صلح با طالبان؛ آیا اروپا راهش را از امریکا جدا می‌کند؟

10 جوزا 1399 ساعت 16:36

پیش شرط های ارائه شده از سوی اتحادیه اروپا در خصوص حمایت از افغانستان و روند صلح با طالبان، به وضوح قاره سبز را در برابر شریک و حامی راهبردی اش ایالات متحده قرار می دهد.


اتحادیه اروپا پشتیبانی خود از افغانستان و روند صلح را مشروط کرد. شرط این اتحادیه، عدم برگشت امارت اسلامی، حفاظت از دستاوردهای ۱۹ ساله، حفاظت از جمهوری، آتش‌بس دایمی و آغاز مذاکرات داخلی صلح است.اتحادیه اروپا به تازگی اعلامیه‌ای را در مورد افغانستان صادر کرده که بر چند نکته از جمله تعهد سیاسی این اتحادیه برای حمایت از مردم افغانستان در زمینه دست‌یافتن به صلح، امنیت، ثبات و دموکراسی تاکید شده‌است.
 
بر اساس این اعلامیه، اتحادیۀ اروپا به‌گونۀ مشروط در آینده به حمایت سیاسی و مالی‌اش از افغانستان ادامه خواهد داد.
 
به گفته تحادیه اروپا باید اطمینان حاصل شود که ارزش‌های نظام جمهوری از جمله مردم‌سالاری در افغانستان حفظ و بیشتر تقویت می‌شود.
 
همچنین اتحادیه اروپا برای پایان جنگ، بر آغاز گفتگو و راه حل‌ سیاسی تاکید کرده‌است.
 
براساس اعلامیه این اتحادیه، توافق‌ سیاسی باید به صلح پایدار و آشتی بیانجامد و دست‌آورد‌های ۱۹ ساله در بخش دموکراسی و حقوق بشر حفظ شود.
 
پیش شرط های اتحادیه اروپا برای حمایت از افغانستان و صلح با طالبان، صریح تر از آن است که نیاز به تفسیر داشته باشد. این اتحادیه همان ارزش هایی را شرط قرار داده که در پی صلح امریکا با طالبان به نگرانی طیف وسیعی از مردم و بخشی از دولت افغانستان بدل شده است.
 
نکته قابل تأمل دیگر اینکه علیرعم شعارهایی که بعضا به منظور آرام کردن فضا و پاسخ به انتقادهای سیاسی و رسانه ای از سوی مقام امریکایی درباره حفظ نظام جمهوری، قانون اساسی، دستاوردهای دو دهه اخیر و... در فرایند صلح آن کشور با طالبان مطرح می شود، واقعیت این است که هیچیک از این موارد، در مدار راهبرد امریکا برای صلح با طالبان قرار ندارد.
 
به بیان صریح تر، نخستین قربانیان صلح امریکا با طالبان، دستاوردهای دو دهه اخیر، نظام جمهوری و ارزش های مترقی مندرج در قانون اساسی است. مردم افغانستان هم اکنون به این نتیجه رسیده اند که هیچکدام از این موارد برای امریکا اولویت ندارد و جنگ و صلح ایالات متحده در افغانستان، تابع منافع راهبردی و برنامه های کوتاه مدت دولتمردان آن کشور می باشد.
 
در این میان، اروپا به مثابه متحد سیاسی سنتی و شریک استراتژيک واشنگتن در ناتو، ناگزیر است همانگونه که با حضور و حمله امریکا به افغانستان، وارد شده و در جنگ علیه طالبان، شرکت کرده است، با صلح و خروج امریکا نیز افغانستان را ترک کند. پیش از این نیز برخی مقام های اروپایی اعلام کرده اند که همه کشورهای عضو ناتو که در افغانستان نیروی نظامی دارند، یکجا وارد آن کشور شده و یکجا از آن خارج می شوند.
 
به این ترتیب، آيا اروپا که هنوز خود را پاسبان آخرین خاکریزهای ارزش های مدرن غربی مانند حقوق بشر، آزادی های مدنی و شهروندی، برابری زنان و مردان، مردم سالاری و... می داند، تابع و تسلیم منطق ترامپ می شود که جز منفعت، هیچ متراژ و معیار دیگری را برای معامله با کشورهای دیگر نمی شناسد؟
 
این پرسش مهمی است که به نظر می رسد اروپا را بر سر یکی از دشوارترین دوراهی های تاریخ روابط آن کشور با ایالات متحده در چند ده سال اخیر قرار داده است. اروپایی ها که در دیگر زمینه ها بی محابا از اختلاف نظرهای عمیق و جدی خود با امریکای ترامپ، سخن می گویند، آیا آماده اند تا دامنه این اختلافات را به افغانستان نیز گسترش دهند؟
 
در این زمینه، چند عامل مهم وجود دارد که باید مد نظر قرار بگیرد. نخست اینکه اروپا در افغانستان، دو مأموریت مجزا و متفاوت دارد؛ یکی مأموریت نظامی کشورهای اروپایی است که در چارچوب ناتو و تحت رهبری امریکا در جریان است. این مأموریت و سرنوشت آن، تابع تصمیم گیری امریکا است و اگر امریکا همه نیروهایش را از افغانستان خارج کند، اروپایی ها نیز ناگزیر اند از آن پیروی کنند.
 
اما اتحادیه اروپا یک مأموریت سیاسی نیز در افغانستان دارد که اخیرا با برنامه های سیاسی امریکا برای افغانستان، تفاوت های آشکار و معناداری پیدا کرده است. اروپا همچنان خود را نماینده تمدنی می داند که با ارزش های جدایی ناپذیرش مانند حقوق بشر، آزادی های مدنی و شهروندی، برابری زنان و مردان، مردم سالاری و... شناخته می شود؛ اما امریکای ترامپ به صورت ملموسی از این ارزش ها فاصله می گیرد و اولویت را به منافع داخلی خودش می دهد.
 
از سوی دیگر، اروپا هیچ دخالت قابل تعریفی در تدوین توافق صلح امریکا و طالبان نداشته است. بنابراین، منافع معتنابهی نیز در این توافق و تحولات ناشی از آن نخواهد داشت. با این حساب، قدرت هایی اروپایی اکنون از خود می پرسند که چرا باید آگاهانه در خدمت اهداف سوداگرانه و کوتاه مدت ترامپ قرار بگیرند و ارزش های مدنی اروپای کهن را به پای کارزارهای جاه طلبانه ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری امریکا قربانی کنند؟
 
چشم انداز تیره و تار صلح با طالبان و عواقب غیر قابل پیش بینی آن نیز از دیگر مواردی است که اروپا را به تردید و تأمل درباره حمایت از این فرایند، وامی دارد. اروپا مطمئن نیست که این صلح در نهایت به استقرار ثبات در افغانستان منجر شود و همزمان، متضمن حفظ و پاسداشت ارزش های مدرن نیز باشد.
 
به این ترتیب، پیش شرط های ارائه شده از سوی اتحادیه اروپا در خصوص حمایت از افغانستان و روند صلح با طالبان، به وضوح قاره سبز را در برابر شریک و حامی راهبردی اش ایالات متحده قرار می دهد، و ضمن آن‌که تلاشی برای تعهد اتحادیه به ارزش های خود به حساب می آید، نوعی تبری جستن از عواقب نه چندان گوارای صلح سوداندیشانه ترامپ با طالبان هم می باشد.
 
محمدرضا امینی - جمهور


کد مطلب: 128266

آدرس مطلب: https://www.jomhornews.com/fa/note/128266/

جمهور
  https://www.jomhornews.com