خشم عبدالله از خانه‌تکانی در کابینه؛ رییس اجرایی چگونه باخبر می‌شود؟

عبدالله عبدالله؛ رییس اجرایی می‌گوید که برکناری‌ها و تقرری‌های اخیر وزرا، سیاسی است و باید جلو آن گرفته شود.
 
آقای عبدالله گفت که این شیوه‌ برکناری وزرا که بدون آگاهی قبلی به آنان صورت می‌گیرد، غیرانسانی است. او گفت: «روش انسانی همین است که پیش از برکناری خواسته شوند و همراه‌شان صحبت شود. ختم وظیفه‌شان برای‌شان گفته شود و از آنان شنیده شود.»
 
او گفت که مردم و خود مقام‌ها از برکناری‌شان توسط شبکه‌های اجتماعی خبر می‌شوند و این سبب قضاوت نادرست مردم در موردشان خواهد شد.
 
به‌گفته‌ رییس اجرایی، وزیران جدید نمی‌توانند در چهار ماه باقی‌مانده با کار و پیشبرد امور، بلد شوند و به‌گفته‌ او آنها با هر صلاحیتی که مقرر شده‌باشند، تقرری‌شان جز یک تصمیم سیاسی چیز دیگری تلقی نمی‌شود.
 
او افزود که فضای کاری وزرای جدید نیز تا برگزاری انتخابات، «سیاسی» خواهد بود.
 
انتقاد آقای عبدالله اما پیش از آنکه از سر توانایی و نشانگر اقتدار و حضور مقتدرانه و مؤثر او در حکومت باشد، ناشی از استیصال و ناتوانی و فروماندگی او است. آقای عبدالله در مقام کسی از تصمیم های یکجانبه گرایانه اشرف غنی در خانه تکانی گسترده در کابینه به منظور ایجاد یک آرایش کارآمد سیاسی و انتخاباتی، انتقاد می کند که اشرف غنی با آرای او به ریاست جمهوری رسیده و بربنیاد توافقنامه سیاسی منجر به تشکیل حکومت وحدت ملی، او باید ۵۰ درصد در کابینه سهم داشته باشد و هیچ مقام دولتی بدون مشورت با او، منصوب نشود.
 
آقای عبدالله می گوید که این انتصاب ها سیاسی است و باید جلو آن گرفته شود؛ اما اینکه چه کسی باید جلو آن را بگیرد، مشخص نیست. این در حالی است که او به عنوان یک شریک قدرت، در حکومت حضور دارد تا جلو سقوط آن به دام و دامن استبداد و تمامیت خواهی و خودکامگی و دیکتاتوری فردی را بگیرد.
 
آقای عبدالله می گوید که این شیوه برکناری وزرا، انسانی نیست؛ زیرا آنها بدون آنکه در جریان برکناری خود قرار بگیرند و دلیل آن را بدانند، از طریق شبکه های اجتماعی باخبر می شوند که برکنار شده اند. پرسش مهم و جدی از رییس اجرایی این است که به راستی آیا خود او در جریان این تصمیم ها و عزل و نصب ها قرار می گیرد؟ از موضع گیری های اخیر او پیداست که او هم از طریق شبکه های اجتماعی باخبر شده است که چند وزیر کابینه با حکم اشرف غنی برکنار شده و به جای آنها متحدان سیاسی و حامیان انتخاباتی او گماشته شده اند. داستان، زمانی خنده دارتر می شود که در میان وزرای برکنارشده، افرادی از لیست داکتر عبدالله هم شامل هستند. به بیان دیگر، اشرف غنی تنها برای مقاصد سیاسی و انتخاباتی، اقدام به عزل و نصب افراد در سمت های حساس و کلیدی کابینه نمی کند؛ بلکه او در عین حال، با کنار زدن یکایک یاران و متحدان آقای عبدالله، روز به روز دایره قدرت او را تنگ تر می کند و از اثرگذاری و اقتدار او به عنوان شریک نیمی از کرسی های کابینه می کاهد.
 
بنابراین، انتقادهای آقای عبدالله از خانه تکانی گسترده اشرف غنی در کابینه، ضمن آنکه ممکن است بیانگر نگرانی های جدی او در زمینه استفاده از سلطه و صلاحیت دولتی اشرف غنی برای اهداف و اغراض انتخاباتی اش باشد، به نحوی شکایت از موقعیت ضعیف و کنش پذیر خود او در تصمیم گیری های مهم و سرنوشت ساز حکومتی هم هست.
 
آقای عبدالله اما با این انتقادها نمی تواند مانع از یکجانبه گرایی استبدادی اشرف غنی شود. این چیزی است که آقای غنی هم به خوبی از آن آگاه است و به همین دلیل، بدون اجازه، مشورت یا حتی نگرانی از واکنش غیر قابل پیش بینی شریک دیگر قدرت، بی محابا هرگونه که اراده کرد، تصمیم می گیرد و عمل می کند.
 
علیرغم انتقادهای نسبتا تند و صریح رییس اجرایی از عزل و نصب های اخیر در کابینه حکومت، او هیچ اهرم دیگری برای بازداشتن اشرف غنی از سوء استفاده آشکار و گسترده از قدرت و توقف تصمیم های تازه او در عزل و نصب افراد و مهره های کلیدی عضو کابینه، در اختیار ندارد. مادامی که آقای عبدالله، گوشه عافیت برمی گزیند و جانب مصلحت را می گیرد که تا حضور بی حاصل اش در حکومت به خطر نیافتد، اشرف غنی هم بی پروا و بی هراس به اقدامات اقتدارگرایانه اش ادامه خواهد داد.
 
در این میان، شاید تنها و آخرین اهرم رییس اجرایی برای ایجاد یک مانع بازدارنده نیرومند در مسیر قطار قدرت طلبی اشرف غنی، پیوستن او به جرگه مخالفان و منتقدان سیاسی ارگ و رقبای انتخاباتی آقای غنی باشد. او می تواند با خروج از حکومت، هم مقدمات فروپاشی ساختار مصلحتی و دوقطبی حکومت وحدت ملی را فراهم کند و هم در آستانه انتخابات آینده ریاست جمهوری، بار دیگر توجه و حمایت بخشی از حامیان سرخورده و ناامید خود در انتخابات پیشین را دوباره احیا کند.
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور