نادیده گرفتن کامل ایران در قضایای افغانستان امری غیر ممکن است و امریکا حتی اگر مایل به این مهم باشد، قادر به آن نخواهد بود. طالبان نیز می دانند که بدون ارتباط با ایران، توان تشکیل دولت مورد نظر خود در کابل را ندارند و نمی توانند بر بحران های احتمالی داخلی پس از استقرار آن گروه، غلبه پیدا کنند.

طالبان اعلام کرده که محمد ابراهیم طاهریان؛ نماینده ویژه وزارت خارجه ایران در امور افغانستان به دوحه قطر رفته و با نمایندگان آن گروه دیدار کرده است. طالبان همچنین گفته که مایک پومپئو؛ وزیر خارجه امریکا نیز با ملا برادر؛ معاون رهبر طالبان و رئیس دفتر طالبان در قطر ویدیویی گفتگو کرده است.
 
سهیل شاهین؛ سخنگوی دفتر طالبان‌ گفته است که ملا برادر با محمد ابراهیم طاهریان در دوحه دیدار و درباره "مسایل مهاجرین و مرزهای دو کشور" گفتگو کرده ‌است.
 
او افزوده که دوطرف همچنین درباره "وضعیت کنونی افغانستان و مذاکرات بین‌الافغانی صلح" نیز گفتگو کرده‌اند و ملا برادر از آقای طاهریان خواسته "ایران با مهاجرین افغان رفتار اسلامی داشته باشد."
 
خبرگزاری تسنیم ایران نیز با اشاره به دیدار آقای طاهریان با نمایندگان طالبان نوشته است که او در این سفر با رهبران دفتر سیاسی طالبان درباره دخالت نیروهای خارجی و مسائل مربوط به افغانستان گفتگو کرده است.
 
در گذشته‌، ارتباط ایران و طالبان، با واکنش شدید کابل رو به رو می شد و دولتمردان افغانستان، چنین ارتباطاتی را برخلاف اصول روابط بین الدول می دانستند. صلح امریکا با طالبان اما به دفتر سیاسی طالبان در دوحه به مثابه یک مرکز رسمی و کانالی برای استحکام روابط دیپلماتیک طالبان با کشورهای منطقه و جهان، مشرو عیت بخشید. بر این اساس، سفر نماینده ویژه ایران به قطر و دیدار او با ملا برادر، حتی اگر نقد و اعتراضی را نیز در پی داشته باشد، متوجه امریکا و صلحی است که به طالبان به مثابه یک گروه سیاسی، مشروعیت و اعتبار جهانی اعطا کرد.
 
از این منظر، کابل نمی تواند نسبت به توسعه ارتباطات مستقلانه گروه طالبان با کشورهای همسایه و منطقه، اعتراض کند. از سوی دیگر، یگانگی یا توالی زمانی گفتگوی رهبران طالبان در دوحه با دیپلمات های ایران و امریکا، ناظران روند صلح افغانستان را به یک مساله مهم تر رجعت می دهد و آن، آثار منفی یا مثبت تخاصم چندده ساله ایران و امریکا بر این روند است.
 
تا آنجا که به طالبان مربوط می شود این گروه تاکنون توانسته است علیرغم دشمنی های آشکار میان ایران و امریکا، رابطه خود با هر دو کشور متخاصم را به گونه منطقی، مدیریت کند؛ به گونه ای که هم با امریکایی ها در «صلح» به سر می برد و هم با ایرانی ها ارتباطات گسترده دیپلماتیک برقرار کرده است.
 
با اینهمه، اینکه آیا این شیوه رابطه برای همیشه، قابل ادامه خواهد بود یا نه، موضوعی است که مورد بحث ناظران است.
 
به باور آگاهان، اینکه بلافاصله پس از دیدار نمایندگان طالبان با فرستاده ویژه وزارت امور خارجه ایران در قطر، مایک پومپئو با ملا برادر به صورت ویدئویی، رایزنی می کند را می توان به عنوان بخشی از تضاد و تخاصم ایران و امریکا و تبعات منفی آن برای صلح افغانستان در نظر آورد.
 
امریکایی ها و متحدان محلی آنها در افغانستان بارها نسبت به «حمایت» ایران از طالبان، هشدار داده و مدعی شده اند که بخشی از ناامنی های جاری در افغانستان به ویژه در ولایت های غربی کشور، ناشی از حمایت ایرانی ها از طالبان است؛ ادعاهایی که هرگز به اثبات نرسیده؛ اما همواره وجود داشته و دامن زده شده است.
 
با این حساب، نمی توان تصور کرد که امریکایی ها به خصوص دولت کنونی مستقر در واشنگتن که معتقد به اعمال فشار حداکثری علیه ایران و اظهار و اجرای دشمنی عریان خود با جمهوری اسلامی هستند، در خصوص صلح افغانستان نیز قایل به نقش آفرینی سازنده ایران – شبیه آنچه در عراق اتفاق افتاد- باشند. امریکا نمی خواهد طالبان به ایران نزدیک شوند؛ زیرا در شرایطی که نیروهای نظامی آن کشور و متحدانش از افغانستان خارج می شوند، استحکام روابط تهران و طالبان، کابوس استراتژيست های نظامی واشنگتن را به واقعیت بدل می کند؛ زیرا آنها به این نتیجه خواهند رسید که ایران هم در کنار روسیه و چین، جایگزین امریکا و غرب در افغانستان می شوند.
 
با این وجود، نادیده گرفتن کامل ایران در قضایای افغانستان نیز امری غیر ممکن است و امریکا حتی اگر مایل به این مهم باشد، قادر به آن نخواهد بود. طالبان نیز می دانند که بدون ارتباط با ایران، توان تشکیل دولت مورد نظر خود در کابل را ندارند و نمی توانند بر بحران های احتمالی داخلی پس از استقرار آن گروه، غلبه پیدا کنند.
 
به این ترتیب، شاید تماس پومپئو با ملا برادر، پس از دیدار او با محمد ابراهیم طاهریان، تلاش واشنگتن برای مدیریت رابطه طالبان با ایران زیر نظر امریکا باشد؛ تقلایی که شاید تا اجرای کامل توافق صلح، با انعطاف طالبان همراه باشد؛ اما اگر طالبان به دنبال موفقیت سیاسی در آینده افغانستان هستند، نمی توانند در خدمت خصومت های دیرینه واشنگتن علیه تهران باشند. این امر به سود آنان نیست.
 
محمدرضا امینی - جمهور