ه شاید آقای غنی از طریق برگزاری انتخابات زودهنگام در صدد است تا یکی از نزدیک ترین و مورد اعتمادترین مهره های تیم حاکم را به قدرت برساند تا به این ترتیب، بقای خود و دولت اش را تأمین کند و خود به عنوان رییس جمهوری در سایه، همچنان قدرت اصلی را در اختیار داشته باشد.

حمدالله محب؛ مشاور امنیت ملی ریاست جمهوری می‌گوید، در صورت برگزاری انتخابات زودهنگام، اشرف‌غنی در این انتخابات کاندیدا نخواهد بود. برگزاری انتخابات زودهنگام، طرح آقای غنی برای صلح در برابر طرح امریکا است.
 
آقای محب روز شنبه، 14 حمل در یک نشست خبری با مسئولان امنیتی گفت که مردم حکومت موقت نمی‌خواهند «برای برگزاری انتخابات زودهنگام آماده‌ایم و در این انتخابات رییس جمهور غنی کاندیدا نخواهد بود».
 
او در عین حال افزود که طالبان تغییر نکرده‌اند و می‌خواهند به زور قدرت را در دست گیرند.
 
قرار است در طرح انتخابات زودهنگام در نشست استانبول از سوی اشرف‌غنی؛ رییس جمهوری ارائه شود. آقای غنی تاکید دارد که بدون انتخابات قدرت را واگذار نخواهد کرد.
 
طالبان پیش از این گفته‌اند که تجربه‌های انتخابات گذشته افغانستان را دیده و در این روند سهم نخواهند گرفت.
 
تاکنون بسیاری از منتقدان، طرح انتخابات زودهنگام را آخرین تلاش آقای غنی برای ماندن در قدرت می دانستند و تأکید می کردند که این طرح به همین دلیل نه از حمایت جریان های داخلی برخوردار است و نه جهان با آن همراهی خواهد کرد.
 
با این حال، عدم شرکت آقای غنی در انتخابات زودهنگام می تواند پاسخی به این انتقادها و چالشی تازه در برابر جریان های سیاسی طرفدار دولت موقت و نیز قدرت های جهانی باشد که پیش از این، نسخه انتخابات را بهترین گزینه برای گسترش دموکراسی و برپایی نظام های دموکراتیک می دانسته اند.
 
از سوی دیگر، سؤال جدی و مهم این است که وقتی خود او کاندیدا نیست، پس چرا آقای غنی، طرح انتخابات زودهنگام را ارائه کرده و اصولا چه نفعی در اجرای این طرح دارد؟
 
در این زمینه، چند برداشت مطرح می شود. نخستین مورد این است که شاید آقای غنی از طریق برگزاری انتخابات زودهنگام در صدد است تا یکی از نزدیک ترین و مورد اعتمادترین مهره های تیم حاکم را به قدرت برساند تا به این ترتیب، بقای خود و دولت اش را تأمین کند و خود به عنوان رییس جمهوری در سایه، همچنان قدرت اصلی را در اختیار داشته باشد.
 
از ماه ها پیش به اینسو، اصلی ترین گزینه ارگ برای ادامه قدرت تیم حاکم، حمدالله محب؛ مشاور امنیت ملی اشرف غنی عنوان می شود؛ کسی که برای نخستین بار، خبر عدم شرکت اشرف غنی در انتخابات زودهنگام نیز از سوی او اعلام شده است.
 
آقای محب که به باور منتقدانش یک «کمپیوترکار» ساده بوده و در دولت آقای غنی «بزرگ» شده است، پس از آنکه جانشین حنیف اتمر در شورای امنیت ملی شد، همواره با رسانه ها، جریان های سیاسی، بازیگران بزرگ داخلی و خارجی، آحاد مختلف مردم و... در ارتباط بوده و به یک معنا قدرتمندترین مهره حلقه ارگ پس از اشرف غنی محسوب می شود. بخشی از مراودات و ارتباطات او حتی خارج از چارچوب وظایف و صلاحیت های یک مشاور امنیت ملی بوده و همین امر هم به گمانه زنی ها درباره اهداف و آینده سیاسی او دامن زده است.
 
به نظر می رسد او در رقابت های داخلی و جنگ پنهان قدرت در دولت نیز بازی را به نفع خود تغییر داده و از حمایت قوی و همه جانبه اشرف غنی برخوردار است. با این حساب، دور از انتظار نیست که در انتخابات زودهنگام مورد نظر ارگ، حمدالله محب، نامزد اصلی باشد.
 
برداشت دوم این است که آقای غنی با اعلام اینکه در انتخابات زودهنگام شرکت نمی کند، خواسته با این گمانه مقابله کند که او «بزرگترین مانع در مسیر صلح است». او با حذف خود و طرح انتخابات، همچنین می تواند ادعا کند که برای باقی ماندن در قدرت، تقلا نمی کند؛ بلکه دغدغه دموکراسی و جمهوریت را دارد و برای این هدف، حتی حاضر است خودش قربانی شود؛ اما اصل انتخابات، برقرار بماند، قانون اساسی معتبر باشد و دولت موقت برگزار نشود. در عمل اما او می داند که انتخابات از نظر طالبان، از بنیاد مردود و منتفی است و نه زودهنگام و نه دیرهنگام برگزار می شود و به این ترتیب، غنی با کسب حمایت جهان و بخشی از جناح های داخلی از موضع خود، در قدرت باقی می ماند. و یا حتی اگر در نهایت مجبور به استعفا به نفع دولت موقت شد، این امتیاز را در کارنامه اش ثبت می کند که برای حفظ جمهوریت و قانون اساسی، حتی حاضر شد خودش قربانی شود و از قدرت کنار بکشد؛ اما جهان و طالبان ترجیح دادند جمهوریت، قانون اساسی، مردم، دستاوردهای ۲۰ ساله و... را قربانی صلح یکجانبه، آمرانه، وارداتی و تحمیلی از خارج کنند.
 
به هر حال، به نظر می رسد که طرح انتخابات زودهنگام با یا بدون غنی، تنها گزینه کابل برای تقابل با طرح واشنگتن است؛ گزینه ای که کابل در نظر دارد در فرصت اندک باقیمانده تا برگزاری نشست سرنوشت ساز استانبول، پشتوانه های ملی و بین المللی آن را تقویت کند و عدم شرکت غنی در انتخابات یادشده، یکی از همین مشوق های وسوسه انگیز برای جلب حمایت از این طرح است.
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور