۱

آیا طالبان در حال بازگشت به گذشته هستند؟

جمعه ۷ اسد ۱۴۰۱ ساعت ۲۲:۱۲
اخیرا خالد حنفی؛ وزیر امر به معروف طالبان که مرجع اصلی قانونگذاری «شرعی» در نظام «امارت اسلامی» محسوب می شود، مدعی شد که ذهن جوانان آکنده از آموزه های فاسد غربی است و دولت طالبان این آموزه ها را خواهد زدود و احکام «اسلامی» را جایگزین و اجرا خواهد کرد.
آیا طالبان در حال بازگشت به گذشته هستند؟
گروهی از سناتوران امریکایی در نامه‌ای از آنتونیو گوترش؛ دبیر کل سازمان ملل خواسته‌اند که علیه طالبان اقدامات هدفمند را روی دست گرفته و تعزیرات ۱۹۸۸ را بر سفر رهبران طالبان از نو وضع کند تا نتوانند به خارج سفر کنند.
 
باب منندز، جیم ریچ، جین شاهین و جانی ارنست سناتورانی ‌اند که این نامه را به دبیر کل سازمان ملل نوشته‌ و از او خواسته‌اند تا طالبان را به خاطر نقض مداوم حقوق بشر به خصوص حقوق زنان و دختران افغان حسابده قرار دهد.
 
قرار است شورای امنیت سازمان ملل در ماه آگست احتمال تمدید استثنا در محدودیت سفر رهبران طالبان را بررسی کند؛ اما سناتوران امریکایی تاکید کرده‌اند که باید این استثنا تمدید نشود مگر این‌که بهبودی فوری و چشمگیر در تامین حقوق زنان و دختران افغان رونما شود.
 
آنان گفته اند که یوناما باید اهمیت حقوق بشری زنان را ارتقا داده و برای توانمندسازی آن‌ها زنان بیش‌تری را به کار بگمارد و اطمینان حاصل کند که آنان بخشی از مذاکرات و گفتمان سیاسی باشند.
 
مساله اول این است که‌ آیا طالبان در مسیر بازگشت به گذشته هستند؟ به بیان شفاف تر، آیا سیاست های دوره اول «امارت اسلامی» بار دیگر احیا و اجرا می شود؟
 
در این باره، تردیدهایی وجود دارد. از جمله اینکه حتی رهبران طالبان نیز اذعان کرده اند که آنها در دوره اول، مرتکب «اشتباهاتی» شده اند که دیگر نباید تکرار شود. موضوع دیگر هم این است که مردم افغانستان با مردم دهه ۹۰ فرق دارند. آنها در طول دو دهه اخیر، تغییرات فراوانی را تجربه کرده اند که بازگشت به دوره اول طالبان، هرگز چیزی نیست که به سادگی امکان پذیر باشد. موضوع سوم هم اینکه طالبان به این نتیجه رسیده اند که احیای سیاست های سختگیرانه و تندروانه پیشین، هیچ نتیجه ای جز انزوای بین المللی آنان و در نهایت سقوط دولت شان نخواهد داشت؛ اتفاقی که حتی تندروترین رهبر طالبان هم خواهان آن نیست.
 
با این وجود، در این میان، مسایلی هم وجود دارد که باید مد نظر قرار بگیرد. از جمله ممانعت هایی که در مسیر تحصیل دختران و کار زنان وجود دارد. محدودیت ها علیه زنان نیز روز به روز بیشتر می شود.
 
اخیرا خالد حنفی؛ وزیر امر به معروف طالبان که مرجع اصلی قانونگذاری «شرعی» در نظام «امارت اسلامی» محسوب می شود، مدعی شد که ذهن جوانان آکنده از آموزه های فاسد غربی است و دولت طالبان این آموزه ها را خواهد زدود و احکام «اسلامی» را جایگزین و اجرا خواهد کرد.
 
در گزارشی دیگر، از قول او نقل شد که از عدم اجرای درست دستوراتش توسط نیروهای طالبان، گلایه کرده بود.
 
صرف نظر از اینکه خالد حنفی چقدر قدرت دارد، رویکردها، باورها و گرایش های او چیست و نهاد زیر امر او چه سهمی در بازگشت قهقرایی دولت طالبان دارد، واقعیت این است که در حال حاضر، تندروها جریان مسلط به حساب می آیند و بر کانون های اصلی سیاست گذاری دولت طالبان، تسلط دارند.
 
اینکه علیرغم همه فشارهایی که بر طالبان وارد می شود، آنها هنوز حاضر به تغییر موضع شان در قبال تحصیل دختران و کار زنان نیستند، این خود نشانه ای واضح از قدرت تندروها است. افزون بر این، در سخنان و بیانیه های منسوب به رهبر مذهبی طالبان که در قندهار مستقر است نیز هیچ اشاره واضحی به مساله آموزش دختران نمی شود و این خود بیانگر آن است که آب از سرچشمه گل آلود است.
 
در این میان، نامه سناتوران امریکایی به آنتونیو گوترش، اگرچه به دلیل تعداد بسیار کم نویسندگان این نامه و نیز اختلاف نظر عمیق اعضای دایم شورای امنیت سازمان ملل درباره تحریم رهبران طالبان، انتظار نمی رود که تغییری اساسی در رویکرد جهان نسبت به طالبان ایجاد کند و انزوای دهه ۹۰ آنان را به زودی بازگرداند؛ اما این پرسش ها را هم نباید نادیده گرفت که اگر سیاست های طالبان به همین صورت ادامه پیدا کند چه می شود؟ اگر تندروها همچنان بر مهم ترین گلوگاه های قدرت مسلط باشند، چه آینده ای در انتظار طالبان و افغانستان خواهد بود؟ اگر جهان به مطالبات و پیش شرط های خود دست نیابد و از طالبان ناامید شود، چه تصمیمی خواهد گرفت؟
 
همه اینها ابهامات و پرسش هایی است که پاسخ های شفاف و صریح به آنها سرنوشت افغانستان و طالبان را رقم خواهد زد، و این کاملا به عملکرد رهبران طالبان بستگی دارد که آیا می خواهند تغییر کنند یا در مسیر احیای سیاست های سختگیرانه دوره اول، ادامه دهند. ادامه وضعیت کنونی، گزینه دوم را تقویت می کند؛ به گونه ای که درخواست چهار سناتور امریکایی روزی شاید به فراخوانی جهانی تبدیل شود.
 
نرگس اعتماد - جمهور
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما *

پربازدیدترین