آیا گفتگوهای دوحه «بین‌الافغانی» می‌ماند؟

27 سنبله 1399 ساعت 21:35

ناظران نگران دخالت های گسترده او در این روند هستند و می گویند که اگر مذاکرات «بین الافغانی» است امریکا حق ندارد در آن مداخله کرده و یا برای تحمیل اراده خود بر آن، تلاش و تقلا کند.


در ششمین روز مذاکرات صلح میان دولت و طالبان در دوحه، سخنگویان هر دو هیات گفتند که گفتگوهای تیم‌های تماس درباره تدوین طرزالعمل‌ها هنوز ادامه دارد.
 
نادر نادری؛ سخنگوی هیات افغانستان گفت که با توافق بر این طرزالعمل‌ها، مذاکرات بدون نیاز به "یک میانجی یا طرف سوم" پیش برود و این روند طبیعی است که زمان بیشتری بگیرد.
 
او افزود که "بین سرعت و دقت، توازن و تعادل وجود داشته باشد و تمام ابعادی که ممکن است در جریان مذاکره واقع شود سنجیده شود."
 
محمد نعیم وردک؛ سخنگوی هیات طالبان هم گفت که در بیشتر موارد طرزالعمل‌ها توافق شده، "بعضی نکاتی باقی مانده است که امید است بزودی به پایان برسد".
 
گفته می‌شود یکی از دلایل تاخیر، بحث بر اصولی مانند این است که "هیچ فرد خارجی" در گفتگوها دخالت نداشته باشد.
 
این در حالی است که مهم ترین عنصر خارجی که احتمال دخالت مستقیم و مؤثر آن در روند مذاکرات، زیاد است، زلمی خلیلزاد؛ نماینده ویژه امریکا برای صلح افغانستان می باشد. آقای خلیلزاد پیش از این رسما اعلام کرده که همچنان در دوحه می ماند تا نقش خود برای به سرانجام رساندن این فرایند را به خوبی ایفا کند.
 
ناظران اما نگران دخالت های گسترده او در این روند هستند و می گویند که اگر مذاکرات «بین الافغانی» است امریکا حق ندارد در آن مداخله کرده و یا برای تحمیل اراده خود بر آن، تلاش و تقلا کند.
 
بیم دخالت عنصر خارجی، ناشی از این دو امر مهم است: یکی تعجیل دولت ترامپ به سرانجام رساندن این پروسه، پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری امریکا، و دوم میل شدید زلمی خلیلزاد برای کسب امتیاز از روند صلح افغانستان پیش از آنکه دوره ترامپ، منقضی شود و در نتیجه چشم انداز این مذاکرات با چالش های تازه ای رو به رو شود.
 
از سوی دیگر، زلمی خلیلزاد در دخالت های پیوسته در امور داخلی افغانستان به ویژه در حوزه صلح، سوء سابقه دارد. او پیش از این، از عوامل کلیدی در عدم تحقق اصل مالکیت و مدیریت دولت افغانستان در روند صلح با طالبان بود و با استفاده از تریبون طالبان، اجازه نداد تا کابل بتواند مستقل از اراده و فشار واشنگتن و بدون آنکه مجبور به اعطای امتیازات یکجانبه ای مانند آزادی هزاران زندانی شود، با طالبان رو به رو سخن بگوید و در نتیجه، یک روند صلح صد در صد افغانستانی شکل بگیرد.
 
در حال حاضر نیز اگرچه امریکا در ظاهر امر، تصمیم گیری درباره سرنوشت آینده افغانستان را به خود افغان ها واگذار کرده؛ اما حضور مستقیم خلیلزاد در دوحه، استقلال این روند را با تردیدهای جدی رو به رو می کند و نشان می دهد که امریکا همچنان مصمم است تا اراده خود را بر آن تحمیل کند و نتیجه مورد نظر ترامپ و خلیلزاد را از آن به دست آورد.
 
حتی حضور و سخنرانی مایک پومپئو در آیین افتتاحیه مذاکرات دوحه هم مداخله جویانه بود و نشان داد که امریکا اجازه نمی دهد این روند «بین الافغانی» باقی بماند؛ بلکه همانگونه که در زمینه تحقق توافقات یکجانبه و غیر مشروع خود با طالبان از جمله آزادی هزاران زندانی آن گروه، کابل را مجبور به اجرا بر اساس دستورالعمل واشنگتن کرد، این بار نیز در صدد است تا مسیر مذاکرات دولت- طالبان را بر بنیاد نقشه راه واشنگتن، تعیین کند.
 
در این میان، با توجه به مواضع و منافع مشترک خلیلزاد و طالبان، شاید نمایندگان آن گروه با حضور خلیلزاد و دخالت های مستمر او در روند مذاکرات، مخالفتی جدی نداشته باشند؛ اما این هرگز به نفع هیأت دولت افغانستان نیست که به خلیلزاد اجازه دهد تا مذاکرات «بین الافغانی» را عملا به یک پروژه تحمیلی امریکایی تبدیل کند.
 
دشواری مذکرات گروه تماس دوطرف درباره تعیین طرزالعمل عدم مداخله یک عنصر خارجی هم نشانگر آن است که مقابله با این امر، آسان نیست؛ زیرا امریکا قدرت و نفوذ زیادی دارد و ممکن است تصمیم های دوطرف را در این خصوص برنتابد.
 
خلیلزاد هم پیشتر گفته است که افغان ها می توانند فیصله خود را بکنند؛ اما امریکا هم فیصله خود را می کند. این سخن مبهم را می توان به گونه های متفاوتی تفسیر کرد؛ اما یکی از تفسیرهای آن این است که همه راه ها به واشنگتن ختم می شود و در نهایت، همان چیزی به دست خواهد آمد که امریکا اراده می کند.
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور


کد مطلب: 131679

آدرس مطلب: https://www.jomhornews.com/fa/note/131679/

جمهور
  https://www.jomhornews.com