طالبان روی ریل رسمیت

بر بنیاد گزارش ها سید طیب جواد؛ سفیر افغانستان در مسکو وظیفه‌ اش را ترک کرده و به ترکیه رفته است.
 
به این ترتیب، در حال حاضر سفارت افغانستان در مسکو بدون سفیر است؛ اما خدمات کنسولی آن طبق روال سابق ادامه دارد.
 
آقای جواد؛ از دیپلمات ‌های نامدار کشور که پیش از این به عنوان سفیر دولت سرنگون‌شده افغانستان در واشنگتن و لندن ایفای وظیفه کرده بود در اواخر دولت پیشین به عنوان سفیر افغانستان در مسکو گماشته شد.
 
او در حالی بدون اعلام رسمی، سفارت افغانستان در مسکو را ترک کرده که طالبان پیش از این، دیپلمات‌ های خود را به روسیه فرستاده و وزارت امور خارجه روسیه هم از پذیرش دیپلمات‌ های طالبان خبر داده بود.
 
از سوی دیگر، گفته می شود که ترکیه و ترکمنستان نیز دیپلمات های طالبان را پذیرفته و سفارتخانه های افغانستان را در اختیار آن گروه قرار داده اند.
 
به این ترتیب، طالبان روی ریل رسمیت قرار گرفته اند و به نظر می رسد که کشورها برای پذیرش رسمی دولت کنونی مستقر در کابل آماده می شوند.
 
با اینهمه چرا تاکنون اتفاق بزرگی در این زمینه رخ نداده است؟ چه چیزی مانع به رسمیت شناختن طالبان از سوی کشورها است و طالبان چه گام هایی برای این اقدام برداشته اند؟
 
در پاسخ به پرسش اول می توان گفت که کشورهایی هستند که از همان آغاز تمایل داشتند تا دولت طالبان را به رسمیت بشناسند. پاکستان، روسیه و ترکمنستان را می توان به عنوان نمونه یاد کرد. این کشورها حتی پیش از آنکه طالبان به قدرت برسند با آنان رابطه داشتند و چه بسا در نتیجه همین زد و بندهای پنهانی بود که طالبان توانستند به حیات نظامی خود ادامه دهند و در نهایت به قدرت بازگردند.
 
با این وجود، دیده شد که هیچیک از این کشورها نخواستند یا نتوانستند طالبان را به طور مستقیم و بلافاصله پس از رسیدن آنان به قدرت، به رسمیت بشناسند.
 
بنابراین در پاسخ به پرسش دوم می توان گفت که این کشورها می دانند که طالبان برای کسب شناسایی رسمی از سوی جامعه بین المللی باید هزینه های زیادی بپردازند و هر کشور دیگری که بی اعتنا به پیش شرط های جهان به ویژه قدرت های بزرگ، رأسا اقدام به شناسایی طالبان کند نیز باید بخشی از این هزینه ها را متحمل شود و بی تردید کشورهای یادشده و چندین کشوری که در اینجا به آنها اشاره ای نشده، چنین توانی را نداشته اند.
 
از سوی دیگر، اگرچه امریکا در افغانستان شکست خورد و در نهایت مجبور شد با خفت و خواری، خاک کشور را ترک کند؛ اما واقعیت این است که هنوز هیچ قدرت جایگزینی که بتواند به تنهایی جهان را رهبری کند و جانشین امریکا شود، وجود ندارد. بر این اساس، تا زمانی که امریکا دولت طالبان را به رسمیت نشناخته و یا به کشورهای دیگر به طور ضمنی یا مستقیم، اجازه نداده تا اداره کنونی کابل را مورد شناسایی قرار دهند، این اتفاق رخ نخواهد داد.
 
به این ترتیب، اگر کشورهایی مانند روسیه یا ترکیه و ترکمنستان، دیپلمات های طالبان را می پذیرند و یا سفارتخانه های افغانستان را در اختیار طالبان قرار می دهند و یا حتی دولت طالبان را به رسمیت می شناسد، آنها پیشتر از امریکا چراغ سبز گرفته اند و چه بسا تعطیلی بحث برانگیز سفارت افغانستان در واشنگتن یا توافق امریکا با طالبان درباره عدم اعطای نیمی از پول های بلوکه شده به سازمان های امدادرسان و سایر اتفاقاتی که در روابط دو کشور افتاده، خود از همین نشانه ها بوده باشد.
 
یکی از دلایل امریکا برای تسهیل زمینه های شناسایی رسمی دولت طالبان در عین حال، کمک به آن گروه برای استحکام قدرت خود در آستانه فصل بهار است تا از شورش ها و مقاومت های احتمالی و یک جنگ داخلی دیگر جلوگیری شود و از این طریق، به کشورهای مختلف پیام داده شود که دولت کنونی کابل، رسمی است و جنگیدن با آن مورد تایید امریکا نخواهد بود.
 
با توجه به این رویدادها پیش بینی می شود که در روزهای آینده، گام های سریع و صریح تری برای شناسایی رسمی دولت طالبان از سوی کشورهای مختلف برداشته شود. این در حالی است که طالبان تقریبا هیچیک از شرایط سمبولیک جامعه جهانی و قدرت های بزرگ در راستای کسب شناسایی را فراهم نکرده اند؛ اگرچه آنها پیوسته ادعا می کنند که این اقدام را انجام داده اند.
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور