اشرف غنی و تیم او در ارگ، بهانه تراشی های خود برای آزادی آنان را بر بنیاد خطرات و تهدیدهای کاملا واقعی بنا کرده اند...

مقامات می‌گویند که برنامه آزادی زندانیان طالبان که در توافق صلح با امریکا آمده بود، فعلا متوقف شده است. ارگ گفته است تا زمانی که ضمانت‌های لازم برای عدم برگشت این زندانیان به میدان جنگ وجود نداشته باشد هیچ فردی از آنها آزاد نخواهد شد.
 
صدیق صدیقی؛ سخنگوی اشرف غنی گفته‌است دولت در بدل رهایی این زندانیان به تضمین‌هایی نیاز دارد تا مطمئن شود که این افراد دوباره به صفوف جنگ نمی‌پیوندند و "این افراد ماشین جنگ طالبان را گرم نمی‌سازد".
 
زلمی خلیلزاد اما با اشاره به فرمان آقای غنی درباره آزادی پنج‌هزار زندانی گفته است که این زندانیان بر اساس فهرستی که طالبان داده‌اند، از بند آزاد شوند.
 
آقای خلیلزاد در یک رشته توییت‌ افزوده که "من از هر دو طرف تقاضا می‌نمایم که فوراً در دوحه قطر برای گفتگو باهم بنشینند و جزئیات را تنظیم کنند. دولت افغانستان با این کار توافق نموده ‌است. تطبیق این کار گام عمده‌ای در روند صلح خواهد بود".
 
موضوع نخست این است که طالبان حتی با چارچوب اولیه مورد نظر ارگ ریاست جمهوری یعنی آزادی تدریجی و مشروط زندانیان هم مخالفت کرده و گفته اند که آنها با امریکا توافق کرده اند که همه پنج هزار زندانی آن گروه باید بر اساس فهرست ارائه شده، بدون قید و شرط و به صورت یکجا آزاد شوند تا مذاکرات بین الافغانی صلح آغاز شود.
 
این موضع طالبان اما مورد قبول ارگ نیست؛ زیرا اشرف غنی نگران است که در صورت پذیرش آن، دیگر هیچ کارتی برای ادامه بازی نداشته باشد و در نتیجه، گروه طالبان به سادگی در مذاکرات صلح، پیش شرط ها و خواسته های خود را بر طرف مقابل تحمیل کنند که اصلی ترین و مهم ترین آنها انقضای تاریخ مصرف نظام کنونی و روی کار آمدن یک دولت تازه خواهد بود.
 
بر این اساس، یکی از پیامدهای سیاسی آزادی زندانیان این است که دست ارگ برای همیشه خالی خواهد شد و در نهایت، طالبان در مذاکرات بین الافغانی نه تنها حاضر به دادن امتیاز نمی شوند؛ بلکه به سادگی امتیاز می گیرند.
 
موضوع دوم اینکه ارگ ریاست جمهوری تا همینجای کار هم توانسته با استفاده از قدرت زندانیان، امتیاز بگیرد. در روزی که هم اشرف غنی و هم داکتر عبدالله در کابل مراسم تحلیف برگزار کرده بودند، اشرف غنی با استفاده از همین امتیاز توانست از امریکا باج بگیرد و نمایندگان سیاسی و نظامی واشنگتن را به ارگ بکشاند و به این ترتیب، به مراسم تحلیف خود قدرت و مشروعیت و اعتبار بدهد.
 
اما این ظاهرا برای او کافی نیست و آقای غنی در نظر دارد که امتیازهای بیشتری کسب کند. به همین دلیل، او ابتدا با آزادی مشروط و تدریجی زندانیان، موافقت کرد و حالا هم کل این روند را متوقف کرده است؛ شاید به این دلیل که مطمئن نیست امریکا به تعهداتی که در پشت پرده داده، وفادار بماند و از آنسو مطمئن است که اگر همه زندانیان را یکجا آزاد کند، طالبان حاضر به مذاکره با دولت در شرایطی برابر نخواهند بود.
 
او در عین حال، در نظر دارد شرایط را هرچه بیشتر پیچیده کند تا با استفاده از حمایت امریکا، هم در تنش های سیاسی، عبدالله را شکست دهد و هم در روند صلح، مذاکره با طالبان را به اندازه ای طولانی سازد که دستیابی به یک توافق صلح قابل اعمال و اجرا تا پیش از پایان دوره ریاست جمهوری اشرف غنی، متصور نباشد.
 
افزون بر این در ابعاد امنیتی نیز آزادی هزاران زندانی طالبان، خالی از خطر نیست. یعنی اشرف غنی و تیم او در ارگ، بهانه تراشی های خود برای آزادی آنان را بر بنیاد خطرات و تهدیدهای کاملا واقعی بنا کرده اند. آنها می گویند تا زمان عدم دستیابی به تضمین های قوی و مطمئن، حاضر به آزادی این افراد نیستند؛ تضمین هایی که امریکا قادر به ارائه آن نیست و طالبان نیز اگر آماده ارائه باشند باید در مذاکرات بین الافغانی و در چارچوب تعهد به کاهش خشونت یا استقرار آتش بس آن را نشان دهند؛ مواردی که بازهم امتیازهایی به نفع اشرف غنی خواهد بود.
 
در گذشته هم بارها ثابت شده که زندانیان رها شده طالبان به سرعت به جبهات جنگ، ملحق شده و علیه نیروهای امنیتی افغانستان، سلاح برداشته اند.
 
با این حساب، آزادی یک ارتش پنج هزار نفری آیا کفه ترازو را در نبردهای میدانی به نفع طالبان، سنگین نخواهد کرد؟
 
با توجه به این مسایل، تصور می شود که توافقنامه صلح امریکا و طالبان با مشکلات و چالش های زیادی در زمینه اجرا و عمل رو به رو است و انتظار نمی رود که این مشکلات به سرعت و براساس آنچه خلیلزاد ابراز کرده، طی ۱۰۰ روز آینده، حل و فصل شود و زمینه برای استقرار یک دولت جدید فراهم گردد و در حال حاضر، بزرگترین مانع در این مسیر، اشرف غنی است.
 
سید محمدمهدی حسینی - خبرگزاری جمهور