۰

پرونده جنگ و صلح افغانستان روی میز ابرقدرت‌ها

سه شنبه ۳ ثور ۱۳۹۸ ساعت ۲۳:۲۴
بحران افغانستان جز با همزبانی و شناسایی منافع مشترک و مشابه قدرت های بزرگ و رسیدن آنها به یک راهکار مشخص و مورد توافق همه طرف ها قابل حل و فصل نیست.
پرونده جنگ و صلح افغانستان روی میز ابرقدرت‌ها
سفارت روسیه در کابل اعلام کرده‌ است که به تاریخ ۲۵ اپریل نشست سه‌ جانبه ‌ای میان روسیه، چین و امریکا در مورد صلح افغانستان در مسکو برگزار می‌ شود.
 
بربنیاد اعلامیه سفارت روسیه در کابل، ضمیر کابلوف؛ فرستاده ویژه روسیه در مورد افغانستان در این نشست به نمایندگی از کشورش حضور خواهد داشت.
 
در این اعلامیه آمده‌ است که در این نشست سه‌ جانبه در مورد گفتگوهای صلح امریکا و طالبان در قطر و دورنمای صلح افغانستان بحث خواهد شد.
 
در اعلامیه ذکر شده ‌است که ایجاد هماهنگی میان قدرت ‌های جهانی پیرامون صلح افغانستان، یکی از هدف‌های برپایی این نشست سه ‌جانبه است.
 
مقام ‌های روسی گفته‌ اند که خواهان تداوم نشست مسکو هستند؛ زیرا به باور‌ آنها این نشست منافع دولت‌ های منطقه و همسایه افغانستان را بازتاب می‌دهد.
 
در ماه فبروری نشست مسکو، با حضور چهره‌های مطرح سیاسی و جهادی و نمایندگان گروه طالبان برگزار شد.
 
این نشست اگر برگزار شود، ظاهرا نخستین نشست از این نوع خواهد بود و این نشان می دهد که ابرقدرت هایی که پیش از این به نوعی در حال انجام یک جنگ نیابتی طولانی در افغانستان بودند، اکنون می خواهند در روند صلح افغانستان، منافع مشابه و زبان مشترک شان را پیدا کنند و به تفاهمی برای سلطه صلح آمیز بر افغانستان دست یابند.
 
تاریخ  ۴۰ ساله جنگ در افغانستان نشان می دهد که ادامه این بحران، به سود هیچیک از ابرقدرت های بین المللی نیست. آنها هرکدام دست کم یک دوره چندساله از سلطه گری یکجانبه بر افغانستان را تجربه کرده اند. از جانب دیگر، وضعیت ژئوپلیتیک افغانستان نیز به گونه ای است که ابرقدرت های مستقر و مسلط بر معادلات بین المللی، برای رسیدن به اهداف بلندمدت خود در آسیا ناگزیر اند بر کشور ما سیطره داشته باشند.
 
روسیه هم در زمان اوج قدرت شوروی پیشین، سعی کرد از طریق حمایت از جریان های چپ کمونیستی، سلطه دایمی خود را بر افغانستان، مستقر کند؛ اما در نهایت، غرب با حمایت از مجاهدین اسلام گرا توانست زمام قدرت را در اختیار بگیرد و کمر کمونیزم را نه تنها در افغانستان، که به تبع آن در سراسر جهان بشکند.
 
غرب پس از پایان مأموریت شکست شوروی اما تلاش کرد که در قالب یک استراتژي پیچیده و بلندمدت، ابتدا مجاهدین اسلام گرای فاتح جنگ را از طریق انداختن به جان همدیگر و درگیر کردن آنها در نبردهای قومی و فرقه ای، تضعیف کند تا نتوانند یک دولت اسلامی به سبک آنچه در همسایگی افغانستان یعنی ایران پس از انقلاب ۵۷ شکل گرفته بود، ایجاد کنند و سپس با حمایت ضمنی از پروژه ای مخوف و هولناک به نام «طالبان» و سازماندهی بقایای جنگجویان چندملیتی که با حمایت غرب به کمک مجاهدین افغان آمده بودند، زیر نام القاعده، ایده اسلام سیاسی و شکل گیری حکومت اسلامی را از بیخ و بن، ویران کند و با ارائه تصویری وحشتناک از اسلام به وسیله طالبان، راه را برای استقرار دولت تکنوکرات و سکولار مورد نظر خود، هموار سازد.
 
در نهایت اما این استراتژي غرب که قرار بود در چارچوب ایجاد نظام کنونی، عملیاتی شود با احیای سریع و فراگیر بقایای رژيم طالبان از یکسو و آغاز موج دوم جنگ سرد میان شرق و غرب با بازیابی اقتدار مضمحل شده روسیه توسط ولادیمیر پوتین، از جانب دیگر، در عمل شکست خورد و اکنون با قدرت گرفتن دولتی در واشنگتن که به همه چیز از منظر منافع اقتصادی و سود حاصل از آن نگاه می کند، امریکا در تلاش است تا با دست یافتن به نوعی مصالحه چندجانبه با طالبان، از باتلاق مرگبار و پرهزینه و فاقد هرگونه چشم انداز پیروزی در افغانستان، بیرون برود.
 
این مأمول اما با توجه به تجربه های مورد اشاره، جز با همراهی و همزبانی ابرقدرت های دخیل و ذینفع در مسایل افغانستان، قابل دستیابی نیست. روسیه و چین، اکنون یکطرف ماجرای بحران افغانستان هستند. آنها علیرغم حفظ روابط دیپلماتیک با دولت مورد حمایت غرب در کابل، همزمان روابط تنگاتنگ و پیچیده ای را نیز با طالبان به عنوان اصلی ترین بازیگر عرصه امنیت افغانستان، ایجاد کرده اند. بنابراین، امریکا برای رسیدن به مصالحه ای سودمند و ثمربخش با طالبان، به ناگزیر باید به خواسته های روسیه و چین نیز گوش دهد و به آن ترتیب اثر بدهد.
 
این اتفاق اگرچه ممکن است مخل حاکمیت ملی و استقلال سیاسی افغانستان باشد؛ اما در عمل، راهی معقول و مبتنی بر واقعیت های جاری است؛ زیرا بحران افغانستان جز با همزبانی و شناسایی منافع مشترک و مشابه قدرت های بزرگ و رسیدن آنها به یک راهکار مشخص و مورد توافق همه طرف ها قابل حل و فصل نیست.
 
علی موسوی - جمهور
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *

پربازدیدترین