مشکل طالبان با زنان چیست؟

روبرتا متزولا؛ رییس پارلمان اروپا، در نخستین روز نشست ویژه این نهاد درباره زنان گفت که جهان هرگونه تعامل با طالبان را منوط به احترام به حقوق زنان کند.
 
او «تبعیض سیستماتیک جنسیتی» علیه زنان افغان از سوی نظام حاکم را محکوم کرد و گفت که اتحادیه اروپا موضع محکمی را در قبال حقوق زنان و دسترسی آن‌ها به آموزش، کار و شمولیت در عرصه‌های اجتماعی و تصمیم‌گیرنده در افغانستان اختیار کرده است.
 
او گفت جهان باید نیازهای زنان افغان را در اولویت خود قرار دهد.
 
انجلینا جولی؛ ستاره معروف سینمای هالیوود و سفیر کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان که از نخستین سخنرانان این نشست بود گفت با وجود آنکه فعالان زن به خاطر اعتراضات شان بازداشت می‌شوند و زنان افغان از حق کار و تحصیل محروم شده‌اند اما نباید امید را از دست داد.
 
او از سران کشورهای جهان خواست طالبان را به خاطر نقض حقوق زنان پاسخگو کنند.
 
پارلمان اروپا این نشست ویژه را زیر عنوان «روزهای زنان افغان» برگزار کرده است.
 
نشست دو روزه پارلمان اروپا برای حمایت از زنان افغانستان در حالی برگزار می‌شود که اسلو؛ پایتخت ناروی اخیرا میزبان یکی از مهم ترین گفتگوهای مستقیم نمایندگان طالبان و فرستادگان جامعه غربی بود؛ گفتگوهایی که دوطرف از آن ابراز رضایت کردند و کارشناسان می‌گویند برای برداشتن یک گام ابتدایی برای تعاملات راهبردی در آینده کافی به نظر می رسید.
 
با این حال پارلمان اروپا می گوید که هدف از برگزاری این نشست دو روزه، حمایت از زنان افغانستان در بالاترین سطح می باشد تا وضعیت کنونی و جایگاه آینده زنان افغانستان بخشی از مطالبات و انتظارات جهان از دولت طالبان باشد.
 
با این وجود، انتظار نمی رود که نشست پارلمان اروپا درباره زنان افغانستان به نتیجه قابل ارزشی برسد؛ زیرا مشکل طالبان با زنان عمیق تر از آن است که به سادگی قابل حل و فصل باشد. بسیاری از رهبران طالبان در محیط های کاملا مردانه، پرورش آموزش یافته اند؛ محیط هایی که تحت تاثیر سنت های زن ستیزانه و مردسالارانه اجتماعی، زیست بوم مردانه ای که زنان در آن غایب بزرگ محسوب می شدند و این کاملاً طبیعی بوده و آموزش های افراط گرایانه ای که زن را در چارچوب خانه محصور می داند و حضور او در حیات اجتماعی و سیاسی را نماد بارز منکر قلمداد می‌کند.
 
از نظر طالبان، حضور اجتماعی زنان، موجب «فساد» می شود؛ بنابراین یک زن خوب زنی است که همیشه در خانه بماند و بزرگترین مسئولیت او تمکین در برابر خواهشات نفسانی شوهر، زایش و پرورش فرزندان یا فراهم کردن زمینه آسایش مردان خانواده است.
 
این باوری است که سال‌ها در ذهن و ضمیر رهبران طالبان شکل گرفته و تغییر آن نیازمند یک انقلاب فرهنگی بنیادین می باشد؛ چیزی که عملا امکان پذیر نیست.
 
البته در این میان زنانی هم هستند که همانند خود طالبان فکر می‌کنند. آنها افراط‌گرا و رادیکال اند، سنت های زن ستیزانه و مردسالارانه اجتماعی و فرهنگی را کاملا موجه می دانند و سیاست‌های رهبران طالبان درباره ممنوعیت حضور اجتماعی و سیاسی زنان را تایید می‌کنند. آنها در این زمینه از همان آموزه‌هایی بهره می گیرند که رهبران طالبان آن را فرا گرفته اند. بر این اساس از دید حامیان زن طالبان یا طالبان زن، آنچه رهبران طالبان درباره حقوق زنان می‌گویند مبتنی بر نص صریح شریعت یا فحوای فرمایشات پیشوایان دینی است که هرگونه سرپیچی و عدول و عبور از آن، به معنای ضدیت با دین و هم سنگ ارتداد محسوب می شود.
 
البته رهبران طالبان برای توجیه دیدگاه های زن ستیزانه خود، مصادیق و مستندات مشخصی نیز در اختیار دارند. فساد گسترده اخلاقی در ادارات دولتی افغانستان در ۲۰ سال گذشته به رسوایی های شرم آوری انجامید و به طالبان و همفکران آنها امکان می‌دهد تا از ایده ماندن زنان در خانه و پرهیز آگاهانه شان از حضور در حیات سیاسی و اجتماعی کشور با قدرت دفاع کنند و چه بسا آن را حتی در راستای حمایت شان از عصمت و پاکدامنی زنان تفسیر کنند.
 
در جانب مقابل اما کشورها و سازمان های مدعی حمایت از حقوق زنان قرار دارند که که در راس آنها آنجلینا جولی؛ ستاره معروف سینمای هالیوود و سفیر کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان است؛ چهره ای بدنام و بحث برانگیز که دست کم نمی‌تواند مدافع مطلوبی برای زنان مسلمان افغانستان باشد آن هم درست زمانی که افغانستان تحت سیطره کامل طالبان قرار دارد و زنان افغان به سختی برای دستیابی به حقوق حداقلی شان یعنی چه آموزش، آزادی و نان تقلا می کنند.
 
نرگس اعتماد - جمهور