امریکا و طالبان؛ دیروز دشمن، فردا دوست؟

19 میزان 1400 ساعت 15:04

برقراری ارتباط با ایالات متحده و اشتیاق سرشار و فراوان بازیگران سیاسی طالبان برای دستیابی به این هدف، ممکن است با آرمان ها بسیاری از اعضا، فرماندهان و رهبران تندرو و رادیکال طالبان تعارض داشته باشد.


امریکا مذاکرات دو روزه هیات این کشور با طالبان را «صریح و حرفه‌ای» خوانده و گفته است که ایالات متحده بار دیگر تاکید کرد که درباره طالبان «بر اساس اقدامات‌شان، و نه صرفا حرف‌های‌شان» قضاوت خواهد شد. همزمان طالبان هم گفته‌اند که این مذاکرات به خوبی انجام شده و دوطرف توافق کردند که باید تلاش‌هایی برای احیای روابط دیپلماتیک انجام شود.
 
ند پرایس؛ سخنگوی وزارت خارجه امریکا گفته که هیات امریکایی در این دیدار بر نگرانی‌های امنیتی و تروریستی و عبور ایمن شهروندان امریکایی، دیگر شهروندان خارجی و شرکای افغان‌ نظامیان امریکایی و همچنین مساله حقوق بشر، از جمله «مشارکت معنادار زنان و دختران در همه جنبه‌های جامعه افغانستان» متمرکز بوده است.
 
عبدالقهار بلخی؛ سخنگوی وزارت خارجه طالبان هم گفته است که گفتگوها به خوبی پیش رفت، درباره مسایل سیاسی به تفصیل بحث شد و اجرای کامل توافقنامه دوحه به عنوان بهترین راه حل مشکلات در نظر گرفته شد.
 
او همچنین از توافق دوطرف بر تلاش‌ برای احیای روابط دیپلماتیک خبر داده است.
 
مذاکرات دو روزه اخیر میان دیپلمات های ارشد امریکایی و فرستادگان طالبان در دوحه قطر نشان می‌دهد که هر دو طرف ماجرا به برقراری روابط دیپلماتیک و آغاز فصل جدید از تعامل و ارتباط متمایل هستند.
 
برای طالبان این اهمیت زیادی دارد که قدرتی مانند امریکا حکومت آنها در افغانستان را به رسمیت بشناسد، مجاری تعامل اقتصادی شان با کشورها و سازمان‌های بین‌المللی را باز کند و بسترها و امکانات لازم برای به رسمیت شناخته شدن دولت طالبان در کابل از سوی جامعه بین المللی را فراهم سازد.
 
به تعبیر عمران خان؛ نخست وزیر پاکستان این شناسایی حکومت طالبان از سوی قدرت‌هایی مانند امریکاست که تغییر ایجاد می کند. معنای این سخن آن است که علیرغم شکست شرم آور ایالات متحده در جنگ ۲۰ ساله در افغانستان و پیروزی طالبان، در نهایت طالبان باید مشروعیت و قدرت خود را از ایالات متحده بگیرند؛ کشوری که اشغال نظامی اش در افغانستان در نتیجه «جهاد» طالبان با شکست روبرو شد.
 
از جانب دیگر همانگونه که اشاره شد طالبان به لحاظ اقتصادی، نیازمند برقراری ارتباطات گسترده با همه کشورهای جهان به ویژه قدرت های مؤثر بر معادلات اقتصادی بین‌المللی و مسلط بر شریان‌های مالی جهانی مانند ایالات متحده امریکا هستند. همین اکنون امریکا حدود ۹ میلیارد دالر از ذخایر بانک مرکزی افغانستان را که پشتوانه واحد پول افغانی به حساب می‌آید مسدود کرده و افغانستان تحت سلطه طالبان با دشواری‌ها و بحران های شدید اقتصادی روبه‌رو شده و خطر بروز فاجعه انسانی و فروپاشی نظام اقتصادی و بانکی کشور بیش از هر زمان دیگری جدی به نظر می‌رسد.
 
افزون بر این، طالبان تا زمانی که نتوانند مشروعیت بین المللی کسب کنند و از راه برقراری ارتباطات و تعاملات دیپلماتیک با قدرت‌هایی مانند امریکا به سال ها تحریم و تعزیر و انزوای جهانی گروه و رهبران شان پایان ندهند نمی‌توانند به منافع و منابع لازم برای استقرار و استمرار حاکمیت شان در افغانستان دست پیدا کنند.
 
برداشت دیگر این است که طالبان اصولا پروژه ای امریکایی بوده و از ابتدا واشنگتن در نظر داشته است که پس از سرنگونی دولت اول طالبان به بهانه مبارزه با تروریزم و روی کار آوردن یک دولت دست نشانده، سرانجام خاک افغانستان را ترک کند و حکومت را به طالبان واگذارد.
 
واقعیت هرچه باشد می‌توان انکار کرد که امریکا نیز به طور متقابل به برقراری ارتباط با طالبان به منظور حفظ سیطره پنهان خویش بر افغانستان و نظارت بر معادلات منطقه ای در قلب قاره کهن نیاز مبرم دارد.
 
اگر نگرانی‌های رهبران ایالات متحده درباره خطر تبدیل شدن دوباره افغانستان به پناهگاه امن تروریزم بین المللی در سایه حکومت جهادی طالبان را واقعی قلمداد کنیم در شرایطی که واشنگتن از امکانات بسیار محدودی برای مواجهه و مقابله با این خطرات بالقوه برخوردار می باشد امریکایی ها ناگزیر اند با طالبان وارد تعامل و ارتباط شوند تا هم آنها را کنترل کنند و هم اجازه تبدیل شدن دوباره افغانستان به مامن تروریزم بین المللی را ندهند.
 
با این وجود، برقراری ارتباط با ایالات متحده و اشتیاق سرشار و فراوان بازیگران سیاسی طالبان برای دستیابی به این هدف، ممکن است با آرمان ها بسیاری از اعضا، فرماندهان و رهبران تندرو و رادیکال طالبان تعارض داشته باشد.
 
آنها امریکا را به عنوان نماد کفر و اشغال از کشورشان بیرون راندند و برای این منظور به زعم خودشان «جهاد» کردند؛ جهادی که اکنون به پیروزی رسیده؛ اما در رویدادی حیرت انگیز برای بقای حکومت جهادی خود نیازمند حمایت و شناسایی ایالات متحده هستند؛ کشوری که دیروز به آن دشمن بودند و فردا می خواهند دوست باشند.
 
این امر شاید ادعاهای رهبران طالبان در زمینه جهاد با کافران و استقرار یک حکومت به تمام معنا اسلامی و مبتنی بر شریعت را از دید عناصر رادیکال جهادی در سراسر جهان زیر سؤال ببرد و آنها را نسبت به اهداف پشت پرده طالبان بدبین سازد.
 
و نکته آخر اینکه آیا امریکا به عنوان طرف دیگر این تعامل و ارتباط، درست همان چیزی را به طالبان خواهد داد که رهبران آن گروه انتظار دارند و یا دوستی با ایالات متحده و برقراری روابط دیپلماتیک به منظور تحقق اهداف سیاسی و تامین منابع و منافع اقتصادی طالبان راه را برای اشغال دوباره افغانستان از سوی امریکا به شیوه‌ای دیگر و زیر نامی متفاوت فراهم می کند؟
 
محمدرضا امینی - جمهور


کد مطلب: 143456

آدرس مطلب: https://www.jomhornews.com/fa/note/143456/

جمهور
  https://www.jomhornews.com