نمایش قدرت جمهوریت در منطقه نفوذ امارت

اشرف غنی؛ رئیس جمهوری با هیات مذاکره‌کننده افغانستان در دوحه ملاقات کرد. صدیق صدیقی؛ سخنگوی رئیس جمهوری نوشته است که آقای غنی نظریات هیات افغانستان را شنید.
 
ارگ ریاست جمهوری صبح امروز اعلام کرد که آقای غنی همراه با یک هیأت عالی‌رتبه راهی کویت و قطر شده است.
 
ارگ ریاست جمهوری در خبرنامه‌ای نوشت که آقای غنی قرار است در جریان سفرش به قطر با شیخ تمیم حمد بن ال ثانی؛ امیر قطر و شیخ خالد بن خلیفه بن عبدالعزیز آل ثانی؛ نخست وزیر و برخی دیگر از مقامات آن کشور دیدار کند.
 
محور این دیدارها و گفتگوها گسترش مناسبات و همکاری‌ها میان دو کشور در عرصه‌های مختلف خوانده شده است. همچنین اشرف غنی، در جریان سفرش به قطر در انستیتوت دوحه نیز سخنرانی خواهد کرد.
 
گفته می‌شود دیدار با زلمی ‌خلیلزاد؛ نماینده امریکا برای صلح افغانستان و جنرال اسکات میلر؛ فرمانده نیروهای خارجی در افغانستان بخشی از این سفر است.
 
سفر آقای غنی به دوحه در زمانی بسیار حساس صورت می گیرد. این سفر اگرچه به بهانه درگذشت امیر کویت انجام می شود؛ اما حضور او در قطر، حامل اهداف و پیام های مهمی برای هیات دولت، طالبان، امریکا و رژيم های منطقه ای حامی امارت طالبانی است.
 
اگرچه جزئیاتی از جریان دیدار او از دوحه و ملاقاتش با اعضای هیات مذاکره کننده دولت، منتشر نشده؛ اما بی تردید، صلح و مذاکرات جاری از مسایل مهمی است که در محور دیدارهای رییس جمهوری با مراجع و مقامات مختلف در دوحه مطرح خواهد شد.
 
سفر آقای غنی در شرایطی صورت می گیرد که دوطرف با گذشت حدود سه هفته هنوز قادر به تنظیم طرزالعمل مذاکرات نشده اند. دو خواسته طالبان درباره مبنا قرار گرفتن فقه حنفی و توافقنامه صلح با امریکا در روند گفتگوها مخالفت دولت را برانگیخته و این امر، مذاکرات را به بن بست کشانده است.
 
از سوی دیگر، فشارهای فزاینده امریکا برای پیشرفت مذاکرات نیز جریان دارد. همین اکنون خلیلزاد و فرمانده قوای خارجی در دوحه به سر می برند تا آخرین فشارها را به ویژه بر دولت افغانستان وارد کنند تا پیش شرط های طالبان را بپذیرد.
 
در چنین شرایطی سفر آقای غنی می تواند به لحاظ سیاسی، مواضع تحت فشار هیات دولت را تقویت کند، انسجام، وحدت و هماهنگی میان طیف های مختلف حاضر در ترکیب این هیات را افزایش دهد و بخشی از فشارهای طالبان و حامیان منطقه ای و بین المللی آنان بر هیات دولتی را مهار کند.
 
از نظر سیاسی و سمبولیک نیز حضور رییس جمهوری و هیات همراه در پایتخت قطر، یک پیام معنادار به طالبان ارسال می کند مبنی بر اینکه دولت کابل، نماینده مشروع افغانستان در عرصه بین المللی است و اگر اراده کند حتی در مناطقی که منطقه نفوذ طالبان و پایگاه سیاسی «امارت» محسوب می شوند نیز با اقتدار، حضور خواهد یافت و به این ترتیب، قدرت و مشروعیت برساخته طالبان را به چالش خواهد کشید.
 
انتظار می رود آقای غنی، هم در دیدارهای دوجانبه اش با مراجع مختلف و هم در جریان سخنرانی اش در انستیتیوت دوحه، مواضع پیشین خود در دفاع از نظام جمهوری، اصول قانون اساسی و مشروعیت و اقتدار دولت مرکزی را تکرار کند؛ اقدامی که بی تردید به مذاق طالبان و حامیان شان خوش نخواهد آمد؛ اما دفاعی مناسب، در مکانی مناسب، در زمانی مناسب از مبانی و اصول جمهوریت در برابر تفوق طلبی و برتری خواهی انحصارگرایانه هواخواهان امارت خواهد بود و تأثیرات تعیین کننده ای در تعیین چشم انداز پیش روی مذاکرات جاری خواهد گذاشت.
 
نکته ظریفی که در دیدار آقای غنی با امیر جدید کویت، جلب توجه می کرد، نبود پرچم ملی افغانستان در کنار پرچم کویت بود؛ در حالی که کویتی ها میزبان عالی ترین مقام سیاسی و اجرایی دولت افغانستان بودند و از نظر نورم  عرف دیپلماتیک، باید پرچم ملی افغانستان هم در جریان آن دیدار، پشت سر آقای غنی قرار داده می شد.
 
این اقدام می تواند از سوی طالبان و حامیان منطقه ای شان نوعی سلب مشروعیت غیر مستقیم از دولت کابل، و اعلام حمایت ضمنی از امارت طالبان، تعبیر شود؛ رویکردی که به لحاظ عملی نیز رژيم های عربی منطقه، قویا به آن تمایل دارند و میزبانی سخاوتمندانه قطری ها از نمایندگی سیاسی طالبان و برافراشتن پرچم آن گروه بر فراز دفتر آن، خود نمایانگر این رویکرد است.
 
با این وجود، هدف آقای غنی از این سفرهای منطقه ای بسیار مهم افزون بر اهداف و انگیزه های پیشگفته، مهار هنجارشکنی های رژيم های حامی طالبان و تأکید بر مشروعیت بین المللی دولت مرکزی افغانستان به عنوان یک نظام جمهوری مبتنی بر اراده مردم است؛ اگرچه اعراب با جمهوریت و اراده مردم، بیگانه اند و نظام های سیاسی عربی، عمدتا بر اساس اراده فراقانونی و اقتداگرایانه شاه- سلطان و مهره های منصوب خاندان های قدرت، اداره می شوند.
 
محمدرضا امینی - جمهور