۰

ملیشه‌سازی یا میثاق امنیتی؟

دوشنبه ۱۷ سنبله ۱۳۹۹ ساعت ۲۰:۵۰
دولت افغانستان، پیش از این نیز تجربه های ناموفق مشابه را در زمینه ملیشه‌سازی محلی و مردمی از سر گذرانده و نتیجه نگرفته است. اربکی ها، پولیس محلی، خیزش مردمی و اخیرا هم ارتش محلی از دیگر تجاربی است که با وجود تفاوت در نام ها در نهایت، ماهیت یگانه ای دارند.
ملیشه‌سازی یا میثاق امنیتی؟
مجلس نمایندگان، طرح دولت برای تامین امنیت به نام "برنامه میثاق امنیتی" را ملیشه‌سازی خواند.
 
میررحمان رحمانی؛ رئیس مجلس از وزیران امنیتی و مشاور امنیت ملی خواست تا به مجلس آمده و درباره ابهامات این برنامه توضیح دهند.
 
میثاق امنیتی که حدود یک و نیم ماه قبل راه‌اندازی شد، از سوی مسئولین دولتی، تعهد میان مردم و حکومت برای مبارزه با جرایم خوانده شده است. بر اساس این برنامه مردم به گونه داوطلبانه و رضاکارانه برای شناسایی و معرفی مجرمین با پولیس همکار می‌شوند.
 
نمایندگان در جلسه امروز گفتند که امنیت کابل در بدترین وضعیت قرار دارد. اما وزارت داخله/کشور مدعی است که از زمان اجرای این برنامه میزان جرایم در برخی نقاط کابل کاهش یافته است.
 
شماری از نمایندگان مجلس مدعی اند که دولت در صدد مسلح کردن افراد ناشناس برای اهداف سیاسی و قومی است.
 
این برنامه ابتدا در کابل شروع و الان در سایر ولایت‌ها نیز آغاز شده است.
 
این برنامه مبهم است و نیاز به توضیح دارد. دستگاه های امنیتی پیش از هرگونه اقدامی ابتدا باید از مجاری مختلف درباره اهداف، سازوکارها و پیامدهای این برنامه برای مردم و نمایندگان آنها شفاف سازی کنند. حتی بهتر بود که پیش از اجرای عملی آن، طرح اولیه آن با نهادهایی مانند پارلمان در میان گذاشته می شد.
 
در این شکی نیست که ناامنی های مرگبار کابل، نیازمند تدابیر کاربردی و کارآمد امنیتی است که یکی از آن تدابیر می تواند میثاق امنیتی میان دولت و مردم باشد. در چارچوب این طرح، هر شهروند می تواند نقش پولیس را ایفا کند و به دولت برای استقرار امنیت و جلوگیری از ناامنی کمک برساند؛ اما در کشوری که عمیقا از فساد، قوم گرایی و قانون شکنی، رنج می برد، اعمال و اجرای چنین برنامه ای حتی اگر صادقانه و تنها به منظور استقرار امنیت و مهار ناامنی هم باشد، آسان و بی چالش نیست.
 
ممکن است در این میان، سودجویان، فرصت طلبان و قانون شکنان قوم‌گرا و حتی مزدوران دشمنان و بیگانگان، کمین کرده باشند تا با استفاده از این برنامه، آن را به بستری تازه برای ناامنی و بحران تبدیل کنند و اهداف اصولی آن را به بیراهه ببرند.
 
به عنوان نمونه، ولایت میدان وردک از گذشته تاکنون، یکی از کانون های همواره داغ و پرتنش درگیری های قومی بوده است. کوچی ها، عناصر حزب اسلامی، طالبان و... از عوامل عمده ناامنی و بحران در این ولایت، محسوب می شوند. وقتی نماینده میدان وردک در مجلس ادعا می کند که حکومت در قالب این برنامه «ملیشه‌سازی» می‌کند تا یک طرف منازعات قومی را بر جانب مقابل، مسلط کند، این امر، قابل تأمل است و نیاز به بررسی های جدی دارد.
 
از جانب دیگر، دولت افغانستان، پیش از این نیز تجربه های ناموفق مشابه را در زمینه ملیشه‌سازی محلی و مردمی از سر گذرانده و نتیجه نگرفته است. اربکی ها، پولیس محلی، خیزش مردمی و اخیرا هم ارتش محلی از دیگر تجاربی است که با وجود تفاوت در نام ها در نهایت، ماهیت یگانه ای دارند.
 
با وجود همه اینها ناامنی مهار نشده، امنیت مستقر نگشته، دشمن، تضعیف نشده، مردم وضعیت بهتری پیدا نکرده اند و اقتدار و سلطه دولت مرکزی، گسترش نیافته است.
 
حتی در کابل پایتخت که نخستین آزمون عملی برنامه میثاق امنیتی را تجربه کرد، هنوزهم ناامنی در اوج خود قرار دارد، ترورهای هدفمند و انتقام جویانه که ماهیت استخباراتی و تروریستی دارد، دزدی های مسلحانه، قانون شکنی و هرج و مرج و زورگویی و زورگیری و... بیداد می کند. با توجه به این این امر، چه اطمینانی وجود دارد که این برنامه، بدون توجه به آسیب ها و نگرانی های ناشی از آن، به دیگر ولایت ها هم گسترش پیدا کند؟
 
در این میان اما تنها یک نمونه را می توان نام برد که یک الگوی امنیتی موفق و کارآمده بوده و آن، تأمین امنیت مراسم عزاداری ایام محرم از سوی نیروهای داوطلب مردمی است. درباره اینکه آیا این الگو در ابعاد بزرگتر و حتی برای سراسر کشور، قابل تعمیم و گسترش است یا نه، کارشناسان امنیتی باید پاسخ دهند؛ اما این نکته را نمی توان انکار کرد که یکی از دلایل موفقیت این الگو، تعهد مکتبی و عزم دینی داوطلبان مردمی بوده است. در این زمینه، هیچ اراده منفعت اندیشانه و سودجویانه دیگری دخالت ندارد، عنصر قومیت و تنش های قومی، مطرح نیست و داوطلبان تنها یک هدف مقدس دارند و آن مقابله با ناامنی و تأمین امنیت عزاداران حسینی است. آیا چنین بستر و بینشی در زمینه میثاق امنیتی هم وجود دارد؟
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *

پربازدیدترین