبکه‌های اجتماعی، ارتباط برقرار می‌کند، جای مباهات و افتخار دارد و بی‌تردید، مردم و مخاطبان شما در فیسبوک هم به این عنایت رییسانه‌تان خواهند بالید؛ اما اجازه دهید تصریح کنیم که حضور در شبکه‌های اجتماعی و توجه به شمار پسندها و خواندن کامنت‌های نه‌چندان دوستانه دوستان مجازی، کاری حاشیه‌ای است که همان‌گونه که گفتید باید در اوقات فراغت انجام پذیرد و اگر هم انجام نشد، کسی بر شما اعتراض نخواهد کرد. بنابراین، به‌جای انتشار فرسته‌های عامه‌پسند فیسبوکی حاوی غرور و افتخار به آمار ۴ میلیون‌نفری مخاطبان که در عصر غلبه بی‌رقیب تکنولوژي‌ با استفاده از شگردهای ساده و پیش پا افتاده‌ای مانند اسپانسر مالی، دستیابی به آن برای کسی مانند شما هرگز دشوار نیست، بگویید که در دنیای واقعی، چه کار مهم و معناداری برای دوستان و مخاطبان ۳۱ میلیون نفری تان انجام داده‌اید؟
 
بی‌تردید خود تان بهتر از همه می‌دانید که مردم شما را به دلیل ارتباط نزدیک و نگاه متمدنانه‌تان به امکانات دنیای مدرن، استفاده روشنگرانه از تارنمای جهان‌گستر (اینترنت) و حضور فعال و کنشگرانه در شبکه‌های اجتماعی، انتخاب نکرده‌اند؛ اگرچه به عنوان یک سلبریتی خو‌ش‌قیافه، جذاب و همیشه روی فرم، نقش تان را به خوبی ایفا می‌کنید و اوقات فراغت تان را با وبگردی و پرسه در پس‌کوچه‌های جمهوری فیسبوک، سپری می‌نمایید؛ اما می‌دانید که این مسؤولیت اصلی شما نیست.
 
با این‌حال، بهتر است از امکان ارتباطی که با مخاطبان میلیونی‌تان در فیسبوک، ایجاد شده، به آن‌ها بگویید که به عنوان شریک ۵۰ درصدی قدرت، چه کاری برای میلیون‌ها رأی‌دهنده تان در انتخابات ریاست جمهوری انجام داده‌اید؟ دستاورد چهار سال و چندماهه حضور تان در دولت وحدت ملی چیست؟ سهم تان از قدرت، چقدر است؟ چه نقشی در اتخاذ تصمیم‌های بزرگ و سرنوشت‌ساز ملی دارید؟ میزان مشارکت تعیین‌کننده‌ تان در روند صلح، مدیریت جنگ، عزل و نصب‌ها و سایر روندهای مهم سیاسی و امنیتی در ابعاد ملی چقدر است؟ چند درصد از تعهدات مشترک تان با رییس جمهور اشرف‌غنی در «توافقنامه سیاسی» عملیاتی و اجرایی شد و اکنون به عنوان «رییس اجرایی» جایگاه تعریف‌شده تان در قانون اساسی با درنظرداشت گستره صلاحیت‌ها و دایره مسؤولیت‌ها کجاست؟
 
آقای رییس! سلطنت بر جمهوری مجازی فیسبوک حتی اگر به‌واقع و بدون استمداد از اسپانسر مالی، ۴ میلیون دوست و مخاطب داشته باشید، به خودی خود، ارزشی افتخارآمیز محسوب نمی‌شود؛ حتی اگر از کامنت‌های زننده، دشنام‌های رکیک، ابراز انزجارهای عریان، موضع‌گیری‌های آمیخته با توهین و تعریض انبوه مخاطبان تان با ارفاقی اخلاق‌مدارانه، چشم‌پوشی کنیم و آن را هرگز به‌عنوان سنجه‌ای برای ارزیابی میزان محبوبیت سیاسی تان مد نظر قرار ندهیم. این پادشاهی نه برای شما جاه و جلال می‌آورد و نه برای زیردستان تان آب و نان می‌شود؛ مگر آن‌که -همان‌گونه که با ژستی عمیقا ریاکارانه، مدعی شده‌اید- حضور تان در فیسبوک، زمینه‌ساز نقد و نظر و جریان آزاد اطلاعات در فضایی باز، آزاد و عاری از هرگونه سانسور یا بی‌مسؤولیتی غرورآمیز خاصه سیاستمداران جهان‌ سومی باشد و موجب شود تا شما و مخاطبان تان کاملا رو در رو و بی‌واسطه، به پرسش و پاسخ درباره واقعیت‌های نه‌چندان گوارای دنیای واقعی و زندگی روزمره انسان فلک‌زده افغانی بپردازید و برای عبور از این مرحله تلخ و غم‌انگیز، راه‌ حل‌های ملموس و قابل محاسبه و عملی و زودبازده ارائه کنید.

علی موسوی - جمهور