رهبران جریان‌های مخالف طالبان همچنین انتظار دارند که افغانستان پس از پایان اشغال امریکا تحت اشغال هیچ قدرت دیگری نباشد، سیطره پاکستان بر سرنوشت افغانستان پایان یابد و رهبران طالبان به منافع ملی پایبند بمانند.

منابع طالبان تایید کرده اند که هیأت آن گروه به رهبری امیرخان متقی که اخیرا به تهران سفر کرده بود با سران جبهه مقاومت ملی از جمله احمد مسعود و اسماعیل خان؛ والی پیشین هرات دیدار کرده است.
 
طالبان گفته اند که در این دیدار به رهبران جبهه مقاومت اطمینان داده شده که در صورت بازگشت به افغانستان هیچ تهدیدی متوجه آنها نیست و امنیت آنان تامین خواهد شد.
 
این در حالی است که به باور کارشناسان، مساله اصلی افغانستان، تامین امنیت رهبران جبهه مقاومت و سایر چهره های ضد طالبان نیست. آنها مطالبات مشروعی دارند که باید از سوی حکومت جدید برآورده شود. آنها ساختار سیاسی همه شمول و فراگیر می خواهند، مشارکت اقوام و مذاهب در تشکیلات قدرت، پایان دادن به اتوریته و اقتدار یکجانبه قومی و ایدئولوژیک طالبان، ممنوعیت ارعاب و سرکوب و بازداشت های خودسرانه و کشتارهای مبهم، برگزاری انتخابات به منظور تامین مشروعیت نظام سیاسی، ایجاد یک قانون اساسی مترقی مورد تایید آحاد ملت افغانستان که همزمان متضمن تعهدات افغانستان به جامعه بین المللی هم باشد.
 
رهبران جریان‌های مخالف طالبان همچنین انتظار دارند که افغانستان پس از پایان اشغال امریکا تحت اشغال هیچ قدرت دیگری نباشد، سیطره پاکستان بر سرنوشت افغانستان پایان یابد و رهبران طالبان به منافع ملی پایبند بمانند.
 
قطع ارتباط با تروریزم و پایان دادن به حضور ده‌ها گروه تروریستی منطقه‌ای در افغانستان یکی دیگر از خواسته هایی است که سران جبهه مقاومت و دیگر رهبران مخالف طالبان از حکومت کنونی انتظار دارند. آنها می‌خواهند افغانستان میدان نبرد نیابتی قدرت های دور و نزدیک نباشد، گروه‌ های تبهکار، مزدوران جنگی و تروریست‌ های آموزش‌دیده قدرت‌های خارجی وابسته به سازمان های استخباراتی منطقه ای و بین المللی نباید در افغانستان جایگاه و پایگاه داشته باشند.
 
افزون بر همه اینها عدالت و حقوق شهروندی در همه ابعاد باید تامین شود. همه مردم افغانستان باید خود را در آیینه نظام ‌جدید ببیند و حق تعیین سرنوشت و تصمیم‌گیری درباره مسائل کلان ملی را داشته باشند. آزادی‌ های اساسی شهروندان باید تامین و تضمین شود و همانگونه که رهبران طالبان ادعا می کنند افغانستان به طور واقعی خانه مشترک همه اقوام و مذاهب کشور باشد و هیچ کس در آن احساس بیگانگی و محرومیت از حقوق اساسی و اصولی خویش نکند.
 
در چنین شرایطی اعطای تضمین به رهبران سیاسی برای تامین امنیت شان در صورت بازگشت به افغانستان چیزی نیست که بتواند انتظارات بزرگ جریان های مخالف و منتقد طالبان و اقوام و مذاهب در داخل کشور را تحقق بخشد.
 
به این ترتیب، اگرچه گفتگوی مستقیم طالبان با رهبران مخالف آن گروه در تهران می تواند یک اقدام امیدبخش و سازنده به حساب بیاید؛ زیرا نگرانی های بزرگ مردم افغانستان درباره وقوع جنگ های جدید و بروز بحران های تازه در صورت عدم سازش طالبان با مخالفان خویش را کاهش می دهد و آرزوها درباره یافتن یک راه حل سیاسی مبتنی بر عدالت و منافع ملی میان طرف‌های متخاصم را تقویت خواهد کرد؛ اما در صورتی که طالبان بر مواضع کنونی خود تأکید کنند و انتظار داشته باشند که رهبران جبهه های مخالف آنان هم صرفاً به تامین امنیت و تضمین سلامت شان از سوی حکومت کنونی رضایت دهند و به کشور بازگردند بدون آنکه مبارزات سیاسی و مدنی خویش برای تحقق اهداف مشروع شان را ادامه دهند، این امیدها پایدار نخواهد ماند و بن ‌بست سیاسی کنونی ممکن است در بهار سال آینده به جنگ های خونین بیانجامد.
 
در حال حاضر هم وظیفه طالبان و هم رهبران مخالف آن گروه این است که از وقوع جنگ جلوگیری کنند و افغانستان را به میدان نبرد نیابتی قدرت‌های منطقه و جهان تبدیل نکنند؛ زیرا مردم افغانستان در طول ۴۳ سال گذشته به اندازه کافی هزینه های سنگین و خونین جنگ های درازدامن داخلی را پرداخته اند و بیش از این نمی تواند قربانی مطامع و منافع قدرت‌های خارجی شوند.
 
از طرف دیگر، راه حل بحران کنونی جنگ نیست و تجربه هم نشان داده است که هیچیک از طرفین نمی تواند صرفاً با سرنیزه و زور بر مردم حکومت کند این به ویژه با توجه به تغییرات ۲۰ سال اخیر برای هیچیک از اقوام و اقلیت های کشور قابل تحمل نخواهد بو. بر این اساس انتظار می‌رود که رهبران طالبان به عنوان کسانی که بر کانون‌های اصلی تصمیم‌گیری تسلط دارند و می توانند سرنوشت افغانستان را به سمت صلح یا جنگ هدایت کنند تصامیمی خردمندانه بگیرند و با مخالفان خویش وارد تعامل سیاسی مبتنی بر منافع ملی و عدالت اجتماعی شوند.
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور