فصل آینده جنگ؛ از اهداف طالبان تا آمادگی دولت

وزیر داخله از ایجاد یک بخش ویژه عملیاتی متشکل از نیروهای امنیت ملی، پولیس ویژه و کماندوهای ارتش خبر داد. او همچنین ضمن اشاره به ادامه جنگ طالبان علیه دولت با وجود سرمای هوا، گفت که طالبان برای یک جنگ تمام‌عیار در سال آینده آماده می‌شوند.
 
اندرابی گفت که در ابعاد مختلف کار می‌شود تا در صورت حمله طالبان حضور چندبعدی نیروهای امنیتی حملات این گروه را به موقع مهار کند.
 
مسعود اندرابی؛ وزیر امور داخله در نشست روز دوشنبه مجلس نمایند‌گان، گفت که همه‌ساله در زمستان‌ جنگ‌ کاهش می‌یافت و آماد‌گی برای جنگ احتمالی سال آینده گرفته می‌شد.
 
به گفته او، طالبان امسال اما به افراد خود دستور داده‌اند که افغانستان را ترک نکنند و جنگ را ادامه دهند.
 
وزیر امور داخله در نشست مجلس نمایند‌گان گفت که طالبان برای یک جنگ تمام‌عیار در سال آینده آماده‌ شده‌اند.
 
در حالی که طی ساعات آینده، هیات مذاکره کننده دولت پس از یک تنفس ۲۰ روزه، بار دیگر راهی دوحه می شود تا با طالبان بر سر یک میز بنشیند و روی آینده کشور گفتگو کند، وضعیت امنیتی در افغانستان، همچنان وخیم، پیچیده و خطرناک است.
 
همان‌طور که در اظهارات وزیر امور داخله هم تصریح شده، برخلاف رویه رایج در سال های گذشته، جنگ در زمستان هم متوقف نشد و اخیرا دو ولایت گرمسیر در جنوب، شاهد درگیری های خونین میان دولت و طالبان بود که طالبان آغازگر آن بودند. اما این تنها جنوب نیست که همچنان ناامن و آشوب زده است. در شمال، شمال شرق، شرق و غرب کشور نیز درگیری های خونباری رخ داده یا جریان دارد.
 
این نشان می دهد که رویکرد طالبان به جنگ، تغییر کرده است و این تغییر، مستقیما متاثر از راهبرد و اهداف آن کشور در زمینه صلح است. طالبان می خواهند با افزایش بی رویه خشونت، دولت مرکزی را در تنگنا قرار دهند. آنها تصور می کنند که با امضای پیمان صلح با امریکا، دولت کابل فاقد پشتوانه استراتژيک در میدان نبرد است و بعید به نظر می رسد که مدت زیادی بتواند در برابر موج حمله های ویرانگر آن گروه، دوام بیاورد.
 
بنابراین، هدف بلندمدت آنها پیروزی بر دولت از راه نظامی است؛ زیرا در آن صورت، آنان دیگر مجبور نیستند که در میز مذاکره، امتیازهای بیشتری به دولت بدهند و بر سر یک فرمول توزیع قدرت با کابل وارد معامله شوند.
 
در کوتاه مدت اما خشونت های خونبار به طالبان امکان می دهد تا در میز مذاکره از موضع قدرت، وارد شوند و به همان میزان، هیأت دولت، احساس ضعف و حقارت کند.
 
در این میان، آنچه اهمیت دارد، رویکرد بنیادین طالبان به خشونت و جنگ است. برای آنها ادامه جنگ، یک اصل خدشه ناپذیر است و کاهش خشونت یا استقرار آتش بس، اولویت ندارد. این چیزی است که در سخنان وزیر داخله هم بازتاب یافته و رییس امنیت ملی نیز در نشست مجلس، روی آن صحه گذاشته است. طالبان همه قدرت را می خواهند و برای این هدف، صلح بستر مناسبی نیست؛ بلکه استفاده همزمان از صلح و سلاح ممکن است آنان را به این هدف نزدیک کند. بر بنیاد همین ارزیابی است که وزیر داخله می گوید طالبان برای یک جنگ تمام عیار در سال آینده، آماده شده اند و پیش بینی می شود که بهار خونباری در انتظار مردم افغانستان باشد؛ زیرا گروهی که برخلاف سال های گذشته، حتی در زمستان هم دست از کشتار و خونریزی برنداشت، در بهار با تمام قوا برای پیروزی از راه جنگ، خیز برخواهد داشت.
 
در چنین شرایطی، دولت چه امکاناتی برای ایستادگی دارد؟
 
وزیر امور داخله از تشکیل یک اتاق فرماندهی و مرکز عملیاتی مشترک سخن می گوید. اقدامی که از نظر نظامی، اهمیت زیادی دارد و بدون شک، هم‌افزایی قدرت و توان این نیروها برای مقابله مؤثر و مشترک با طالبان می تواند به ایجاد یک نیروی بازدارنده قوی در برابر بلندپروازی های نظامی آن گروه منجر شود.
 
افزون بر این، دولت باید درباره اتکای همه جانبه به «اتحاد استراتژيک» با امریکا که در عمل پس از توافق دوحه، فروپاشیده، تجدید نظر کند و برای یافتن کانال های حمایت نظامی خارجی با دیگر قدرت های منطقه – برای مثال هند- وارد تعامل شود. کشورهای زیادی هستند که از قدرت گیری طالبان در افغانستان، بیمناک اند و آن را خطری برای امنیت ملی خود می دانند. کشورهایی هم وجود دارند که هنوز دولت مستقر را با تمام ناکارآمدی ها، فساد، سوء مدیریت و ناکامی های غیر قابل جبرانش در مدیریت بحران و استقرار نظم و ثبات، بهتر از طالبان می دانند و از آن حمایت می کنند. بنابراین ایجاد روابطی فراتر از پیمان های نظامی با امریکا و ناتو برای بقای نظام و مقابله با جاه طلبی های نظامی طالبان، اهمیت زیادی دارد و می تواند مؤثر واقع شود.
 
یکی دیگر از امکانات، بازسازی روابط ویران‌شده دولت و مردم است. دولت باید به دامن مردم بازگردد، ایمان و امید و اعتماد آنان را احیا کند و به دوگانه رفتاری، اقتدارگرایی، تضعیف مردم سالاری، قانون شکنی، قوم گرایی، تبعیض، جنا‌ح زدگی و... در مدیریت کلان کشور پایان دهد و مهم تر از همه اینها وحدت دولت و ملت را بر زمینه مقابله با دشمن مشترک، بنا کند.
 
یکی از ابزارهای طالبان برای ایجاد فاصله میان مردم و دولت، ترور هدفمند چهره هایی است که حذف آنان، موجب خشم مردم نسبت به ناتوانی دولت در مهار ترورها و ایجاد امنیت می شود. بنابراین، دولت باید پاسخ انتقاد و انتظار مردم را بدهد و سیاست مماشات با تروریست ها را کنار بگذارد و قاتلان و جنایتکاران زندانی را به صورت علنی و عادلانه محاکمه و مجازات کند. در غیر آن، مردم درباره عزم و اراده و جدیت و صداقت دولت در مقابله با تروریزم و تأمین امنیت، عمیقا شک می کنند و از آن فاصله می گیرند.
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور