رییس جمهور در زندان

حامد کرزی؛ رییس‌ جمهوری پیشین در مصاحبه‌ای با شبکه العالم گفته است "مشکلاتی" در سفرهایی که قرار بود به خارج از افغانستان با عبدالله عبدالله؛ رئیس پیشین شورای مصالحه داشته باشد، وجود داشته است.
 
او گفته که امیدوار است این مشکلات برطرف شود.
 
آقای کرزی اما تاکید کرده است که "در داخل کشور، در داخل شهر کابل" آزادانه می‌توانند رفت و آمد داشته باشند. همچنین به طور مداوم افراد به ملاقات او و آقای عبدالله می ‌آیند.
 
پیش از این گزارش‌ هایی مبنی بر "ممنوع الخروج" شدن آقای کرزی و آقای عبدالله در برخی رسانه‌ها منتشر شده بود. این نخستین بار است که آقای کرزی از محدودیت سفر خود با یک رسانه حرف زده است.
 
شاید هدف کرزی از افشای این واقعیت جلب توجه بازیگران خارجی به محدودیت های سیاسی باشد که طالبان بر مخالفان شان وضع کرده اند. این در عین حال می تواند یک انتقاد ضمنی از طالبان نیز محسوب شود؛ آنها که ادعا می کنند رهبرشان «عفو عمومی» اعلام کرده و در چارچوب این فرمان، هیچ محدودیتی بر مقام های سابق اعمال نمی شود.
 
طالبان در عین حال، پیش از این ادعا کرده اند که همه کسانی که دارای مدارک قانونی باشند می توانند به خارج از کشور سفر کنند. ذبیح الله مجاهد؛ سخنگوی طالبان این ادعا را یکبار دیگر در روزهای اخیر در پاسخ به تصمیم آن گروه برای ممنوعیت سفر زنان تنها به خارج از کشور و انتقادها و واکنش های گسترده به این تصمیم، ابراز داشت.
 
موضع کرزی اما نشان می دهد که او و عبدالله به نحوی زندانی طالبان هستند. آنها قادر به خروج از کشور نیستند و به طرز تحقیرآمیزی در کابل باقی مانده اند. این بخشی از هزینه هایی است که خیانت اشرف غنی بر او و عبدالله تحمیل کرد. رییس جمهوری فراری، کرزی و عبدالله را در مقابل یک عمل انجام شده قرار داد. او شاید حتی آرزو داشت آنها به اسارت طالبان درآیند و به سرنوشت مرگبار داکتر نجیب الله در پی سقوط کابل به دست طالبان، دچار شوند.
 
با اینهمه، هیچکس نمی تواند انکار کند که بخشی از «مشکلاتی» که کرزی برای نخستین بار از آن پرده برداشته، به خود او و سیاست های ریاکارانه اش در قبال طالبان بازمی گردد. کرزی حتی در زمانی که جنگی مرگبار و تمام عیار میان دولت و طالبان در جریان بود، هرگز به عنوان «سرقوماندان اعلای قوای مسلح» به مسئولیت ملی اش به درستی عمل نکرد.
 
به بیان صریح تر، خیانتی را که کرزی اساس گذاشت و آغاز کرد، غنی به سرانجام رساند و تکمیل کرد. بنابراین، کرزی هم یکی از اضلاع مهم این زد و بند درون قومی محسوب می شود و در قبال همه پیامدهای آن مسئول و مقصر است؛ پیامدهایی که اکنون دامن خود او را نیز گرفته و موجب حصر و حبس اش در زندان بزرگ کابل شده است.
 
با این حال، نباید نادیده گرفت که دامنه خیانت غنی بسیار گسترده تر از آن چیزی بود که کرزی در نظر داشت. کرزی می خواست با میدان دادن به طالبان، زمینه مشارکت آنها در قدرت را فراهم سازد تا به این ترتیب، قدرت قومی پشتون ها که در سایه دموکراسی وارداتی امریکایی رو به افول و زوال نهاده بود، دوباره احیا شود و انحصار سیاسی و تاریخی آنان بار دیگر زنده شود. غنی اما نه تنها با تقدیم کامل قدرت به طالبان، به این هدف به عریان ترین شیوه ممکن جامه عمل پوشاند؛ بلکه هسته مرکزی قدرت را در اختیار غلجایی ها قرار داد و به این ترتیب، در کنار ایجاد یک تغییر کلان در مدیریت ملی کشور در نتیجه سیطره بلامنازع پشتون ها، قدرت قومی را هم به غلجایی ها سپرد و درانی ها را حاشیه نشین کرد.
 
به این ترتیب، بعید نیست که حصر و حبس کرزی در کابل، کار غلجایی های وفادار به غنی باشد که نمی خواهند با اعطای آزادی های بی حد و حصر به رییس جمهوری سابق، به طور بالقوه، زمینه ساز قدرت گیری دوباره درانی ها از راه لابی گری با قدرت های خارجی شوند. آنها به خوبی می دانند که کرزی از قبل ۱۳ سال حاکمیت، ارتباطات مستحکم و پیچیده ای با قدرت های بزرگ منطقه و جهان دارد و اگر آزاد باشد به سادگی می تواند از راه های گوناگون، قدرت انحصاری غلجایی ها در کابل را تهدید کند؛ بنابراین، بهتر است او در کابل بماند و فراتر از آن، قادر به اقدام و عمل نباشد.
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور