طالبان برنده تقابل دولت و احزاب

15 دلو 1397 ساعت 15:06

این بار نوبت احزاب و بازیگران سیاسی خارج از دولت است که با ورود به جریان گفتگوهای مستقیم با طالبان، از همان ابزاری که دولت پیشتر علیه آنها استفاده کرده بود، علیه خود دولت، استفاده کنند؛ بنابراین، مقصر اصلی و اولیه این نبرد، دولت است.


عبدالله عبدالله؛ رییس اجرایی در واکنش به نشست صلح نمایندگان احزاب و بازیگران سیاسی غیر دولتی با طالبان در مسکو گفته است که این نشست هیچ کمکی به تامین صلح نمی‌کند و اشتراک در آن تحمیل «امارت اسلامی» بالای مردم است.
 
آقای عبدالله گفته که موضع‌گیری‌های برخی سیاسیون در حدی است، هر چیزی که باعث تضعیف نظام موجود شود برای آن‌ها مجاز است.
 
وی تصریح کرد: «اگر ما بنا به هر دلیل و شکایت و کاستی‌ها که در حکومت وجود دارد، محوریت دولت را نادیده بگیریم و یا نفی کنیم - حتی به نیت خوب هم باشد- این مساله اعتباردهی به طالبان است و برای صلح کمکی نمی‌کند.»
 
به گفته او، قشر سیاسی حق گفتگو با طالبان را دارد؛ اما نباید محوریت دولت افغانستان در چنین نشست‌هایی نادیده گرفته شود.
 
عبدالله گفت: «ما مسؤولان حکومت افغانستان نتوانستیم که از اجماع ملی صلح در میان اکثریت مردم افغانستان و قشر سیاسی نمایندگی کنیم، در حالی‌که در اساسات صلح، بالاتر از ۹۰ درصد اتفاق نظر وجود دارد.»
 
انتقادها و نگرانی های آقای عبدالله از پیامدهای نشست احزاب و بازیگران سیاسی غیر دولتی با طالبان، بدون حضور دولت افغانستان، کاملا قابل درک است؛ اما اینکه احزاب تنها مسؤولان پیامدهای زیانبار این ‌گونه نشست ها عنوان شوند، به نظر نمی رسد موضعی منصفانه و مبتنی بر واقعیت های جاری باشد.
 
برای درک این مهم، اعتراف خود آقای عبدالله در زمینه کوتاهی حکومت در ایجاد یک اجماع ملی و سیاسی برای صلح و مشارکت دادن طیف های بیشتر مردم و جریان های سیاسی در آن، کفایت می کند؛ اما برای توضیح بیشتر این امر، لازم است نگاهی به گذشته بیاندازیم.
 
صلح در افغانستان، به صورت ابتدا به ساکن و در پی تغییر موضع ناگهانی دولت امریکا در برخورد با طالبان، مطرح نشد. این پروسه نخستین بار سال ها پیش در زمانی که حامد کرزی؛ رییس جمهوری افغانستان بود، کلید خورد. کرزی هزینه های سنگینی برای رسیدن به سراب صلح با طالبان پرداخت کرد. او اما پایه گذار یک سنت نحس بود؛ سنتی که در دوره حکومت وحدت ملی، از جانب اشرف غنی هم استمرار پیدا کرد و توسعه داده شد، و آن، پنهانکاری، یکجانبه گرایی و مخفی نگه داشتن مراحل این فرایند سرنوشت ساز ملی از مردم، رسانه ها و جریان های سیاسی و نمایندگان اقوام و احزاب بود.
 
آقای کرزی، با «برادر» خواندن طالبان، به صورت یکجانبه در برابر افکار عمومی و مواضع جریان های سیاسی کشور ایستاد و اجازه نداد که صلح به یک روند ملی و متعلق به مردم افغانستان، تبدیل شود و تصمیم گیری در این زمینه، در سایه یک اجماع فراگیر سیاسی و افغانستان‌شمول صورت بگیرد.
 
همین رویکرد را اشرف غنی و دولت وحدت ملی به رهبری او هم ادامه داد. البته در اینجا باید اذعان کرد که سهم و نقش آقای عبدالله در این پنهانکاری، بسیار اندک بود؛ زیرا او هم مانند مردم و جریان های سیاسی بیرون از دولت، قربانی انحصارگرایی پنهانکارانه ارگ ریاست جمهوری در زمینه صلح شد و به دلیل اراده ضعیف و موضع انفعالی معروف‌اش، هیچگاه به عنوان یک رهبر حکومتی، در جریان جزئیات تصمیم ها و حتی روند پیشرفت این پروسه قرار نگرفت.
 
یکجانبه گرایی و انحصارطلبی حکومت اما در پی تغییر نگاه امریکا به صلح و جنگ، و ورود مستقیم واشنگتن به بازی صلح با طالبان که سماجت و خیره سری انعطاف ناپذیر طالبان در عدم مذاکره با دولت کابل را در پی داشت، به عاملی علیه خود دولت تبدیل شد و حلقه انزوای دولت را تنگ تر کرد و موضع حکومت در این روند را به شدت تضعیف نمود.
 
این بار نوبت احزاب و بازیگران سیاسی خارج از دولت است که با ورود به جریان گفتگوهای مستقیم با طالبان، از همان ابزاری که دولت پیشتر علیه آنها استفاده کرده بود، علیه خود دولت، استفاده کنند؛ بنابراین، مقصر اصلی و اولیه این نبرد، دولت است.
 
با این حال، همانگونه که در هشدار آقای عبدالله هم آمده است، نباید فراموش کرد که تنها برنده این نبرد دولت و احزاب و افراد منتقد حکومت، طالبان هستند. آنها می توانند با استفاده از این شکاف و تنش میان دولت و احزاب و مردم، به نفع خود سود ببرند، و به سادگی به توافقات خود با امریکا مشروعیت ببخشند و زمینه های تحمیل آن را بر مردم افغانستان فراهم آورند؛ چیزی که ممکن است نتیجه آن، احیای «امارت اسلامی» و انحلال ارتش و تعلیق قانون اساسی باشد؛ مواردی که نه به سود دولت است و نه به نفع احزاب و مردم افغانستان.
 
بنابراین، تنها رویکرد خردمندانه این است که هم دولت و هم احزاب، راه را برای حضور و مشارکت مردم در تصمیم گیری درباره سرنوشت خویش باز کنند و با بازگشت به دامن مردم، اجازه ندهند که الگوی صلح طالبانی که هیچ توفیر و تفاوتی با اهدافی که طالبان از مسیر جنگ دنبال می کنند، ندارد، بر مردم، دولت، نظام، قانون اساسی، احزاب و آینده کشور، تحمیل شود.
 
علی موسوی - جمهور
 
 


کد مطلب: 113119

آدرس مطلب: https://www.jomhornews.com/fa/note/113119/

جمهور
  https://www.jomhornews.com