داعش از سوریه و عراق تا افریقا و افغانستان

با اعلام پایان کار داعش در سوریه بعد از پنج سال، دونالد ترامپ؛ رئیس جمهوری امریکا قول "خورد کردن" بقایای این گروه را داده است.
 
آقای ترامپ بعد از آن اظهار نظر می کرد که نیروهای کرد سوریه، پرچم پیروزی را در شهر باغوز؛ آخرین پایگاه داعش برافراشتند.
 
ترامپ قول داد نبرد با این گروه "تا زمانی که بالاخره در همه نقاط فعالیتش شکست بخورد" ادامه یابد.
 
او گفته است که امریکا "برای نبرد با داعش تا زمانی که این گروه بالاخره شکست بخورد... به همکاری با شرکا و متحدان خود ادامه خواهد داد."
 
در این بیانیه آمده است: "ایالات متحده در هر زمان و هر نقطه که لازم باشد از منافع امریکا دفاع خواهد کرد."
 
با این حال، مقام های امریکایی معتقدند که حدود ۱۵ تا ۲۰ هزار نفر همچنان به داعش وفادار هستند و بسیاری از آنها فعلا به صورت "هسته های خفته" عمل می کنند.
 
به نظر می رسد که درباره شکست داعش نیز همانند پیروزی های پی در پی آن گروه در سال های اولیه ظهور آن که همراه موجی سهمگین از وحشت و دهشت و خشونت بود، اغراق و مبالغه می شود.
 
ترامپ مدت ها است که بی تابانه منتظر لحظه ای برای اعلام شکست نهایی داعش است؛ زیرا او برای توجیه تصمیم های بحث برانگیزش برای خروج نظامیان امریکایی از جنگ های منطقه ای در خاور میانه، نیاز به توجیهات قوی و قناعت بخش دارد؛ توجیهاتی که اگر واقعی هم نباشد، دست کم باید به اندازه ای گمراه کننده باشد تا بتواند مخالفان تصمیم های ترامپ برای خروج امریکا از جنگ های منطقه ای را مجاب کند.
 
این در حالی است که داعش حتی در سوریه هم به صورت کامل از میان نرفته است. هنوز چندده کیلومتر از خاک سوریه در نزدیکی مرزهای آن کشور با عراق تحت سلطه داعش قرار دارد و از جانب دیگر، در ولایت ادلب سوریه که بخش های وسیعی از آن همچنان تحت سلطه تروریست ها باقی مانده و غرب و اعراب اجازه آغاز عملیات نظامی دولت سوریه و متحدان آن علیه این ولایت را نمی دهند نیز بقایای داعش در کنار دیگر گروه های ستیزه جوی تکفیری حضور دارند.
 
در عراق هم وضعیت مشابهی وجود دارد. اگرچه دولت عراق در سال ۲۰۱۷ میلادی، شکست رسمی داعش در آن کشور را اعلام کرد.
 
موضوع دیگر این است که شکست داعش حتی اگر رخ داده باشد، در شعاع استراتژي های نظامی دولت ترامپ، فراهم نشده است. سهم امریکا و متحدان منطقه ای و بین المللی آن در شکست داعش، بسیار اندک است. داعش را دولت های مرکزی عراق و سوریه، نیروهای محلی و مردمی و متحدان منطقه ای کشورهای درگیر جنگ با آن گروه به زانو درآوردند.
 
از جانب دیگر، مرگ و شکست و پایان داعش در سوریه و عراق، تقریبا همزمان شده است با آغاز موج جدید داعشی گری از پاکستان و افغانستان تا افریقا و فیلیپین و اندونزی و...
 
به این ترتیب، اعلام پیروزی نهایی کردهایی مورد حمایت امریکا بر داعش در سوریه نمی تواند خطر این گروه برای امنیت منطقه و جهان را به صورت دایمی، رفع کند.
 
امریکا هم از آنجایی که رسما اعلام کرده است که آماده است تا "برای نبرد با داعش تا زمانی که این گروه بالاخره شکست بخورد... به همکاری با شرکا و متحدان خود ادامه خواهد داد" و "در هر زمان و هر نقطه که لازم باشد از منافع امریکا دفاع خواهد کرد" به نظر می رسد به ادامه حیات داعش در سایر بخش های جهان نیاز دارد؛ زیرا این امر، هژمونی دایمی امریکا بر این مناطق را فراهم خواهد کرد و به ایالات متحده امکان خواهد داد تا به نام داعش، به هر نقطه از جهان که اراده کرد، لشکرکشی نظامی کند و چتر قدرت خود را بر آن گسترش دهد. به این ترتیب، تعجبی ندارد که پایان داعش در عراق و سوریه، به معنای آغاز این خطر مخوف و مرگبار در سرزمین هایی مانند افغانستان، بخش هایی از افریقا و... می باشد. این همان چیزی است که قدرت های مدعی مبارزه با تروریزم به سرکردگی امریکا به آن نیاز دارند.
 
در مورد افغانستان، اگرچه مشخص نیست که در پی توافق صلح احتمالی میان امریکا و طالبان، داعش چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد و آینده این پروژه در چه مسیری قرار خواهد گرفت؛ اما آنچه در حال حاضر وجود دارد این است که داعش، امریکا و متحدانش، دولت افغانستان، پاکستان و اعراب، به نوعی توافق نانوشته پنهانی برای همزیستی دست یافته اند.
 
علی موسوی - جمهور