۰

بحران سیاسی افغانستان؛ امریکا معضل است یا راه حل؟

يکشنبه ۳۱ حمل ۱۳۹۹ ساعت ۱۵:۵۶
با ادامه بن بست، این گمانه تقویت شده است که امریکا ممکن است خود معضل و مانعی در مسیر حل بحران باشد تا آنکه کمکی به یافتن یک راه حل بکند.
بحران سیاسی افغانستان؛ امریکا معضل است یا راه حل؟
زلمی خلیلزاد؛ نماینده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان بار دیگر خواستار حل فوری بحران سیاسی ‌‌‌شده‌است.
 
آقای خلیلزاد بامداد این مطلب را در گفتگو با اس جیشنکر؛ وزیر امور خارجه هند درباره افغانستان بیان کرده‌است.
 
خلیلزاد نوشته که محور صحبتش با وزیر خارجه هند، حل فوری بحران سیاسی داخلی و تشکیل یک حکومت همه‌شمول در افغانستان بوده‌است.
 
او نوشته‌است: «ما در مورد فوریت حل بحران سیاسی داخلی و اهمیت این که رهبران افغانستان ‌‌یک حکومت همه‌شمول را تشکیل دهند، صحبت کردیم.»
 
او همچنین گفته‌است که با اس جیشنکر در مورد لزوم تسریع در روند رهایی زندانیان و آغاز مذاکرات داخلی صلح نیز صبحت کرده‌است.
 
این نخستین بار نیست که یک مقام امریکایی خواستار حل فوری بحران سیاسی در افغانستان و تشکیل حکومت فراگیر می شود. این در حالی است که پیش از این، شاید هرگز قابل تصور نبود که امریکا امری را اراده کند و در افغانستان، بلافاصله مقدمات اجرای آن فراهم نشود. نمونه بارز آن، نتایج همه روندهای انتخاباتی سال های گذشته است که همه با تأیید نهایی امریکا به سرانجام می رسید.
 
این بار اما علیرغم تقلای مذبوحانه زلمی خلیلزاد، هشدارها و توصیه های الیس ویلز و حتی سفر مایک پمپئو به کابل در کنار اصرار و فشار دیگر متحدان غربی ایالات متحده، بحران سیاسی در افغانستان همچنان پا بر جا مانده و حل نشده است.
 
شاید به زودی بحران حل شود و دوطرف به یک توافق طرفینی دست پیدا کنند؛ اما این امر، چیزی را درباره نقش امریکا در کاهش یا افزایش این بحران تغییر نخواهد داد.
 
ماریا زاخارووا؛ سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه اخیرا ضمن آنکه خواستار هماهنگی قدرت های بزرگ برای کمک به حل بحران سیاسی در افغانستان شد، از امریکا انتقاد کرد که با حمایت از یکطرف بحران، موجب تشدید آن شده است.
 
واقعیت چیست؟ آیا عملکرد جانبدارانه واشنگتن به تشدید تنش و ادامه بن بست کمک کرده است؟
 
شاید محکم ترین شاهد در این زمینه، حضور زلمی خلیلزاد و اسکات میلر؛ فرمانده نیروهای خارجی در افغانستان در مراسم تحلیف اشرف غنی باشد؛ در حالی که در همان روز، مراسم تحلیف عبدالله نیز در جریان بود و آقای خلیلزاد سعی کرده بود با میانجیگری میان دوطرف، مانع از برگزاری دو مراسم تحلیف شود.
 
گفته می شود شرکت امریکایی ها در مراسم تحلیف غنی، خشم نزدیکان عبدالله را برانگیخت و بی طرفی امریکا را نقض کرد.
 
از آن پس، انتظار می رفت که امریکا دیگر موقعیت ایفای نقش میانجی در حل بحران سیاسی افغانستان را از دست داده باشد؛ اما انفعال و کنش پذیری عبدالله در برابر هیبت و اقتدار امریکا به سرعت، این برداشت را اشتباه نشان داد.
 
با این وجود، امریکا تاکنون نتوانسته دوطرف را وادار به پذیرش راه حل مورد نظر خودش کند.
 
بنابراین، با ادامه بن بست، این گمانه تقویت شده است که امریکا ممکن است خود معضل و مانعی در مسیر حل بحران باشد تا آنکه کمکی به یافتن یک راه حل بکند.
 
یکی از مسایل، ممکن است همان عملکرد نه چندان حساب شده خلیلزاد و اسکات میلر باشد که به واقع، بحران را وارد یک مرحله تازه کرد و رسیدن به راه حل را دست کم در کوتاه مدت، دشوار ساخت.
 
عامل دوم، نزدیکان، متحدان سیاسی و حامیان انتخاباتی قدرتمند عبدالله است که ظاهرا این بار حاضر نیستند به دام راه حل های یکجانبه امریکا بیافتند و بار دیگر تجربه تلخ قیمومیت و سلطه اشرف غنی را به جان بخرند.
 
عبدالله پیش از این نشان داده است که اهل معامله است نه مقاومت. او ترجیح می دهد به عنوان یک بازیگر بی صلاحیت در صحنه بماند، تا آنکه بی هیچ دستاوردی، صحنه را ترک کند؛ اما اینکه تاکنون سرسختی نشان داده و تسلیم نشده، به نظر می رسد که به دلیل فشار و سازش ناپذیری متحدان سیاسی قدرتمندش باشد.
 
نکته سوم، احتمال نوعی جنگ قدرت میان ابرقدرت های خارجی است. اینکه سخنگوی دستگاه دیپلماسی روسیه، مستقیما امریکا را متهم به حمایت از یک طرف تنش می کند، خود نشانگر آن است که روسیه در جانب مقابل قرار دارد.
 
گفته می شود سفرای روسیه و ایران و ترکیه غایبان بزرگ مراسم تحلیف اشرف غنی بودند. این رویداد هم نشان می دهد که این بن بست، ابعاد بین المللی هم دارد و پای قدرت های بزرگ نیز در جنگ قدرت در کابل، در میان است.
 
با توجه به این مسایل، پایان جنگ قدرت و شکست بن بست سیاسی در کابل، تنها مستلزم عقب نشینی بازیگران روی صحنه نیست؛ عوامل پشت صحنه هم باید به توافق برسند؛ موضوعی که سخنگوی وزارت خارجه روسیه نیز به نحوی بر آن تأکید کرد و خواستار هماهنگی قدرت های بزرگ برای حل این بحران شد.

عبدالمتین فرهمند - جمهور
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *

پربازدیدترین