بخشی از اعضای هیات مذاکره کننده به این نتیجه رسیده اند که هر توافقی برای صلح، از مسیر دولت موقت عبور می کند؛ دولتی که اشرف غنی در آن هیچ نقشی نخواهد داشت.

به تازگی یک پیام صوتی منسوب به محمدامین احمدی؛ عضو هیأت مذاکره‌کننده صلح افغانستان منتشر شده که در آن او گفته صلح بدون ایجاد دولت موقت ممکن نیست.
 
در این پیام صوتی آقای احمدی می‌گوید: "شرط جهان برای کمک به افغانستان این است که با طالبان صلح شود و راه صلح این است که یک حکومت مشترک تشکیل شود و در این حکومت مشترک دکتر غنی نیست. نهایت کوشش این است که نظام حفظ شود نه حکومت، حکومت قربانی می‌شود. غنی (رئیس‌جمهور) قربانی اول است. هیچ حامی ندارد در جهان. هزاره را قوم‌ها را در این جهت زیاد هزینه نکنید."
 
هیأت مذاکره‌کننده افغانستان این پیام صوتی را "منسوب و نظر شخصی" یک عضو این هیأت خوانده است.
 
پیش از این نیز عبدالحفیظ منصور؛ عضو هیأت مذاکره‌کننده افغانستان گفته بود کسانی هستند که به شدت با آمدن حکومت موقت موافقت نشان نمی‌دهند؛ ولی اکثریت قاطع طرفدار حفظ نظام جمهوری هستند و اگر شخصی برود و کسی دیگر بیاید صلح این ارزش را دارد.
 
اگر دقیق نگریسته شود آنچه در پیام صوتی منسوب به داکتر امین احمدی بیان شده، صورت صریح تر دیدگاهی است که پیش از این از زبان  عبدالحفیظ منصور؛ دیگر عضو هیات مذاکره کننده مطرح شده بود.
 
هردو دیدگاه دو نقطه مشترک دارد: یکی اینکه تغییر نظام، از پیامدهای ناگزیر و گریزناپذیر هرگونه توافق صلح خواهد بود؛ تغییری که به طور بدیهی با ایجاد یک دولت عبوری یا موقت، شروع می شود و در ادامه به نظمی پایدار بر اساس اصول توافق شده می انجامد. نکته دوم هم است که در این میان، بقا یا رفتن یک فرد هیچ اهمیتی ندارد و در صورتی که جنگ پایان یابد و صلح و ثبات، مستقر شود، به رفتن یک فرد از رأس قدرت و واگذاری رهبری به یک چهره دیگر می ارزد. بنابراین همان گونه که آقای احمدی هم گفته است اشرف غنی می تواند نخستین قربانی این تحول باشد.
 
بر این اساس و به رغم موضع گیری رسمی هیات مذاکره کننده در قبال پیام صوتی منسوب به داکتر امین احمدی، واقعیت تغییر نمی کند. واقعیت این است که بخشی از اعضای هیات مذاکره کننده به این نتیجه رسیده اند که هر توافقی برای صلح، از مسیر دولت موقت عبور می کند؛ دولتی که اشرف غنی در آن هیچ نقشی نخواهد داشت.
 
از سوی دیگر، بسیاری از جریان های سیاسی در افغانستان به این نتیجه رسیده اند که اشرف غنی «جمهوریت» را دستمایه بقای خود در قدرت کرده است و از آن به مثابه ابزاری بازدارنده در برابر تهدیدهایی استفاده می کند که قدرت سیاسی او را هدف گرفته است. در این زمینه هیچ تفاوتی نمی کند که این تهدیدها، صلح آمیز باشد یا جنگ افروزانه.
 
نکته جالب توجه این است که از نظر منتقدان، خود آقای غنی با دستبردهای گسترده در دو انتخابات ریاست جمهوری و یک انتخابات پارلمانی، سهمگین ترین و جبران ناپذیرترین ضربات را بر اصل جمهوریت وارد آورد، آن را تضعیف و بدنام و فاسد کرد و نگاه مردم نسبت به آن را کاملا تغییر داد؛ اما اکنون که جمهوریت به خطر افتاده و این خطر، قدرت سیاسی او را هم در بر می گیرد، از آن دفاع می کند و عبور و عدول از آن را خط سرخ خود می داند.
 
به هر حال، اظهارات منسوب به داکتر احمدی و پیش از آن، موضع گیری عبدالحفیظ منصور، نشان می دهد که تابوی دولت موقت در حال شکستن است و سخن گفتن در این باره دیگر نمی تواند ممنوع و خطرناک باشد. این واقعیتی است که بر کلیت روند صلح، سایه انداخته است و تا زمانی که کابل آماده قبول این قربانی بزرگ نباشد، صلح به سرانجامی نمی رسد.
 
اینکه آقای احمدی گفته است که اشرف غنی قربانی اول هرگونه توافق صلح است و نباید برای حفظ حکومت او، هزینه کرد، ریشه در واقعیت های دیگر نیز دارد؛ از جمله اینکه پاکستان و طالبان، آقای غنی را مانعی در مسیر صلح می دانند نه بخشی از راه حل آن. دلیل ‌آن هم بی تردید، شخص نیست؛ بلکه یک نگاه غالب نسبت به سیاست و قدرت است که با تکیه بر نگاه مرکز – پیرامونی، خود را مرکز تصور می کند و دیگران را پیرامون. چنین نگاهی با رویکرد اصلی طالبان و پاکستان که در صدد اعطای همه یا بخش اعظم قدرت به طالبان می باشند، منافات دارد. به همین دلیل هم بود که جنرال اسد درانی؛ رییس پیشین آی اس آی چند ماه پیش در یک گفتگوی بحث برانگیز گفت که آقای غنی هیچ نقشی در آینده سیاسی افغانستان ندارد؛ زیرا او فاقد پشتوانه های ملی و قومی است؛ بنابراین باید با آخرین پرواز، کابل را ترک کند.
 
علی موسوی - جمهور