«متحد استراتژیک» و «حمایت قاطع» هم به ریش ما خندیدند و در میانه آتشی سرکش و بی رحم، رهای مان کردند تا همسایه ای که همیشه متهم و بدهکار ماست، مثل کار فداکارانه ای که بیش از ۴ دهه برای میلیون ها مهاجرمان می کند، از راه برسد و ما را نجات دهد.

روز شنبه، ۲۵ دلو، گمرک اسلام‌ قلعه که شاید در نوع خود بزرگترین گذرگاه مرزی و مسیر ترانزیتی بین افغانستان و ایران باشد، شاهد شروع یک آتش سوزی عظیم بود. لهیب مهیب آتش به سرعت فراگیر شد و طی کمتر از ۲۴ ساعت بیش از ۵۰۰ موتر باری را بلعید و ده ها میلیون دالر از سرمایه های تاجران را خاکستر کرد.
 
وحید قتالی؛ والی هرات می گوید که بلافاصله پس از بروز آتش سوزی به فرمانده نیروهای ناتو در افغانستان زنگ زده و درخواست کمک کرده است؛ اما او گفته که این نیروها تجهیزات کافی برای مهار یک آتش سوزی منطقه ای را ندارند!
 
در همان زمان، ستاد مدیریت بحران ولایت خراسان رضوی ایران، تشکیل نشست فوری می دهد و پس از آن، بیش از ۱۰ موتر آتش نشانی ایران راهی منطقه مرزی می شوند، شفاخانه های ایرانی نزدیک به گذرگاه مرزی آماده پذیرش زخمی های احتمالی می شوند، آمبولانس های ایرانی هم برای انتقال زخمی ها به مرز گسیل می یابند. آتش اما به نحو جنون آمیزی موترهای عظیم باربری را یکی پس از دیگری منفجر می کند و سرمایه های هنگفت تاجران به خاکستر بدل می شود. دو هواپیمای مربوط به سازمان آتش نشانی ایران، از هوا به کمک تیم مهار آتش می آیند و با پمپاژ حجم سنگین آب، جلو گسترش آتش را می گیرند. همزمان، مرزبانان ایرانی نیز در اقدامی کاملا غیر معمول، بدون اعتنا به تشریفات غالبا سختگیرانه اداری برای ورود اموال و موترها از یک کشور به کشوری دیگر، مرز را باز می گذارند تا بیش از ۲۰۰۰ موتر سنگین مربوط به تاجران افغان با اموال و بارهای شان، وارد خاک ایران شوند و از خطر آتش در امان بمانند.
 
این ‌طرف تر در کابل، همه چیز آرام است. رییس جمهوری نگران «جمهوریت» و سرگرم مدیریت پروژه امریکایی صلح است تا پایه های قدرت خود را همچنان استوار و مستحکم نگه دارد. دریغ از صدور یک اعلامیه کوتاه به قلم شاه حسین مرتضوی! امرالله صالح؛ معاون اول او به عنوان دومین فرد قدرتمند کشور، در یک پست فیسبوکی، از اینکه فاجعه، تلفات جانی نداشته ابراز خوشحالی می کند. آقای صالح یک جمله تاریخی دیگر هم گفت؛ جمله ای که ظاهرا مثل بسیاری دیگر از مواضع سخیف فیسبوکی یک معاون اول که عملا نقش «فیسبوک چلوونکی» ارگ قدرت را بازی می کند، بی رحمانه بر زخم عمیق تاجران مال‌باخته، نمک ریخت و آتشی را که مال آنان را بلعیده بود، به جان شان افکند. آقای صالح گفت: سر که باشد کلاه پیدا خواهد شد!
 
احمد سعیدی؛ کنشگر سیاسی اما در پاسخی تلخ برای آقای صالح نوشت: «جناب آقای صالح! شما گفته‌اید که اگر سر باشد کلاه پیدا می‌شود. متاسفانه که در حاکمیت شما برای مردم نه سر مانده‌است و نه کلاه، نه عزت مانده‌است و نه حرمت، نه سرمایه مانده و نه آینده».
 
سعیدی در ادامه نوشت: «من تا هنوز باور نکردم که در مقابل تجاری که در این آتش‌سوزی میلیاردها افغانی خساره‌مند شده‌اند یک مقام حکومتی آن‌هم آقای صالح چنین حرفی گفته باشد.»
اما آقای صالح واقعا چنین حرفی گفت و این از معدود واکنش هایی بود که مقام های کابل نسبت به فاجعه ای به این عظمت نشان دادند.
 
آقای صالح در ادامه همان پست فیسبوکی‌اش، یک جمله تاریخی دیگر هم گفت. او نوشت که مقام‌های محلی «با مدیریت خوب توانستند از گسترش فاجعه جلوگیری نمایند».
 
این در حالی است که بر بنیاد گزارش ها در زمان وقوع فاجعه حتی یک موتر آتش نشانی در مرز اسلام قلعه مستقر نبوده است. مقام های محلی تنها کاری که توانستند انجام دهند تلفون زدن به ناتو و ایران بود که یکی با شرمساری و سرشکستگی خفت بار، ابراز ناتوانی کرد و دومی با قدرت و صداقت، وارد عمل شد و سرانجام توانست آتش را مهار کند و از سرایت آن به صدها موتر دیگر جلوگیری کند.
 
شاید همین حرکت انسانی و بی نظیر همسایه مهربان افغانستان سبب شد تا کابل اینگونه در قبال یک فاجعه مهیب ملی، واکنش سرد نشان دهد و حتی بر بی مسئولیتی، بی ظرفیتی، فساد و منطقه گرایی نفرت انگیز خود به عنوان عوامل اصلی بروز این فاجعه هم سرپوش بگذارد.
 
این بسیار شجاعت می خواهد که آتش را کشور همسایه مهار کند؛ اما فرد شماره دوم مملکت، از مقام های فاسد محلی که عوامل اصلی بروز این بحران بوده اند، ستایش به عمل آورد.
 
کاری که مقام های مرکزی و محلی انجام دادند این بود که گمرک هرات را به عنوان پولسازترین و پردرآمدترین گلوگاه مرزی کشور همچنان به صورت ابتدایی و فاقد امکانات و ایمنی و زیرساخت و مصونیت و امنیت به کام چند دزد فاسد در میانه دشتی بی در و پیکر رها کنند. آنها هزاران موتر را چندین ماه پشت سیستم فاسد اداری شان معطل نگه داشتند تا پول بیشتری دریافت کنند، آنها بدون آنکه زیربناهای لازم را ایجاد کرده باشند، میلیون ها دالر از اموال تاجران را به گروگان گرفتند تا جیب های خود را از پول فساد و رشوه پر کنند. آنها حتی پس از وقوع فاجعه نیز دست از کار نکشیدند و در شرایطی که اموال تاجران در آتش می سوخت به آن دست بردند و اقدام به غارت و سرقت کردند.
 
«متحد استراتژیک» و «حمایت قاطع» هم به ریش ما خندیدند و در میانه آتشی سرکش و بی رحم، رهای مان کردند تا همسایه ای که همیشه متهم و بدهکار ماست، مثل کار فداکارانه ای که بیش از ۴ دهه برای میلیون ها مهاجرمان می کند، از راه برسد و ما را نجات دهد.
 
این همه واکنشی بود که از حکومت های مرکزی و محلی از کابل تا هرات، شاهد بودیم. بیش از این انتظاری وجود ندارد. هیات وزارت مالیه یا مثل هر هیات مشابه دیگری، هرگز گزارشی منتشر نخواهد کرد یا تقصیر را بر گردن تاجران بیچاره ای خواهد انداخت که پول های شان را برای رشد و توسعه اقتصاد ورشکسته و تأمین نیاز بازارهای مصرفی کشور فاجعه بار و فاسدی به نام افغانستان آتش زدند.
 
نرگس اعتماد - جمهور