انتخابات عملا در معرض موج ویرانگر بحران قرار گرفته و این موج دیر یا زود آن را فراخواهد گرفت؛ اما این‌که در نهایت، نتیجه به کام موقت‌خواهان رقم خواهد خورد یا بدتر از آن، انسداد سیاسی منجر به انفجار نظامی شده و جنگ داخلی دیگری رقم خواهد خورد، مشخص نیست.

تنها اندکی پس از پایان انتخابات بود که طرفداران نامزدهای پیشتاز در شبکه های اجتماعی شروع به همرسانی آمارهایی کردند که نشان می داد نامزد مورد حمایت آنها «پیروز» انتخابات است. این روند اما به سرعت فراگیر شد و از سوی خود نامزدها هم مورد تأیید و تأکید قرار گرفت.
 
به نظر می رسد نخستین بار یکی از معاونان فرامرز تمنا بود که در روز برگزاری انتخابات اعلام کرد تنها «چند ساعت» تا پیروزی آنها باقی مانده است. او مدعی شد که گزارش های دریافتی از نقاط مختلف افغانستان نشان می دهد که تیم «تدبیر و توسعه» برنده است و به تعبیر او «مردم هوشیار شده اند» و این بار به نامزدی متفاوت رأی داده اند. این ادعا اما با واکنش های جالب کاربران مواجه شد و به سرعت رنگ باخت.
 
در ادامه اما نامزدهای نامدارتر نیز به روند ادعاهای زودهنگام و پیشداوری های عجولانه پیوستند. یکی از نخستین کسانی که ادعای پیروزی کرد، امرالله صالح؛ معاون اول اشرف غنی در انتخابات ریاست جمهوری بود. او مدعی شد که تیم دولت ساز موفق شده ۶۰ تا ۷۰ آرا را از آن خود کند و پیروز انتخابات است. پس از او، عبدالله عبدالله؛ از دیگر نامزدهای پیشتاز، ادعای پیروزی کرد و گفت که آرای آنها بلند است و آنان دولت آینده را تشکیل خواهند داد.
 
ادعای آقای عبدالله اما به سرعت توسط امرالله صالح؛ همسنگر سابق او پاسخ داده شد. آقای صالح، به طور تلویحی، از عبدالله خواست که از نتیجه گیری های خیابانی، پرهیز کند، آرامش خود را حفظ نماید و به قواعد بازی احترام بگزارد؛ زیرا به گفته او، "تنها نهادی که حق داوری برد و باخت را دارد" کمیسیون‌های انتخاباتی است.
 
آقای صالح، آقای صالح تاکید کرد که نه خود و نه به تیم‌های رقیب اجازه نمی‌دهیم که داور انتخابات شوند و به جای کمیسیون‌های انتخاباتی، درباره انتخابات «داوری و قضاوت خیابانی» کنند؛ هرچند خودش بار دیگر مدعی شد که «ما رأی بلند آورده ایم».
 
او با اذعان به اینکه موضع گیری قبلی او مبنی بر پیروزی تیم دولت ساز، صرفا «گمانه کمپاینی» براساس معلومات پراکنده درون تیمی بوده است، گفت که تنها مرجع داوری کننده درباره برنده و بازنده انتخابات، کمیسیون های انتخاباتی هستند.
 
با این وجود، عقب نشینی صالح از موضع پیشین خود با یک موضع گیری پر از تناقض تازه نتوانست مانع از ادعای پیروزی از سوی نامزدهای دیگر شود، تا آنجا که گلبدین حکمتیار هم گفت که اگر جلو تقلب گرفته شود، او صد در صد پیروز است. ظاهرا حکیم تورسن هم ادعای مشابهی را مطرح کرد.
 
اینهمه در حالی رخ داد که همه مراجع بی طرف داخلی و خارجی بارها از نامزدها خواستند تا دست از پیشداوری زودهنگام بردارند و برای اعلام نتایج، منتظر دریافت های کمیسیون انتخابات و ارزیابی های کمیسیون رسیدگی به شکایات انتخاباتی بمانند.
 
وضعیتی اما زمانی حاد و پرتنش شد که دیروز فضل‌هادی مسلمیار؛ رییس مجلس سنا در موضعی رکیک و زننده، رییس کمیسیون انتخابات را تهدید کرد که آرای بیومتریک‌ناشده را «سر پدرش» حساب خواهد کرد. آقای مسلمیار از طرفداران اشرف غنی است.
 
پس از این اظهارات، موجی از واکنش‌ های اعتراضی و انتقادی علیه او مطرح شد و گمانه زنی ها درباره احتمال بروز بن بست و بحران در انتخابات پیش رو شدت گرفت.
 
در کنار این مسایل، نشانه های اندک حاکی از آن است که تلاش های صلح امریکا و طالبان نیز یکبار دیگر در حال احیا شدن است. روز سه شنبه، خلیلزاد به پاکستان رفت و روز چهارشنبه هم هیأت بلندپایه طالبان از قطر راهی اسلام آباد می شود. افزون بر این، وزارت خارجه افغانستان هم روز سه شنبه از آغاز تلاش ها برای شروع گفتگوهای صلح خبر داده بود.
 
در افغانستان نیز یک گروه بزرگ از سیاستمداران سرشناس با محوریت حامد کرزی؛ رییس جمهوری پیشین که خواستار تعویق انتخابات ریاست جمهوری و اولویت دادن به صلح بودند، از تشکیل گروهی برای مدیریت بحران پساانتخابات خبر داده اند. ناظران می‌گویند هدف از این اقدام، زمینه سازی برای تشکیل دولت موقت در صورت بروز بن بست سیاسی در پی عدم پذیرش نتایج انتخابات ریاست جمهوری از سوی نامزدهای رقیب است.
 
با توجه به این مسایل، تصور می شود انتخابات، عملا در معرض موج ویرانگر بحران قرار گرفته و این موج دیر یا زود، آن را فراخواهد گرفت؛ اما این‌که در نهایت، نتیجه به کام موقت‌خواهان رقم خواهد خورد یا بدتر از آن، انسداد سیاسی منجر به انفجار نظامی شده و جنگ داخلی دیگری رقم خواهد خورد، مشخص نیست. آنچه مشخص است این است که دیگر شاهد تکرار تجربه انتخابات پیشین و تشکیل دولت وحدت ملی نخواهیم بود؛ این چیزی است که هیچیک از طرف های مدعی پیروزی، خواستار آن نیستند.
 
علی موسوی - جمهور