تنش رو به افزایش طالبان و حقوق بشر
جمعه ۶ جوزا ۱۴۰۱ ساعت ۲۳:۰۹
حقوق بشر یکی از معیارهایی است که در نهایت تعیین می کند که آیا جهان دولت «امارت اسلامی» را به رسمیت بشناسد یا نه؛ چیزی که تصور می شود به شکافی بزرگ میان طالبان و جهان تبدیل شده و حتی نگرانی افرادی مانند عباس استانکزی؛ از رهبران پرنفوذ طالبان را نیز برانگیخته است.
ریچارد بنت در پایان سفری ۱۰ روزه به افغانستان، گفت که در جریان سفرش به ولایت‌ها وضعیت بشری در افغانستان را شدیدا نگران‌کننده یافته‌است.
گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور افغانستان می‌گوید که «زنان افغانستان در حال حذف‌شدن از جامعه اند.»
وی همچنین می‌افزاید که «بسته‌ماندن مکاتب به‌روی دختران بالاتر از صنف ششم و وضع محدودیت‌ها بر گشت‌وگذار، پوشش و اشتغال زنان نگران‌کننده است.»
ریچارد بنت همچنین از بحران اقتصادی افغانستان و افزایش فقر در کشور ابراز نگرانی کرده‌است.
سفر آقای بنت به افغانستان همزمان شد با وضع تازه‌ترین مقررات و محدودیت های وزارت امر به معروف طالبان در راستای حجاب اجباری، پوشش مجریان زن تلویزیون‌ها و...
مشخص نیست که آیا طالبان با وضع و اعمال این محدودیت های تازه، قصد داشتند پیام خاصی را به گزارشگر حقوق بشر سازمان ملل منتقل کنند یا خیر. مثلا آیا می خواستند بگویند که آنها حاکم بلامنازع افغانستان هستند، دغدغه های حقوق بشری جهان و سازمان ملل را هرگز مهم نمی دانند و تحت هر شرایطی از اصول ایدئولوژیک خود دست نمی کشند؟ و یا اینکه میان بخشی که این سیاست های جنجالی را جعل و اجرا می کند و بخشی که مجبور است تحت فشار شدید افکار عمومی، سازمان های بین المللی و جامعه جهانی قرار بگیرد و پاسخ بدهد، فاصله وجود دارد؟
کسی چیزی در این موارد نمی داند؛ اما امیرخان متقی؛ سرپرست وزارت امور خارجه «امارت اسلامی» در دو بار دیدارش با ریچارد بنت، از او خواست که «تصویری واقعی» از افغانستان منعکس کند و تحت تاثیر افواهات و تبلیغات و شایعات رسانه ای قرار نگیرد.
به هر حال، ارزیابی اولیه گزارشگر حقوق بشر سازمان ملل در پایان سفر او به افغانستان، برخلاف انتظار رهبران طالبان، چندان مثبت و امیدبخش نبود. او کارنامه طالبان در حوزه امنیت و حقوق بشر را «ناکام» ارزیابی کرد؛ همان دو مساله ای که ستون اصلی سیاست داخلی و خارجی طالبان را تعیین می کند و رهبران «امارت اسلامی» به ویژه در حوزه امنیت، بارها ادعا کرده اند که دستاوردهای درخشانی داشته اند.
به این ترتیب، دست کم آنگونه که در موضع گیری های مکرر مقام های خارجی مورد تاکید قرار می گیرد، کارنامه طالبان در این دو بخش به ویژه حقوق بشر، موقعیت دولت «امارت اسلامی» در معادلات بین المللی را تعیین می کند و بر رویکرد کشورها در این زمینه تاثیر مستقیم می گذارد.
به بیان روشن، حقوق بشر یکی از معیارهایی است که در نهایت تعیین می کند که آیا جهان دولت «امارت اسلامی» را به رسمیت بشناسد یا نه؛ چیزی که تصور می شود به شکافی بزرگ میان طالبان و جهان تبدیل شده و حتی نگرانی افرادی مانند عباس استانکزی؛ از رهبران پرنفوذ طالبان را نیز برانگیخته است.
درباره امنیت نیز ملاحظات مشابهی وجود دارد. سریال ناامنی های مرگبار ادعاها درباره تامین امنیت سراسری، مبارزه با تروریزم و برچیدن هسته های ناامنی را مخدوش کرده و زیر سؤال برده است. ادامه این وضعیت، بدون شک به تردید جهان در زمینه تعامل با طالبان دامن خواهد زد؛ همان چیزی که دشمنان طالبان و عوامل اصلی ناامنی های اخیر نیز به احتمال قوی به دنبال آن هستند.
اما نگرانی بزرگتر این است که یک جریان قدرتمند در صدد ضربه زدن به تعهد اصولی طالبان در توافق با امریکا در زمینه مبارزه با تروریزم و قطع ارتباط با گروه های تروریستی باشد. شماری از صاحب نظران بدبین و منتقد طالبان، در صدد تقویت این برداشت هستند، و این می تواند نادرست و ناشی از احساس خصمانه آنها نسبت به کلیت طالبان باشد؛ اما حتی اگر یک درصد تصور کنیم که این برداشت درست است، می تواند بسیار خطرناک و ویرانگر باشد؛ زیرا در آن صورت، تمام معیارهایی که جهان برای تعامل با طالبان در نظر دارد، مخدوش می شود و به این ترتیب، افزون بر ناامنی و نگرانی از نقض حقوق بشر، بن بست سیاسی و بحران های پیرامونی ناشی از عدم شناسایی دولت «امارت اسلامی» از سوی جهان هم به قوت خود باقی خواهد ماند و چه بسا تعمیق و تقویت خواهد شد.
بنابراین، انتظار می رود کانون های تصمیم ساز دولت طالبان هرچه زودتر برای مشکلاتی مانند امنیت و حقوق بشر، راه حل های عملی پیدا کنند و دستاوردهای ملموس خود در این زمینه را برای تاثیرگذاری بر رویکرد جهان نسبت به افغانستان، نشان دهند.
عبدالمتین فرهمند - جمهور
کد مطلب: 150930
