آخرین تقلای ارگ برای شکستن انزوا

اشرف‌غنی؛ رییس‌جمهوری با شماری از شخصیت‌های سیاسی و جهادی در ارگ ریاست جمهوری، دیدار و گفتگو کرد.
 
در این دیدار که روز شنبه، ۱۰ حمل انجام شد، آقای غنی با حامد کرزی؛ رییس جمهوری پیشین، عبدرب الرسول سیاف؛ از رهبران جهادی، سرور دانش؛ معاون دوم ریاست جمهوری، عبدالله عبدالله؛ رییس اجرایی و کریم خلیلی؛ رییس شورای عالی صلح، گفتگو کرد.
 
ارگ ریاست جمهوری گفته است که در این نشست، چهره‌های یادشده، روی چگونگی روند صلح مشورت‌های خود را ارائه کردند و روی اتخاذ یک موضع واحد در قبال گفتگوهای صلح با طالبان نیز بحث شده‌است.
 
این در حالی است که سخنگوی طالبان به تازگی اعلام کرد که این گروه حاضر است با حکومت افغانستان به عنوان یک «جناح داخلی» مذاکره کند نه به عنوان دولت.
 
در تحولی دیگر، زلمی خلیلزاد؛ نماینده ویژه امریکا برای صلح افغانستان، امروز به افغانستان سفر می‌کند.
 
تلاش های جاری که با آغاز ششمین دور سفرهای خلیلزاد همزمان شده است، نشان می دهد که روند صلح به مراحل حساس و تعیین کننده ای رسیده است.
 
به احتمال قوی، تکاپوهای داخلی با سفرهای جاری خلیلزاد، بی ربط نیست؛ زیرا او پیشتر به دولت و سیاستمردان افغان گفته بود که با استفاده از فرصت پیش آمده، برای پیشرفت روند صلح، گام های مؤثر و جدی بردارند و یک هیأت جامع و فراگیر بین الافغانی تشکیل دهند؛ خواسته ای که ظاهرا در آستانه دیدار او از کابل، در حال محقق شدن است.
 
از جانب دیگر، شماری از منابع غیر رسمی ادعا کرده اند که یک هیأت قطری به منظور ترغیب ارگ برای عقب نشینی از موضع سختگیرانه اش در زمینه صلح با طالبان به کابل سفر کرده و در یکی از اقدامات اش در این راستا، از حامد کرزی خواسته است تا اشرف غنی را متقاعد کند که برای مشارکت حکومت در روند صلح، در چارچوب سایر جریان ها و فعالان سیاسی داخلی، نمایندگانش را به نشست «بین الافغانی» دوحه بفرستد. هنوز صحت و سقم این خبر، از جانب منابع رسمی، تأیید نشده؛ اما اگر این رویداد، واقع شده باشد، دیدار کرزی و شماری دیگر از چهره های سیاسی و جهادی بانفوذ با اشرف غنی، تحت فشار عوامل خارجی، صورت گرفته است.
 
با اینهمه نمی توان انکار کرد که ارگ ریاست جمهوری نیز در شرایط کنونی، بیش از هر زمان دیگری، نیازمند تحکیم همکاری ها و کاهش تنش ها با طرف های سیاسی داخلی است؛ زیرا اشرف غنی برای بیرون آمدن از بن بستی که در پی اظهارات پرهزینه مشاور امنیت ملی اش علیه زلمی خلیلزاد، در روابط کابل – واشنگتن ایجاد شد و نیز شکستن لاک انزوای ناشی از مواضع احساسی و نابخردانه ارگ در قبال گفتگوهای صلح، نیازمند آن است تا مواضع خود را به رویکردهای سایر جریان ها و چهره های مؤثر سیاسی، نزدیک کند.
 
عامل دیگر مؤثر در شکل گیری دیدار امروز ارگ و تلاش اشرف غنی برای توحید مواضع و تشریک تلاش ها برای صلح میان دولت و جریان های سیاسی منتقد آن، موضع گیری اخیر گروه طالبان است که بربنیاد آن، ذبیح الله مجاهد؛ سخنگوی آن گروه اعلام کرد که طالبان حاضر اند با دولت به مثابه یک «جناح داخلی» مذاکره کنند نه به عنوان دولت.
 
این موضع مجاهد از یکسو می تواند نرمشی امیدوارکننده برای آب شدن یخ های رابطه میان ارگ و طالبان باشد و از جانب دیگر، نمایانگر پختگی و قدرت دیپلماسی آن گروه است که بربنیاد آن، طالبان برای حکومت اشرف غنی، شأن و جایگاه حقوقی و رسمی قایل نیستند و با پذیرش گفتگوهای مستقیم با آن، نمی خواهند بر مشروعیت و اعتبار آن، مهر تأیید بزنند؛ اما از آنسو، آنها می دانند که حکومت بزرگترین مانع در مسیر توافق صلح آن گروه با امریکا و جریان های سیاسی داخلی است؛ بنابراین، باید راهی معقول و میانه برای مذاکره با حکومت هم پیدا کنند.
 
بر این اساس، گفتگوهای تازه ارگ با جریان ها و شخصیت های سیاسی، می تواند آخرین تلاش های اشرف غنی و ارگ ریاست جمهوری برای فرار از بن بست و شکستن انزوا، تمکین در برابر خواسته های خلیلزاد برای تشکیل یک هیأت وسیع البنیاد افغانی برای صلح و استفاده از چراغ سبز کم سوی طالبان برای پذیرش مذاکره با حکومت باشد؛ اما نتایج و برآیندهای این تلاش های تازه، لزوما مثبت و مطابق میل اشرف غنی و ارگ نخواهد بود؛ زیرا در نهایت، دولت در کنار سایر جریان ها و شخصیت های سیاسی داخلی، به عنوان یک «جناح داخلی» در عرض سایر جناح ها در مذاکرات مشارکت خواهد کرد و نه از جایگاه حقوقی دولت مشروع و معتبر افغانستان. در این صورت، رویای مدیریت و مالکیت روند صلح برای حکومت، هرگز تعبیر نخواهد شد.
 
علی موسوی - جمهور