دوستی با بن سلمان، دشمنی با نتانیاهو؟

بنیامین نتانیاهو؛ نخست وزیر رژيم اسراییل گفته است که به کشورهای امریکا، روسیه، چین، جاپان، برازیل، هند، چاد، عمان، افغانستان، قزاقستان، استرالیا و سنگاپور سفر کرده است.
 
اما او بعدا در توییتر نوشت که منظورش از افغانستان، آذربایجان بوده، و در ادامه به شوخی گفت: چه کسی می‌داند، شاید دوره بعدی به افغانستان سفر کنم.
 
داکتر عبدالله در واکنش گفته است: ما با دولتی که دست به کشتار مردم فلسطین می زند هیچگونه رابطه ای برقرار نخواهیم کرد و هرگز میزبان نتانیاهو نخواهیم بود. سیاست های نتانیاهو باعث ناامنی و بی ثباتی، گسترش تروریزم، قتل و کشتار در منطقه و خاورمیانه شده است.
 
آقای عبدالله افزود: ما دوست نداریم در زمانی که همه تلاش ها در جهت پیشرفت در مذاکرات صلح با طالبان قرار دارد، اظهارات هدفمند نتانیاهو باعث شکست در نتایج مذاکرات با گروه طالبان شود. سیاست های تفرقه افکنانه اسراییل در بین ملت های مسلمان باعث از بین رفتن دوستی و برادری شده است.
 
او تأکید کرد: نتانیاهو حق ندارد نام کشور افغانستان را بر زبان جاری کند. از این فرد آدمکش و دروغگو می خواهیم هیچوقت چنین مزاح های مضحکی را با دولت و ملت فداکار افغانستان انجام ندهد.
 
واکنش تند آقای عبدالله از موقف دولتمردی که سابقه جهادی گری دارد و منسوب به اردوگاه مجاهدین افغانستان می باشد، قابل ستایش است. او برخلاف رویکرد محافظه کارانه معمول اش در سیاست، این بار زبانی زهردار و گزنده برگزیده و نتانیاهو را به دلیل اظهار این ادعا به شدت سرزنش کرده است.
 
با این وجود، یک واقعیت تلخ را نباید نادیده گرفت و آن اینکه آقای عبدالله در بیش از چهار سال گذشته نشان داده که سهم اثرگذاری در تعیین خطوط و رؤوس اصلی سیاست های دولت به ویژه در روابط خارجی ندارد. او اگرچه در پی اختلاف با اشرف غنی بر سر انجام سفرهای خارجی، توانست به چند نشست سمبولیک و غیر مهم بین المللی شرکت کند و از آنسو، علیرغم اختلاف نظرهای عمیق موجود میان اشرف غنی و صلاح الدین ربانی، مانع از برکناری یا استعفای اجباری وزیر امور خارجه توسط ارگ شد؛ اما تعیین خطوط کلی و تعریف محورهای اساسی سیاست خارجی افغانستان، فراتر از دایره صلاحیت های داکتر عبدالله و حتی وزیر امور خارجه بوده است.
 
از این منظر، شاید نتانیاهو به افغانستان سفر کرده؛ اما آقای عبدالله از آن خبر نداشته باشد. از جانب دیگر، این موضوع که حکومت افغانستان برای واکنش به ادعای تکان دهنده نخست وزیر رژيم اسراییل برای سفر به افغانستان، از زبان عبدالله موضع گرفته و ارگ ریاست جمهوری، در این زمینه سکوتی معنادار برگزیده، تأمل برانگیز است و به این شک و پرسش دامن می زند که اگر واقعا چنین سفری اتفاق نیافتاده، چرا ارگ ریاست جمهوری در این خصوص، سکوت کرده است؟ از جانب دیگر، اگر موضع صریح و عریان و تند و تهاجمی آقای عبدالله، بازتاب دهنده رویکرد واقعی و واقعیت های باطنی حکومت افغانستان است، چرا ارگ و شخص اشرف غنی در این باره، سکوت کرده است؟
 
نکته دیگر اینکه نتانیاهو شاید با اذعان به سفر به افغانستان، سعی کرده است از روابط «عادی» اسراییل با کشورهای اسلامی، قباحت زدایی و برای آن، ذهنیت و زمینه ایجاد کند. این امر از این جهت، اهمیت دارد که اسراییل و اعراب مدت هاست سرگرم «عادی سازی» روابط شان در سایه سیاست ایران هراسانه امریکا و عربستان سعودی در خاور میانه هستند. نتانیاهو برای همین منظور، به عمان سفر کرد – گفته می شود سفرهای پنهانی مشابهی به برخی دیگر از کشورهای عربی هم صورت گرفته – و همچنین  نشست ضد ایرانی ورشو با حضور مقام های اسراییلی و عربی به ابتکار امریکا برگزار شد تا برای رونمایی از «معامله قرن» ترامپ مبنی بر عادی سازی روابط اعراب و اسراییل، زمینه سازی کند.
 
گفته می شود بن سلمان؛ ولیعهد پرحاشیه و اقتدارگرای سعودی می خواهد تابوی رابطه با اسراییل را بشکند تا ایران را در خاور میانه مهار و منزوی کند.
 
این در حالی است که دولت کابل، شامل هردو طیف به رهبری عبدالله و اشرف غنی، تمایل پررنگی به برقراری ارتباطات دوستانه و صمیمانه با رژيم ریاض و شخص بن سلمان دارد. با این وصف، آیا می توان خواهان دوستی با بن سلمان بود؛ اما با نتانیاهو دشمنی کرد؟!
 
در تحولی دیگر، پرویز مشرف؛ نخست وزیر پیشین پاکستان، اخیرا اظهار داشت که پاکستان برای مهار هند باید با اسراییل، رابطه برقرار کند. گفته می شود او در زمان سلطه اش، با اسراییل، روابط پنهانی داشته است.
 
با توجه به این رویداد، اینکه موضع سرسختانه و انقلابی داکتر عبدالله در برابر نتانیاهو تا چه زمانی پایدار خواهد ماند، مشخص نیست؛ اما هم آثار سیاسی و فرهنگی خویشاوندی اشرف غنی با همسر لبنانی- امریکایی اش، و هم تعلق خاطر شدید حکومت کابل به رژيم عربستان به ویژه محمد بن سلمان، به تحقق آرزوی نتانیاهو برای سفر به افغانستان یا رونمایی از واقعیت وقوع این سفر در گذشته، کمک زیادی خواهد کرد؛ ضمن آنکه تمایل پاکستان به اسراییل و نیز ارتباطات عمیق و دیرینه حزب اسلامی گلبدین حکمتیار با آن رژيم هم این روند را تسریع خواهد بخشید.
 
علی موسوی - جمهور