به نام صلح به کام جنگ

يکشنبه ۲۴ حمل ۱۳۹۹ ساعت ۱۵:۳۳

بازگشت عناصر طالبان به جنگ، امر جدیدی نیست. در گذشته نیز بارها به اثبات رسیده است که جنگجویان زندانی طالبان، پس از آزادی، راهی جبهات جنگ شده، دست به انتحار زده یا بار دیگر دستگیر شده اند.

در حالی‌ که روند رهایی زندانیان طالبان از زندان‌های کشور جریان دارد، رحمت‌الله نبیل؛ رییس پیشین امنیت ملی می‌گوید که حاجی مالی خان؛ از فرمانده‌هان ارشد طالبان که از زندان بگرام آزاد شده‌بود، دوباره به میدان جنگ برگشته‌است.

آقای نبیل در صفحه توییترش نوشته‌است که حاجی مالی خان از بستگان سراج‌الدین حقانی؛ رهبر شبکه حقانی پس از رهایی از بگرام دوباره به پاکستان رفته و در حملات طالبان نقش لجستکی را به پیش می‌برد.

مقام‌های حکومت و طالبان تاکنون در این زمینه ابراز نظر نکرده‌اند.

مالی‌خان یکی از افرادی بود که به همراه انس حقانی در مقابل آزادی دو استاد دانشگاه امریکایی آزاد شد.

این در حالی ‌است که روند رهایی زندانیان طالبان جریان دارد. تاکنون ۳۰۰ زندانی طالبان آزاد شده‌اند.

همچنین گفته می‌شود که دولت تعهد داده‌است که تا کمتر از یک‌ماه دیگر ۱۵۰۰زندانی طالبان را به‌عنوان کمک به پیشرفت روند صلح آزاد کند.

هنوز به طور دقیق مشخص نیست که ادعای رییس پیشین امنیت ملی درباره بازگشت یکی از مهره های کلیدی شبکه مخوف حقانی به میدان جنگ که پارسال در اقدامی بحث برانگیز تحت فشار امریکایی ها از زندان آزاد شد، بر پایه چه مستنداتی استوار است. با این حال، آقای نبیل سال ها ریاست یکی از قدرتمندترین نهادهای امنیتی کشور را بر عهده داشته و بی تردید هنوز هم از پشت پرده تحولات به خوبی آگاه است.

از نظر تعهد حرفه ای نیز انتظار نمی رود که یک رییس سابق امنیت ملی، ادعای بی پایه ای را مطرح کند و دست به پروپاگندای سیاسی بزند. دست کم از آقای نبیل چنین انتظاری نمی رود؛ زیرا او افزون بر آنکه یک مدیر خبره امنیتی است، به عنوان یکی از نامزدهای جدی انتخابات ریاست جمهوری، به آینده سیاسی اش نیز می اندیشد.

نکته دیگر اینکه بازگشت عناصر طالبان به جنگ، امر جدیدی نیست. در گذشته نیز بارها به اثبات رسیده است که جنگجویان زندانی طالبان، پس از آزادی، راهی جبهات جنگ شده، دست به انتحار زده یا بار دیگر دستگیر شده اند.

افزون بر اینها بسیاری از عناصر زندانی طالبان را کسانی تشکیل می دهند که در جبهات جنگ، دستگیر شده اند. بنابراین، آنها نه مظنون اند و نه متهم؛ بلکه مجرم اند.

موضوع مهم دیگر این است که حتی کسانی که به ظن همکاری با طالبان و شبکه های تروریستی دستگیر شده اند، به قول حامد کرزی در زندان به افراط گرایی کشانده می شوند؛ یا تحت تأثیر افراط گراهای هم‌بند شان و یا در واکنش به سوء رفتارهای احتمالی زندانبانان و بازجویان داخلی و خارجی.

درباره مالی خان حتی استناد به هیچیک از موارد بالا ضرورتی ندارد. او یک چهره فعال و قدرتمند شبکه حقانی است و بدیهی است که پس از آزادی از زندان دوباره به شبکه تروریستی اش ملحق می شود و فعالیت های پیشین اش را پی می گیرد.

بنابراین، یکبار دیگر این تردید و نگرانی همیشگی درباره آینده زندانیان آزادشده، مطرح می شود؛ اینکه آیا آزادی آنها بخشی از پروسه صلح و همراستا با تقویت و پیشرفت این پروسه است یا تنها به شعله ورتر شدن آتش جنگ و قدرتمندکردن جبهه دشمن، کمک می کند؟

دولت افغانستان علیرغم همه ملاحظاتی که درباره آزادی زندانیان دارد و حد اکثر سعی می کند تا زندانیان مسن تر را آزاد کند و یا از کسانی که هنوز رمقی برای جنگیدن دارند، «تعهد» بگیرد که دوباره به جنگ بازنمی گردند؛ اما تصور می شود که همچنان نسبت به عواقب آزادی هزاران زندانی طالبان، تردید دارد و مطمئن نیست که این امر، کمکی به صلح بکند. بخشی از موانع و چالش هایی که اخیرا در روند تبادل زندانی میان دولت و طالبان، بروز کرد و در اغلب موارد نیز به دولت بازمی گشت، ناشی از همین نگرانی است.

از سوی دیگر، با استناد به ادعای رحمت الله نبیل، اگر مالی خان به جنگ بازگشته باشد، آیا تضمینی وجود دارد که عناصر دون پایه و پیاده طالبان و شبکه حقانی از رهبران و فرماندهان شان پیروی نکنند و به «تعهد» مکتوب شان به دولتی که آن را دشمن می دارند، وفادار بمانند؟

پاسخ این پرسش در کمال ناامیدی، با اشاره به قراین و شواهد بالا منفی است و این به معنای آن است که آزادی هزاران زندانی طالبان، اگرچه به نام صلح، صورت می گیرد؛ اما فقط به کام جنگ تمام می شود و خشونت را تکثیر و تشدید می کند.

عبدالمتین فرهمند - جمهور

به نام صلح به کام جنگ

عناوین منتخب

پربازدیدترین

آخرین اخبار